Recenzje

Karolina Buczkowska

Przewodnik Litwa, Łotwa, Estonia. Bałtycki łańcuch

          Polscy turyści udający się w podróż na wschód – na Litwę, Łotwę i Estonię nie mają jeszcze zbyt dużego wyboru przewodników w polskim języku. Te, które są dostępne, też jeszcze nie są najlepszej jakości. Jednakże najlepszym przewodnikiem, który warto zabrać ze sobą (choć na miano doskonałego przewodnika jeszcze nie zasługuje) jest pozycja wydana przez wydawnictwo „Bezdroża” z Krakowa, wznowiona (i udoskonalona) po raz czwarty w bieżącym roku.
          Jak czytamy na okładce przewodnika: „Litwa, Łotwa i Estonia – kraje nadbałtyckie, które pozostają wciąż nieodkryte przez polskich turystów i na każdym kroku zaskakują swoim pięknem. (…) Przewodnik Litwa, Łotwa i Estonia. Bałtycki łańcuch przekazuje historyczną i geograficzną wiedzę na temat każdego z tych krajów. Dzięki licznym informacjom praktycznym pozwala lepiej zaplanować podróż, podpowiada, które miejsca warto odwiedzić, przedstawia związane z nimi anegdoty i legendy. Całość uzupełniają mapy, rysunki, proponowane trasy zwiedzania kraju, słowniczki oraz odnośniki i indeks, pozwalające szybko odnaleźć niezbędne informacje”. Reklama na książce prawdziwie oddaje jej zawartość. Informacje zawarte w przewodniku istotnie są rzetelnie zebrane i opracowane. Duża w tym zasługa oczywiście autorów tomu: Michała Lubina, Joanny Filicji Bilskiej, Agnieszki Apanasewicz, Antoniego Trzmiela, którzy posiadają spory dorobek podróżniczy w zakresie omawianych obszarów – biogramy autorów znajdują się w książce.
          Największą zaletą przewodnika jest niewątpliwie jego niewielki bardzo praktyczny format i lekkość, co sprawia, że można go mieć przy sobie podczas całej wyprawy.
          Przewodnik podzielony jest sześć rozdziałów.
          Pierwszy rozdział: Zaproszenie do Litwy, Łotwy i Estonii zawiera spis najważniejszych wydarzeń kulturalnych na Litwie, Łotwie i w Estonii oraz propozycje następujących tras turystycznych (jest to szczególnie przydatne dla osób podróżujących na wschód po raz pierwszy, zwłaszcza indywidualnie przy pomocy samochodu):
          Trasa 1. Litwa klasyczna
          Trasa 2. Wschodnie rubieże Litwy
          Trasa 3. Z Druskiennik nad morze
          Trasa 4. Szlak Vidzemski (letni i zimowy)
          Trasa 5. Trasa Kurlandzka
          Trasa 6. Perłowym Szlakiem
          Trasa 7. Dawne Inflanty (letnia i zimowa)
          Trasa 8. Jednośladem przez Łotwę i Estonię
          W rozdziale drugim turysta odnajdzie wszelkie informacje praktyczne przydatne podczas pobytu we wszystkich trzech krajach – od przepisów po dane teleadresowe, kwestie ubezpieczenia, komunikacji przejść granicznych itd.
          Bardzo ciekawy i merytorycznie poprawny jest rozdział trzeci zawierający informacje krajoznawcze, na które złożyły się: charakterystyka geograficzno-przyrodnicza, historia, polityka, gospodarka, społeczeństwo i język, religia, kultura i sztuka oraz kuchnia.
