Katarzyna Górczak
Światło na dobry początek roku
II Karkonoski Festiwal Światła 05.12.09- 10.01.10
Niewiele osób wie, że jeleniogórska dzielnica[1] - Cieplice to najstarszy kurort
uzdrowiskowy na terenie Polski. Przez wieki gościło tu wielu znanych ludzi,
wśród nich John Quincy Adams (późniejszy prezydent Stanów Zjednoczonych),
Johann Wolfgang Goethe, królowa Marysieńka, księżna Izabela Czartoryska, książę
Stanisław Poniatowski (bratanek królewski) czy poeta Wincenty Pol. Do dziś
źródła bijące w tej uroczej miejscowości przyciągają co roku wielu turystów i miłośników
wód termalnych. W czasie swojego pobytu kuracjusze mogą leczyć nie tylko ciało,
ale także i ducha spacerując wśród wyjątkowej zabudowy i pięknych parków. W
mieście znajduje się m.in. klasycystyczny pałac Shaffgotschów, siedziba jednego
z najznamienitszych śląskich rodów (w rękach których Cieplice znajdowały się od
XIV w. aż do roku 1945), z rozległym ogrodem, o którym pierwsze wzmianki
pochodzą z 1748 roku. W parku znajduje się tzw. Galeria, w której ulokowano salę koncertową, czytelnię, salon gier towarzyskich,
palarnię cygar i restaurację. Co ciekawe, dziś jest ona architektonicznie połączona
z neoklasycystycznym budynkiem Teatru Zdrojowego (obecnie należącym do jeleniogórskiego
Teatru im. C.K. Norwida). W sąsiedztwie Parku Zdrojowego znajduje się
Muzeum Przyrodnicze, mające siedzibę w budowli w stylu norweskim z pawilonem
zbudowanym na wzór skandynawskiego Frognersaeteren – jednej z najdłużej
prosperujących restauracji-muzeum w kraju Wikingów. Kolejnym śladem bogatej
historii Cieplic są zabudowania poklasztorne zakonu cystersów, dawnych
gospodarzy uzdrowiska. Barokowy kościół św. Jana Chrzciciela wraz ze starszymi
zabudowaniami tworzy niezwykle malowniczy kompleks, który podziwiać można w
centrum miasteczka. Obiekty, o których nie sposób nie wspomnieć, to
średniowieczne baseny kąpielowe, kryjące się w rotundach Domu Zdrojowego oraz
okazały Zamek Chojnik, wybudowany w bezpośredniej bliskości dzisiejszego
kurortu w XIV w. przez księcia Bolka II z linii Piastów Świdnickich jako
element fortyfikacji granic księstwa. W późniejszym okresie zamek także należał
do rodziny Schaffgotschów, której przedstawiciele dokonali jego przebudowy w
stylu renesansowym. Dziś obiekt pozostaje w stanie zabezpieczonej ruiny, a
odwiedzający go turyści z wysokości murów podziwiać mogą Kotlinę Jeleniogórską
i panoramę Karkonoszy.
Liczne atrakcje architektoniczne są bardzo aktywnie animowane.
Najbardziej znaną cieplicką imprezą jest Festiwal Światła, który początkowo
gościł w murach zamku. Wydarzenie jest wzorowane na „Fete des lumieres” z
francuskiego Lyonu. Impreza ta, mająca ponad 50-letnią tradycję, wywodzi się z
przeszło 200-laetniego zwyczaju zapalania w oknach mieszkań dziękczynnych
światełek dla Matki Boskiej w podzięce za niegdysiejszą ochronę miasta przed
zarazą i powodzią. Dziś do Lyonu na te kilka dni przybywa około 3 milionów
turystów. O wyborze miejsca festiwalu w Polsce zadecydowały piękne scenerie i
plenery regionu karkonoskiego oraz malowniczo usytuowane obiekty
architektoniczne, miasta i miasteczka. Cieplicka impreza początkowo była
znacznie bardziej kameralna niż jej francuski pierwowzór. Na rozległym terenie
starych murów nocą rozbłyskiwały fajerwerki, zaś sam zamek jarzył się światłem strumieni
laserowych, pięknie skomponowanym w takt efektownej muzyki. Ze względu na koszty
utrzymania obiektu organizatorzy festiwalu musieli jednak zrezygnować z tak
wyjątkowej lokalizacji. Średniowieczny zamek znalazł na szczęście godnego
następcę – Cieplice. I to właśnie tu, w nieco zmienionej formule i pod nową
nazwą - Karkonoski Festiwal Światła - odbywa się w tym roku już po raz drugi
święto nie tylko mieszkańców miejscowości, ale i całego regionu .
Pierwsza – zeszłoroczna - edycja imprezy gościła ponad 20 tysięcy ludzi,
którzy przy dwudziestostopniowym mrozie mogli podziwiać pokazy technologii
świetlnych iluminacji, upiększających przestrzenie architektoniczne oraz
przyrodnicze, a także uczestniczyć w wydarzeniach teatralnych, fotograficznych
i oczywiście muzycznych. W programie festiwalu znalazła się również sesja
konferencyjna, kierowana głównie do burmistrzów i architektów, poświęcona roli
iluminacji w kreowaniu miejskich przestrzeni. W 2008 roku do iluminacji 11
budynków oraz zieleni miejskiej posłużono się 162 źródłami światła, skupiając
się - co ciekawe - na aspekcie ekonomicznym i ekologicznym, które promuje
festiwal. Twórcy podkreślają zatem, że cała dekoracja, skonstruowana z
nowoczesnych i energooszczędnych diod, zużyła energię równą zapotrzebowaniu…
czterech czajników elektrycznych! Festiwal wpisuje się więc w najnowszy trend
racjonalizacji kosztów utrzymania przestrzeni miejskiej, który jest również
coraz popularniejszy wśród prywatnych gospodarzy.
