|
Tadeusz Jędrysiak, Izabela Wyszowska
Muzyka Mozarta w zabytkach Warszawy - jedyny taki festiwal w Europie
Festiwal Mozartowski to osobna marka, którą buduje Warszawska Opera Kameralna*. Festiwal zorganizowano
po raz pierwszy w 1991 r. dla uczczenia 200. rocznicy śmierci wiedeńskiego kompozytora Wolfganga Amadeusza
Mozarta**. Od początku swego istnienia Festiwal był jedynym w Europie, podczas którego zespół artystyczny
jednego teatru operowego przedstawiał cały dorobek sceniczny Wolfganga Amadeusza Mozarta.
Pomysłodawcami Festiwalu Mozartowskiego byli - założyciel i wieloletni dyrektor Warszawskiej Opery Kameralnej
Stefan Sutkowski oraz reżyser Ryszard Peryt. Dzięki temu co roku w Warszawie rozbrzmiewają dzieła sceniczne
Mozarta w wykonaniu zespołu artystycznego Opery, a także msze, symfonie, koncerty instrumentalne i utwory
kameralne. Spektakle i koncerty odbywają się każdego roku w czerwcu i lipcu w Teatrze Warszawskiej Opery
Kameralnej oraz w innych, zabytkowych obiektach stolicy. Od kilku lat programy Festiwalu są mniej rozbudowane,
ale nieprzerwanie odwołują się do tradycji, dając widzom wyjątkową szansę zapoznania się z operami zarówno
popularnymi, jak i tymi, które na deskach teatralnych goszczą niezwykle rzadko.W 2018 r. między
16 czerwca a 14 lipca odbyła się XXVIII edycja Festiwalu Mozartowskiego. Na melomanów czekało 60 spektakli
i koncertów w najbardziej prestiżowych miejscach Warszawy, które połączył wspólny mianownik - postać
Salzburskiego Mistrza. Podczas tegorocznej edycji Festiwalu Mozartowskiego zagrano 13 oper, 6 koncertów
symfonicznych, dwie gale oraz kilkadziesiąt koncertów kameralnych. Praktycznie każdego wieczoru wykonywany
był inny utwór Mozarta. Muzyka Wolfganga Amadeusza Mozarta rozbrzmiewała nie tylko w siedzibie Warszawskiej
Opery Kameralnej - na scenie czy w oranżerii Opery, gdzie w czasie festiwalu działała Cafè Mozart,
ale również w Studio Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, w Zamku Królewskim, Teatrze
Scena na Krakowskim Przedmieściu, Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie, zarówno w tamtejszej
Sali Białej jak i w Oranżerii, Bazylice Archikatedralnej św. Jana Chrzciciela, Kościele Ewangelicko-Reformowanym,
Kościele Seminaryjnym na Krakowskim Przedmieściu, na Uniwersytecie Warszawskim - Gmachu Audytoryjnym
Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych i Teatrze Polskim. Inauguracja Festiwalu odbyła
się w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, a finał w Teatrze Polskim im. Arnolda
Szyfmana. Różnorodność repertuaru sprawiła, że każdy mógł znaleźć w ofercie coś, co przypadło mu do gustu.
W tym roku wystawiono 5 oper Mozarta: "Wesele Figara", "Cosi fan tutte", "Czarodziejski Flet", "Łaskawość
Tytusa" i "Uprowadzenie z seraju". W świątyniach Stolicy rozbrzmiewała mozartowska muzyka oratoryjna:
"Requiem", Msza c-moll i Msza koronacyjna. Tegoroczny festiwalowy program także lśnił od gwiazd światowego
formatu, które w swoich specjalnościach od lat zachwycają nie tylko znawców: Verónica Cangemi, Charles
Owen, Charlie Siem i Giuliano Carmignola.