          Rozdziały kolejne: IV-VI poświęcone zostały poszczególnym krajom: Litwie (IV), Łotwie (V) i Estonii (VI) – ich regionom, miastom i najciekawszym zabytkom. Opisy dokonane są w sposób ciekawy, z wybraniem najważniejszych informacji, ciekawostek i zaakcentowaniem polskich wątków. Niestety, jeśli chodzi o polonika to możemy mówić jedynie o ich zaakcentowaniu. Wyodrębnione wątki polskie to element, którego brakuje w tym przewodniku. Polski turysta jadąc na tereny dawnej Rzeczypospolitej jest turystą w dużej mierze sentymentalnym, którego pozostałości bytności Polaków w odwiedzanych miejscach bardzo interesują. Szkoda, że autorzy temu zagadnieniu nie poświęcili osobnego rozdziału, załączając do niego listę zawierającą najważniejsze polskie zabytki, miejsca i fakty historyczne tak, by nie trzeba ich wyszukiwać między wierszami przewodnika.
          Elementem absolutnie niepotrzebnym w przewodniku są kolorowe fotografie, które zamieszczono zaledwie na 4 kartkach. Tak mała ich ilość nie oddaje uroku omawianych miejsc, dobór zdjęć wydaje się zupełnie przypadkowy i subiektywny. Z drugiej strony te 4 kolorowe kartki na papierze kredowym niewątpliwie przedrażają koszt przewodnika.
          Z drobnych kwestii, które warte byłyby uzupełnienia (bo są potrzebne w podróży) jest dodanie do mini-słowniczków m.in. dni tygodnia (by móc sprawdzić chociażby dni otwarcia obiektów zabytkowych) oraz dodanie informacji na temat zasad przekraczania granic Unii Europejskiej w Estonii z Rosją (wielu polskich turystów łączy bowiem podróż do Estonii z wizytą w Sankt Petersburgu) i nierzadko ma na granicy estońsko-rosyjskiej problemy.
          Tym co jednak najbardziej w przewodniku przyciąga uwagę turystów kulturowych (a co znaleźć można we wszystkich publikacjach „Bezdroży”) to strona zatytułowana: „PODRÓŻUJ ODPOWIEDZIALNIE. DBAJ O ŚRODOWISKO I DZIEDZICTWO KULTUROWE KRAJÓW I REGIONÓW, KTÓRE ZWIEDZASZ”.
          W korelacji z powyższym hasłem, misja wydawnictwa brzmi: „Propagując zasady odpowiedzialnego podróżowania, Wydawnictwo Bezdroża popularyzuje przyjazne środowisku formy turystyki, które przyczyniają się do aktywnej ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, wspierają rdzennych mieszkańców regionów i krajów oraz uwrażliwiają turystów na lokalne tradycje i ochronę środowiska naturalnego”.
          Turystów kulturowych niewątpliwie ucieszy promowany przez „Bezdroża” (a wyznawanych przez nich od lat) KOD ODPOWIEDZIALNEJ PODRÓŻY, opracowany przez. Dominikę Zarębę [w recenzowanym przewodniku zawarty na stronie 14].
          1. Zaplanuj swoją podróż i przygotuj się do niej.
          2. Naucz się choćby kilku słów i zwrotów w języku kraju czy regionu, który odwiedzasz.
          3. Kupuj lokalne produkty i pamiątki.
          4. Korzystaj z usług miejscowych ludzi, tak by jak najwięcej Twoich wydatków wspierało lokalną gospodarkę.
          5. Kosztuj miejscowej kuchni, kupuj sezonowe produkty spożywcze na targach i jarmarkach.
          6. Szanuj mieszkańców, ich kulturę i tradycje, staraj się nie zwracać na siebie uwagi strojem i zachowaniem zupełnie odmiennym od miejscowych zwyczajów, proś o zgodę, gdy chcesz zrobić komuś zdjęcie.
          7. Nie zostawiaj po sobie śmieci, szczególnie w miejscach cennych przyrodniczo i parkach narodowych.
          8. Dbaj o dziedzictwo kulturowe, nie zostawiaj po sobie śladu, zwiedzając obiekty zabytkowe i stanowiska archeologiczne.
          9. Korzystaj z ekologicznych środków transportu i komunikacji publicznej.
          10. Podróżuj aktywnie i poznawczo!

Źródło: http://bezdroza.pl/kod_odpowiedzialnej_podrozy.html