Recenzje

Śladami Piastów i nie tylko… 
“Szlakiem Piastowskim” Izabela i Tomasz Kaczyńscy
Paulina Ratkowska

            W ostatnich latach pojawiło się wiele przewodników - wydawanych siłami różnych domów wydawniczych - na temat szlaków turystycznych - ogólnie lub konkretnie poświęcone jednemu z nich. Nie dziwi to znawców temat, jako że wzrasta także zainteresowanie zarówno tymi starymi, jak i nowo powstającymi szlakami zarówno wśród turystów indywidualnych i grupowych, pieszych i rowerowych. Szlaki turystyczne (czyli w najbardziej powszechnym znaczeniu oznaczone w terenie trasy) stanowią starą i powszechnie znaną propozycję grupowych i indywidualnych wyjazdów urlopowych. Jak pisze Mikos von Rohrscheidt “większość Polaków wciąż jeszcze kojarzy je z najlepiej sobie znanymi szlakami terenowymi, szczególnie górskimi, wyznaczonymi za pomocą kolorowych kresek naniesionych farbą na drzewach lub większych kamieniach. Tak oznaczone trasy pieszych lub rowerowych wędrówek, lepiej lub gorzej zabezpieczone, częściej lub rzadziej kontrolowane i odtwarzane, łączą łatwiejsze podejścia i punkty widokowe, czasem szczyty górskie, miejsca pamięci lub lokalne atrakcje turystyczne.”¹ Naturalnie, nie są to jedyne szlaki turystyczne funkcjonujące w naszym kraju, istnieją bowiem także szlaki regionalnych, ponadregionalne a nawet międzynarodowe, często zorganizowanych na bardzo wysokim poziomie.
            Za jeden z najbardziej znanych i najczęściej uczęszczanych szlaków turystycznych w Polsce uznaje się Szlak Piastowski, czyli trasę, która wiedzie przez miejscowości, gdzie przed ponad tysiącem lat rodziło się państwo polskie. Szlak wiedzie przez dwa województwa - kujawsko-pomorskie oraz wielkopolskie, czyli przez tereny równinne z rzadka pofałdowane wzgórzami o pochodzeniu morenowym, poprzecinane jeziorami i rzekami, stosunkowo gęsto zalesione. Trasa prowadzi przez miasta, miasteczka i wioski mogące poszczycić się wielowiekową tradycją i wyjątkowymi zabytkami. Na szlaku znalazły się stare kościoły, katedry, klasztory - romańskie oraz gotyckie oraz wczesnopiastowskie grody. Niestety w jego skład wchodzą także obiekty niemające praktycznie żadnego powiązania z początkami Polski, jak dwory magnackie, ratusze, skanseny budownictwa okresów dużo późniejszych czy miniatur, muzea techniki, kolej wąskotorowa, osada w Biskupinie czy… park dinozaurów. Dopisywanie do popularnego w koherentnego w swym założeniu szlaku wszystkich możliwych atrakcji znajdujących się w okolicy prawdziwych świadków narodzin państwa polskiego wydaje się być niepotrzebnym rozmyciem i rozrzedzeniem ciekawego, pełnego i ważnego z punktu widzenia historii szlaku.
            Jako jeden z lepiej zorganizowanych szlaków Szlak Piastowski doczekał się już wielu monograficznych publikacji, a ostatni zatytułowany po prostu “Szlakiem Piastowskim” autorstwa Izabeli i Tomasza Kaczyńskich jest tego bardzo dobrym przykładem. Przewodnik ukazał się nakładem wydawnictwa Muza S.A w serii “Szlaki tematyczne”, obok “Szlakami Zamków Krzyżackich”, “Szlakami Krainy Orlich Gniazd” oraz “Szlakiem Beskidzkim”. Jest to seria niewielkich (format 125x176 mm), ale za to stosunkowo grubych (ok. 400 stron każda) książeczek w twardej oprawie. We wstępie możemy znaleźć informacje czym jest Szlak Piastowski, jakie trasy wchodzą w jego obręb, jak datowano obiekty historyczne oraz krótkie przypomnienie zasad dobrego zachowania w zwiedzanych obiektach sakralnych. Następnie opisane są poszczególne miejscowości, czy parki krajobrazowe, etnograficzne i in. ze swoimi atrakcjami w następującej kolejności: najpierw centrum szlaku czyli Gniezno, a dalej atrakcje na trasach wychodzących promieniście od Gniezna do Uzarzewa, Inowrocławia, Kruszwicy oraz Poznania. Każdy rozdział rozpoczyna się mapką, na której zaznaczono przebieg trasy oraz wyszczególniono omawiane miejscowości i obiekty, a następnie znajdują się dłuższe i krótsze opisy poszczególnych miejsc - w zależności od stopnia ich atrakcyjności pod względem ilości atrakcji stałych praz organizowanych imprez, według następującego schematu: położenie, historia, zwiedzanie (czyli opis obiektów) z osobno wytłuszczonymi ciekawostkami historycznymi, geograficznymi, konstrukcyjnymi, biograficznymi, legendami itd. Na zakończenie każdego passusu znajdujemy dane teleadresowe do ważniejszych obiektów oraz spis imprez z orientacyjnym (miesięcznym) okresem organizacji. Opisy wzbogacone są licznymi zdjęciami obiektów w różnych porach roku, mapkami, planami, rzutami, rysunkami itp. Całość kończy się krótkim wykazem miejsc noclegowych na trasie, słowniczkiem pojęć z zakresu historii sztuki, bibliografią oraz spisem treści.
            Książka napisana jest prostym i ciekawym językiem. Obok powszechnie znanych faktów odnajdujemy także całą masę ciekawostek oraz legend wyszczególnionych graficznie. Książka będzie z pewnością doskonałym materiałem dla pilotów wycieczek czy turystów indywidualnych chcących w szybki i kompetentny sposób zebrać sporą ilość przystępnie podanych informacji, zaś zawarte w treści adresy szczegółowe - rzeczywiste i wirtualne - poszczególnych atrakcji umożliwiają dalsze zgłębianie tematów.