|
Paulina Ratkowska
Najpiękniej kolędy
XVIII Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza Szwarlika w Będzinie,
5–8 stycznia 2012
Organizowany od 1994 roku Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek jest jedną z największych tego typów imprez w Polsce. Pierwsza edycja została zorganizowana na potrzeby lokalnej parafii, a w kolejnych latach rozrósł się do ogólnopolskiej imprezy, na którą zaprasza się także zespoły polonijne z ościennych państw. Z założenia przeznaczony jest wyłącznie dla amatorów, wyjątkiem są tutaj uczniowie szkół muzycznych. Jedynym warunkiem jest ukończenie… 6 roku życia.
Festiwal ma formułę otwartą, jego bezpośrednim celem jest autentyczne zaproszenie do śpiewania i słuchania kolęd, zaś pośrednim – pielęgnowanie polskich tradycji. Do udziału zapraszane są jedynie niezawodowe zespoły i soliści, wokaliści oraz formacje wokalno-instrumentalne, które na co dzień występują w klubach, domach kultury, szkołach, parafiach, stowarzyszeniach, organizacjach polonijnych, a także osoby niezrzeszone.
Zorganizowany na potrzeby młodzieży zrzeszonej przy małej parafii św. Trójcy w Będzinie, dziś jest jednym z największych tego typu festiwali w kraju. Co ciekawe, do dziś wszelkie czynności wymagane przy organizacji imprezy – jak prowadzenie Biura Festiwalowego, sekretariatu, podtrzymywanie całorocznego kontaktu z uczestnikami poprzednich edycji, przygotowywane posiłków i noclegów w trakcie trwania finałowego konkursu, opieka nad wykonawcami, oprawa i prowadzenie imprezy – są wykonywane społecznie. Wszelkie fundusze potrzebne na organizację imprezy w większości pochodzą od sponsorów.
Z roku na rok zainteresowanie festiwalem rośnie. Mimo braku wielkiej zorganizowanej promocji, za to przy użyciu sporej dawki entuzjazmu i społecznego zaangażowania, dziś jest to konkurs, do którego eliminacji przystępuje paręset zespołów. Obecnie eliminacje odbywają się w 33 miastach w Polsce, a także w Równem i Żytomierzu na Ukrainie oraz w Mińsku na Białorusi. Wśród Polskich ośrodków znajdujemy zarówno duże miasta, jak Wrocław, Kraków, Łódź czy Warszawa, mniejsze ośrodki – Kołobrzeg, Częstochowa, Olszyn, Sanok, Gniezno czy Zielona Góra, jak również te najmniejsze jak Łambinowice, Tuchów, Lipsko, Wadowice czy Jaworzno.
Festiwal organizowany jest w formule dwuetapowego konkursu. Pierwszy to eliminacje rejonowe, które odbywają się w połowie grudnia w poszczególnych miejscowościach; drugi to finał, organizowany na początku stycznia w Będzinie. Do drugiego etapu wchodzą najlepsi uczestnicy przesłuchań eliminacyjnych, bez względu na reprezentowaną kategorię. Każdy uczestnik musi zaprezentować trzy dowolnie wybrane kolędy lub pastorałki, w tym obowiązkowo jedną tradycyjną polską, a ilość wykonywanych zwrotek należy ograniczyć do trzech. Z pośród trzech prezentowanych pieśni maksymalnie jedna można być obcojęzyczna. Chóry muszą wykonać przynajmniej jeden utwór a capella. Sam finał także jest dwuczęściowy – najpierw mają miejsce przesłuchania, potem koncert galowy w kościele p.w. Nawiedzenia NMP, zwanym także Sanktuarium Polskiej Golgoty Wschodu. Wykonawców ocenia trzyosobowe jury złożone ze specjalistów – wykładowców szkół muzycznych z różnych części kraju, a jego skład osobowy się zmienia.
W historii festiwalu struktura przyznawanych nagród zmieniała się wielokrotnie. Od pierwszej do szóstej edycji pracowano nad schematem nagród, honorując solistów, zespoły, chóry, następnie układając je w kategorie wiekowe oraz struktury zespołowe – schole, zespoły wokalne, wokalno-instrumentalne, kameralne, regionalne i inne. Pomiędzy rokiem 2000 do 2010 struktura nagród została ujednolicona. Przyznawano je solistom: dzieciom, młodzieży dorosłym, zespołom wokalnym i wokalno-instrumentalnym w tych samych kategoriach wiekowych, chórom – parafialnym i kameralnym oraz zespołom regionalnym i scholom. Grand Prix i nagrody specjalne przyznawane są co roku od 1999. Kolejna reforma została przeprowadzona w zeszłym roku, od kiedy zaczęto przyznawać nagrody dla solistów – głosom żeńskim oraz męskim i chłopięcym, zespołom: wokalno-instrumentalnym, dziecięcym, młodzieżowym i dorosłych; zespoły wokalne – młodzieżowe i dorosłych, schole parafialne, zespoły regionalne, chóry szkolne, akademickie, dorosłych, parafialne oraz nagrody specjalne i Grand Prix. Co ciekawe, laureaci Grand Prix i I miejsca w poszczególnych kategoriach, nie mogą wystąpić w kolejnej edycji festiwalu, zaś pozostali uczestnicy finału, którzy brali udział w poprzednich edycjach, zobowiązani są do zaprezentowania nowego repertuaru.
Organizatorami konkursu są: Fundacja Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek, Urząd Miejski w Będzinie oraz Starostwo Powiatowe w Będzinie. Więcej informacji na
www.ofkip.pl
|