W dniu 16 czerwca w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, festiwal zainaugurowała
Verónica Cangemi, argentyńska sopranistka, specjalizująca się w operze XVII i XVIII w., uznawana za jeden
z najlepszych głosów świata. W czasie Gali Operowej otwierającej 28. Festiwal Mozartowski wykonała prawdziwe
perły - arie i duety z oper "Cosi fan tutte", "Don Giovanni", "Wesele Figara", "Czarodziejski flet",
"Idomeneo". Dnia 21 czerwca z kolei w Zamku Królewskim wystąpił Charles Owen,
artysta okrzyknięty
przez prestiżowy "Gramophone Magazine" jednym z najwspanialszych
wirtuozów swojego pokolenia, koncertujący w najbardziej prestiżowych salach świata oraz na brytyjskim
dworze królewskim. W Warszawie wraz z artystami słynnego Kwartetu
Camerata wykonał mozartowskie dzieła dedykowane na ten instrumentalny skład. Charles Owen w swej
grze fenomenalnie łączy nietuzinkową wiedzę o muzyce, epoce i kontekście w którym powstawała z nieczęsto
spotykanym warsztatem pianistycznym. Dnia 5 lipca natomiast w Zamku Królewskim wystąpił Charlie Siem,
ten 32-letni artysta,urodził się w Londynie, jest synem norweskiego miliardera Kristiana Siema
i pochodzącej z RPA Karen Ann. Jest jednym z czołowych młodych skrzypków naszych czasów, artystą wszechstronnym,
wskazywanym jako przykład wirtuoza XXI w. Jest również artystą niezwykle przebojowym, spontanicznością
i naturalnością podbijającym serca publiczności, co sprawia, że mówi się o nim jako o Nigelu Kennedym
XXI w. Na skrzypcach zaczął grać w wieku trzech lat pod wrażeniem gry Yehudi Menuhina. Równolegle z karierą
muzyczną prowadzi karierę modela. Współpracował z takimi markami, jak Dunhill London, Hugo Boss, Dior
czy Giorgio Armani. W dniu 13 lipca w Bazylice Archikatedralnej św. Jana Chrzciciela wystąpił Giuliano
Carmignola, o którym znawcy mówią, iż "tłumaczy dzieła Mozarta", nuta po nucie ukazując geniusz kompozytorski
Salzburskiego Mistrza. Jego interpretacje dzieł Wolfganga Amadeusza Mozarta sprawiły, że stał się artystą
pożądanym przez menagerów festiwali muzycznych na całym świecie. Artysta od lat wpisany jest w poczet
najwybitniejszych wirtuozów naszych czasów. Urodził się w Treviso, gdzie jego grający na skrzypcach ojciec
odkrył i zaczął podsycać jego pasję muzyczną. Jest olśniewającym wirtuozem, artystą, który zdaje się
grać całą swoją duszą. Jeśli szukać dzisiaj skrzypka, który z jednakową swobodą wykonuje repertuar barokowy
i klasyczny, nie stroniąc od romantycznego i współczesnego, to błyskawicznie na myśl przychodzi właśnie
nazwisko Giuliano Carmignoli. Dzieje się tak nie tylko za sprawą pięknego brzmienia instrumentów, na
jakich koncertuje (nadzwyczajnych skrzypiec autorstwa Floreno Guidantusa z 1739 r. oraz XVIII-wiecznego
instrumentu anonimowego lutnika, którego poprzednim właścicielem był Angelo Ephrikian, znany z pionierskich
prac nad przywróceniem muzyki Antonio Vivaldiego), ale również dzięki pełnego wyczucia eksponowaniu ich
barwy na tle brzmienia orkiestry (u Carmignoli dynamika wychodzi nie z natłoku decybeli, ale z intensywności
barwy i artykulacji), nic więc dziwnego, że wielu mówi, że to artysta natchniony. Podobnie jak to miało
miejsce w latach ubiegłych, tegoroczna edycja Festiwalu Mozartowskiego uwieńczona została galą operową
w Teatrze Polskim im. Arnolda Szyfmana. W trakcie gali, melomani mieli możliwość usłyszenia artystów
znanych z interpretacji głównych partii w mozartowskich operach, którym towarzyszył także chór operowy.
Warto podkreślić, że dużą atrakcją była możliwość słuchania utworów Mozarta granych na dawnych instrumentach.