W czasie festiwalu zorganizowano także warsztaty „Światło w mieście”
przeznaczone głównie dla samorządowców z Polski zachodniej i południowej, a
także dla architektów. Prelekcje te były poświęcone profesjonalnym sposobom
oświetlenia ulic, budynków i zabytków. W ramach festiwalu odbyły się także
liczne warsztaty popularno-naukowe, w tym cykl poświęcony wykorzystaniu światła
w terapii różnych schorzeń, przeznaczony dla dydaktyków i pracowników ochrony zdrowia.
Firma Philips, główny sponsor imprezy, zaprezentowała także praktyczne
przykłady wykorzystania w oświetlaniu masowym nowoczesnej technologii LED,
czyli diod emitujących światło.
Zeszłoroczna impreza zorganizowana została pod hasłem przewodnim -
światło. Wszystkie imprezy towarzyszące także koncentrowały się wokół tego
tematu. I tak na przykład wystawa prac fotograficznych, pt. „Światło szkła”
autorstwa artysty i architekta Tomasza Urbanowicza prezentowała zdjęcia
ukazujące tytułowe światło zaklęte w szkle. Odbywały się także spektakle
uliczne, happeningi i pokazy laserowe połączone z koncertami muzyki
elektronicznej, a dla najmłodszych przygotowano pokazy „cuda światła”, czyli
obrazy, które można wyczarować dzięki hologramom, laserom i rozszczepionemu
strumieniowi światła. Całość festiwalu zakończył pokaz „Światełko do nieba”
połączony z odbywającym się tego dnia XVII finałem Wielkiej Orkiestry
Świątecznej Pomocy.
Początek obecnej imprezy miał miejsce już pod koniec grudnia, jednak
największe atrakcje nadal czekają na swoją prezentację. Iluminacje świąteczne
połączone z pozostałymi punktami programu festiwalu będzie można podziwiać do
końca trwania imprezy, choć już dziś dekoracje świetlne zdobią również inne
dzielnice Jeleniej Góry oraz Karpacz, Kowary i Szklarską Porębę. W ramach
festiwalu można podziwiać wystawę szkła artystycznego „Unikaty. Szkło Polskie
XXI wiek”, słuchać koncertów kolęd i codziennie podziwiać iluminacje
przestrzeni miejskich Cieplic. W dniach 8-9.12 odbyła się zamknięta konferencja
„Akademia Energii - Odnawialne Źródła Energii dla gospodarki i społeczeństwa
Dolnego Śląska” przeznaczona dla przedstawicieli samorządów terytorialnych.
Kolejna, zatytułowana „Akademia światła” a kierowana tym razem do architektów,
projektantów oraz konserwatorów zabytków, odbędzie się w dn. 7-8.01.2010. 2 i 3
stycznia organizatorzy proponują Galę Światła i Lodu, która będzie miała
miejsce w Parku Zdrojowym w Cieplicach oraz na Placu Ratuszowym, a od 8 do 10
stycznia będzie można podziwiać „Światło Kreacje”, czyli pokazy oświetlenia
eventowego, laserów i sztucznych ogni. Finał imprezy, tak jak w zeszłym roku,
będzie połączony z finałem Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, czyli pokazem
„Światełko do nieba” w dniu 10. stycznia.
Jak można przeczytać na oficjalnej stronie internetowej imprezy,
Karkonoski Festiwal Światła ma być „coroczną dodatkową atrakcją turystyczną dla
odwiedzających Karkonosze w sezonie zimowym oraz architektów, projektantów i
podmioty odpowiedzialne za oświetlenie miast”[2].
Jej organizatorzy, Robert Futerhendler i Janusz Stańczyk deklarują chęć nadania
temu projektowi rangi wydarzenia o charakterze ponadregionalnym, tak, aby w
najbliższej przyszłości stało się ono turystyczną atrakcją i wizytówką całej
Kotliny Jeleniogórskiej. Marzy im się, aby stworzyć z Kotliny Jeleniogórskiej polski
Salon Światła, „gdzie prezentowane będą najnowsze techniki oświetlenia
przestrzeni publicznej, wnętrz pałaców, hoteli oraz mieszkań ². Festiwal będzie też miejscem prezentacji
programów oszczędzania energii i koncepcji wytwarzania energii odnawialnej.
Głównym sponsorem festiwalu jest PHILIPS Lightning Polska oraz EnergiaPro
Gigawat należąca do Grupy TAURON Polska Energia. Wśród pozostałych sponsorów
należy wyróżnić m.in. Jeleniogórskie Elektrownie Wodne i EnergiaPro. Patronat
honorowy nad imprezą objęły władze Jeleniej Góry oraz Urzędu Marszałkowskiego
województwa dolnośląskiego. Więcej informacji na www.kfs24.pl
[1] Mimo, że oficjalnie Cieplice stanowią administracyjną
dzielnicę Jeleniej Góry, to ze względu na odmienny rodzaj zabudowy oraz unikalny
charakter w niniejszym artykule będę posługiwać się, zwyczajowo, formą
„miejscowość”.
[2] Wszystkie cytaty wykorzystane w tekście pochodzą z
oficjalnej strony interesowej imprezy www.kfs24.pl
|