Miejsca z duszą

Izabela Wyszowska, Tadeusz Jędrysiak

Golgota tylicka i dróżki maryjne - nowa atrakcja turystyki pielgrzymkowej

Tylicz to niewielka miejscowość turystyczna w południowej Polsce (województwo małopolskie), położona u zbiegu rzeki Muszynki (Tyliczanki) i uchodzącego do niej potoku Mochnaczka, około 5 km w kierunku wschodnim od Krynicy-Zdroju. Tylicz zaliczany jest do najstarszych osad w Beskidzie Sądeckim. Jego powstanie i rozwój związane były z przebiegającym przez Przełęcz Tylicką szlakiem handlowym, rozpoczynającym się w Gdańsku i dalej biegnącym przez Toruń, Kraków, Wieliczkę, Bochnię, Dolinę Kamienicy Nawojowskiej i Muszynki przez Mochnaczkę, Tylicz do Bardiowa na Słowacji.
Obecnie w Tyliczu znajduje się wiele atrakcji dla turystów. Jedną z nich są dwie pijalnie wód mineralnych, jedna w Parku Zdrojowym nieopodal drogi do przejścia granicznego na Słowację, a druga, dopiero co zbudowana, w rejonie góry Bradowiec.
W osadzie turystycznej "Domki w lesie" znajdują się mofety¹ czyli źródła naturalnego dwutlenku węgla. Tylickie mofety zostały udostępnione dla zwiedzających w 2011 roku i uznane za jedną z trzech największych osobliwości Małopolski oraz jeden z największych tego typu obiektów w Europie.
W Tyliczu znajdują się blisko siebie dwa kościoły, stara drewniana świątynia obrządku greckokatolickiego, służąca jako muzeum oraz nowa, w której odbywają się koncerty wybitnych wirtuozów na nowych organach. Pierwotny stary parafialny drewniany kościół pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła został wybudowany na początku XVII wieku z inicjatywy bpa Piotra Tylickiego. Posiada on konstrukcję zrębową, w jego wnętrzu znajdują się trzy ołtarze z XVIII wieku. Obecny nowy kościół parafialny pw. Imienia Maryi wybudowano w latach 2001-2007. Jego architektura nawiązuje stylem do drewnianych kościółków i cerkwi tego regionu, nie jest jednak drewniany, a murowany z cegły i kamienia. W ścianie ołtarzowej nowego kościoła umieszczono przeniesiony ze starego kościoła obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem zwanej Tylicką, otoczony miejscowym kultem, pochodzący z przełomu XVI i XVII wieku. W 2016 roku słynący łaskami Obraz Maryjny i kościół pw. Imienia Maryi został podniesiony do rangi Sanktuarium Matki Bożej Tylickiej - Opiekunki Rodzin i Uzdrowienia Chorych. Jest to piąte sanktuarium na terenie Sądecczyzny.
Obraz Matki Bożej Tylickiej w 1612 roku ofiarował miejscowemu kościołowi bp Piotr Tylicki, zaraz po tym, jak objął patronat nad wioską. Dzieło przypisywane niderlandzkiemu malarzowi Adrianowi Isenbrandtowi (ok.1485-1551) ma około 500 lat. Jednak to co przyciąga do Tylicza rzesze turystów i wiernych z całej Polski jest usytuowana za nowym kościołem p.w. Imienia Maryi, zbudowana na zboczu góry przypominająca swym wyglądem słynną Wieżę Babel - kamienna Golgota². Powstała pięć lat temu i zajmuje powierzchnię kilku hektarów. Do Golgoty prowadzą dróżki Maryjne z kapliczkami, które połączone są różańcowymi "dziesiątkami". Są one opatrzone tablicami z pięknymi skłaniającymi do refleksji sentencjami. Znajdują się także liczne pomniki najwybitniejszych Polaków m.in. króla Kazimierza Wielkiego, św. Jana Pawła II, kardynała Stefana Wyszyńskiego, ks. Jerzego Popiełuszki, biskupa Piotra Tylickiego. Każdy pomnik i kapliczka jest opatrzona tabliczką z cytatem z Biblii.
Golgota zbudowana została z kamieni pochodzących z całego świata, które przywieźli pielgrzymi, którzy z roku na rok coraz liczniej odwiedzają to miejsce. 25-metrowa Golgota wyposażona została w kilka kaplic oraz stacje drogi krzyżowej. Znajdują się tam tablice z cytatami wybitnych osób i mądrości ludowych. Zobaczyć też można wiele symboli religijnych oraz narodowościowych. Na szczególną uwagę zasługuje orzeł i 50 historycznych postaci, które zasłużyły się dla naszego kraju m.in.: Papież Jan Paweł II, św. Maksymilian Kolbe, Kazimierz Wielki, Mieszko I, król Jan III Sobieski, Mikołaj Kopernik, Tadeusz Kościuszko, św. Faustyna Kowalska, św. Kinga. Wchodząc na Golgotę mijamy także po drodze niewielkie kapliczki o charakterze religijnym i patriotycznym, ukazujące zrywy wolnościowe narodu polskiego albo postacie ważne w historii Polski. Na szczycie Golgoty usytuowano taras, z którego rozpościera się piękna panorama na miejscowość i okolicę.
Golgota w Tyliczu jest miejscem na chwilę zadumy nad życiem, sensem istnienia. Nad bramą prowadzącą na teren dróżek różańcowych widnieje napis: "Wejdź na miejsce refleksyjno-modlitewno-patriotyczne dla każdego myślącego Polaka". Wychodząc z terenu z drugiej strony na górze bramy napisano: "Wracaj z tego miejsca ten sam, ale już nie taki sam. Zabierz z sobą wartości katolika-Polaka-patrioty".
Pomysłodawcą pomników i golgoty był miejscowy proboszcz - ks. Marian Stach, który robi wszystko, aby Tylicz dla zwiedzających był miejscowością ciekawą i atrakcyjną turystycznie.
Przebywając na kuracji czy na turystycznych wędrówkach w pobliskich uzdrowiskach - Krynica, Muszyna czy Piwniczna, warto odwiedzić to szczególne miejsce nie tylko w okresie Wielkiego Postu.