W wielu koncertach i przedstawieniach operowych grał bowiem Zespół Instrumentów Dawnych Warszawskiej
Opery Kameralnej "Musicae Antiquae Collegium Varsoviensis".***
-------------------------------------------------------------------------------------------------
* Warszawska Opera Kameralna (WOK) - założona została w 1961 r. m.in. przez Stefana Sutkowskiego,
późniejszego wieloletniego dyrektora naczelnego i artystycznego. WOK jest kameralnym teatrem operowym,
którego repertuar prezentuje dużą liczbę zróżnicowanych stylów muzycznych i form dzieł, od średniowiecznych
misteriów, poprzez opery współczesne i późnego baroku, opery klasyczne, a także sceniczne dzieła współczesne.
Od 1986 r. WOK występuje we własnym teatrze mieszczącym się w zabytkowym budynku z 1775 r. przy Al. Solidarności
76b. Siedziba WOK, o kameralnym wnętrzu z doskonałą akustyką, wpisana została do rejestru zabytków Warszawy.
WOK jest organizatorem wielu festiwali, m. in. Festiwalu Mozartowskiego, Festiwalu Oper Barokowych,
Festiwalu Claudia Monteverdiego, Festiwalu Gioacchina Rossiniego czy Festiwalu Polskich
Oper Współczesnych. W latach 2000 - 2001 WOK zorganizowała obchody 400-lecia opery jako gatunku.
Na tym "festiwalu festiwali" wykonanych zostało 57 dzieł scenicznych z różnych epok (w tym 7 premier),
począwszy od pierwszej zachowanej w całości opery w historii - Euridice Jacopo Periego, po opery
współczesne pisane na zamówienie WOK. W ramach obchodów w Teatrze WOK w Warszawie odbyło się 125 spektakli
(http://www.operakameralna.pl/?about_pl-n).
**Wolfgang Amadeusz Mozart (1756-1791) - austriacki kompozytor, jeden z trzech słynnych klasyków
wiedeńskich, obok Ludwika van Beethovena i Josepha Haydna. Pierwszy utwór skomponował w wieku 5 lat,
w wieku 8 lat stworzył pierwszą symfonię. Jego talent szybko zdobywał sobie uznanie i w 1787 r. został
kompozytorem na dworze cesarskim. Swobodnie operował różnorodnymi formami muzycznymi. W jego bogatym
dorobku znajdują się między innymi: symfonie (40), liczne koncerty, utwory kameralne i fortepianowe,
msze, kantaty, singspiele i opery. W ciągu 36 lat swojego życia stworzył około 600 kompozycji, był jednym
z najpłodniejszych kompozytorów. Do najsłynniejszych należą - Eine Kleine Nachtmusik, Wesele
Figara, Don Giovanni i Zaczarowany Flet. W rodzinnym mieście kompozytora - Salzburgu
odbywają się festiwale jego muzyki, a w Warszawie — jedyny w świecie festiwal jego oper.
***Musicae Antiquae Collegium Varsoviensis - Zespół Instrumentów Dawnych - jest etatowym zespołem
Warszawskiej
Opery Kameralnej, specjalizującym się w wykonywaniu dzieł instrumentalnych i operowych - od najwcześniejszego
baroku po klasycyzm.
Bibliografia
Becker M. [2006], Wolfgang Amadeusz Mozart. Biografia ilustrowana, Wydawnictwo Muza S.A., Warszawa.Norbert
E. [2006], Mozart. Portret geniusza, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
Źródło fotografii: Tadeusz Jędrysiak oraz plakaty www.operakameralna.pl
 |
 |
 |
 |
|
|
|
Warszawa – Gmach Warszawskiej Opery Kameralnej (Al. Solidarności 76 B) |
 |
 |
 |
 |
| Warszawa – Kościół Ewangelicko-Reformowany (Al. Solidarności 76 A) |
Warszawa – Zamek Królewski – widok od strony Wisły |
Warszawa – Zamek Królewski – Sala Balowa |
 |
 |
 |
 |
| Warszawa – Kościół Seminaryjny – pw. Wniebowzięcia NMP i św. Józefa Oblubieńca (Krakowskie Przedmieście 52/54) |
Warszawa – Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana (ul. Kazimierza Karasia 2) |
Warszawa – Kościół Seminaryjny |
Warszawa – plakat reklamujący Festiwal Mozartowski |
 |
 |
 |
 |
| Warszawa – Bazylika Archikatedralna św. Jana Chrzciciela |
Wilanów – Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego |
 |
| Wilanów – Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego – Sala Biała |
|