Bibliografia
Cisek J., 650 lat Tylicza dawnego Miastka, Tylicz 2012.
Mościcki B., Okolice Krynicy. Przewodnik, Wydawca Oficyna Wydawnicza Rewasz, Pruszków 1999.
Wyszowska I., Jędrysiak T., Polskie kalwarie. Kalwaria Pakoska - "Jerozolima Kujaw", "Turystyka Kulturowa" 2016, nr 3.
Źródło fotografii: Tadeusz Jędrysiak

 

Nowy kościół pw. Imienia Maryi	Stary kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła	Główny ołtarz w kościele pw. Św. Apostołów	Nowy i stary kościół
Wnętrze kościoła pw. Imienia Maryi	Obraz w głównym ołtarzu otwierany w czasie uroczystości	Kaplica boczna z cudownym wizerunkiem Chrystusa	Główna brama na teren dróżek różańcowych i Golgoty
Widok na Golgotę	Stacja drogi krzyżowej	Pomnik św. Jana Pawła II	Tylicka Golgota
Dróżki różańcowe – połączone kapliczki paciorkami różańca	Widok na Golgotę	Wzdłuż ścieżek różańcowych tablice z cytatami wybitnych osób oraz mądrościami ludowymi.
	W drodze na Golgotę	Widok z Golgoty na dróżki różańcowe i Tylicz	Na górze Golgoty scena Ukrzyżowania Jezusa
	Wnętrze jednej z kaplic na Golgocie z postaciami 50 sławnych Polaków	Piękna panorama na góry z Golgoty

Nasi Partnerzy