Recenzje

Maria Chmielewska

Hiszpania. Przewodnik Ilustrowany

          Zdjęcie z okładki recenzowanego przewodnika pokazuje piękne hiszpańskie widoki górskie, a nie – jak to jest przeważnie – tak popularnie kreowane wizerunki palm i piaszczystych plaż. Wzbudza to nadzieję na dobry przewodnik, nieskupiający uwagi turysty tylko na walorach reprezentowanych przez turystykę typu „Sun, Sea, Sand”. Na pierwszy rzut oka przewodnik ilustrowany Pascala wydaje się bardzo pomocny i praktyczny, na co wpływa nieduży format, dużo zdjęć, wyszczególnione informacje w ramce lub pogrubioną czcionką, czy spis treści na zagiętej okładce, w którym każdy rozdział oznaczony jest oddzielnym kolorem. Na okładce widnieje logo firmowe touroperatora „Itaka”, co może nasuwać czytelnikowi myśl, że skoro doświadczone w organizowaniu wyjazdów na Półwysep Iberyjski biuro podróży markuje swoim logo ten przewodnik, to jest to opracowanie porządne. 
          Zaraz na odwrocie okładki znajduje się mapa półwyspu z zaznaczonymi autostradami i głównymi drogami. Sam teren Hiszpanii opisany jest troszkę bardziej szczegółowo – na mapie znajdują się mniejsze i większe miejscowości, drogi, a także rzeki. Tę samą mapę możemy też ujrzeć na okładce z tyłu książki, a szkoda. Brakuje bowiem w przewodniku mapy Hiszpanii z zaznaczonymi regionami autonomicznymi – byłoby więc bardziej wskazane zamieszczenie takowej mapy w tym miejscu, zwłaszcza że poszczególne rozdziały w przewodniku nawiązują swoimi tytułami do nazw hiszpańskich regionów.
          Na stronie czwartej i piątek publikacji znajduje się bardziej obszerny spis treści, informujący, że przewodnik dzieli się na dziewięć rozdziałów. Jeżeli chodzi o ich zawartość, to w pierwszym zebrane są różne informacje praktyczne, a w pozostałych opisane są już poszczególne regiony. Każdy rozdział rozpoczyna się małym spisem treści, krótkim opisem głównych atrakcji omawianego obszaru i w większości przypadków mapką. Dalej możemy zgłębić wiedzę na temat wymienionych miejsc. Wszystko opatrzone jest barwnymi fotografiami. Na marginesach oznaczonych kolorem danego rozdziału, znajdziemy adresy i godziny otwarcia opisywanej atrakcji. Na końcu każdego rozdziału zawarty jest zbiór informacji praktycznych.
          Zanim przejdziemy do lektury, mamy możliwość krótkiego, jednostronnicowego zapoznania się ze znanym z mediów Hiszpanem – Conrado Moreno, dzielącym się swoją opinią, a może nawet zachętą do odwiedzenia Madrytu – jego miasta rodzinnego.
          W pierwszym, wspomnianym już rozdziale, zatytułowanym bardzo sugestywnie „Informacje”, autorzy przekazują nam kilka uwag, rys historyczny i kulturowy kraju. Co ciekawe, poruszona jest tu też kwestia języków używanych w Hiszpanii. Bardzo pomocne mogą być turyście pewne słowa i zwroty przetłumaczone na język hiszpański, jak nazwy sklepów czy restauracji. W rozdziale opisane są też niektóre z tradycyjnych hiszpańskich potraw z oryginalnymi nazwami. Można w nim też przeczytać trochę o historii Hiszpanii (zestawiona została w kalendarium) o tradycyjnych wyrobach, które mogą być ciekawymi pamiątkami, a także o wpływach innych ludów i dziejów historii na kształtowanie się kultury hiszpańskiej (m. in. na flamenco, muzykę a nawet poszczególne nurty w sztuce i architekturze).
          Rozdział drugi zawiera omówienie Madrytu. Rozpoczyna się od opisu najbardziej znanego i symbolicznego miejsca w Madrycie – Puerta del Sol. W rozdziale, można znaleźć też ramkę z dodatkowym wyjaśnieniem symboliki i legendy związanej z pomnikiem niedźwiedzia. Przy opisach miejsca zawarto cenne uwagi wyjaśniające ich znaczenie historyczne i praktyczne. Znajdziemy tu też krótką historię Madrytu, dużo zdjęć polecanych obiektów, dane kontaktowe do niektórych ważniejszych miejsc i informacje na temat godzin otwarcia, cen biletów itp. Rozdział zakończony jest „Informacjami Praktycznymi”, gdzie znajdziemy jeszcze więcej przydatnych adresów, godzin otwarcia, cen biletów itp. Znajdują się tu także informacje praktyczne dotyczące dojazdu do Madrytu, transportu miejskiego, a także noclegu (z orientacyjnym cennikiem).
          Kolejny rozdział to „Okolice Madrytu”, w którym najpierw po krótce przedstawione jest każde z opisanych później miast i załączona jest mapka opisywanego regionu. Może ona przydać się podczas planowania przejazdów i podróży. Następnie, każde z miast zostało opisane z wyszczególnieniem ważnych miejsc, z zamieszczoną mapką i podanymi na marginesie informacjami praktycznymi.
          Czwarty rozdział, pt. „Kastylia i Leon” zaczyna sprawiać trudności laikom. Turysta może być zdezorientowany w jaki obszar jedzie, bowiem wraz z tytułowym regionem, autorzy opisali tu także Santiago de Compostela (z regionu Galicia). Mapka, która ma ułatwiać zorientowanie na opisywane miejsca, nie uwzględnia nawet owego Santiago de Compostela. Reszta rozdziału to standardowo: zdjęcia oraz informacje praktyczne.
          Kolejny omawiany region zapewnia czytelnikowi przeskok z północy Hiszpanii na południową Katalonię. Tak też nazywa się dany rozdział „Katalonia”, mimo, iż z tego ogromnego obszaru zawiera on tylko opis Barcelony i Costa Brava. 
          Rozdział szósty nosi tytuł „Aragonia”. Wstępny opis miejsc wartych odwiedzenia w Aragonii zachęca do dalszej lektury. Ten nieprzykuwający uwagi turystyki masowej region, zachęca pięknymi krainami geograficznymi, które także opisane są w tym przewodniku (np. „Aragońskie Pireneje”, „Dolina rzeki Cinca”)
          Kolejny dział znów poświęcony jest pojedynczemu miastu, a mianowicie Walencji. Niestety, mapka samego miasta okrojona jest do minimum. Nie ma na niej uwzględnionego tak ważnego dla miasta Parque de las Ciencias. Wyraźnym plusem całego opisu jest zwięzłe opisanie najważniejszych miejsc, co przy tak bogatej w atrakcje Walencji może być trudne. Została zamieszczona tu także notatka dotycząca charakterystycznego dla tego miejsca święta „Las Fallas”. Oprócz stolicy regionu, możemy przeczytać tu także o „Alicante i Costa Blanca” oraz ich najbliższych okolicach w tym o małym, a jak ważnym dla dziedzictwa Hiszpanii mieście Elche(Elx).
          „Andaluzja” opisana jest w kolejnym, tak właśnie zatytułowanym rozdziale. Uwzględnione zostały w nim najważniejsze miejsca dla regionu jak: Sewilla, Cordoba, Granada, Malaga, Kadyks i nawet Gibraltar. Szkoda tylko że nie ma słowa o Almerii i Costa de Almeria na której znajduje się stanowczo godny polecenia Park Przyrodniczy „Cabo de Gata”, z pięknymi surowymi plażami, klifami i małymi ciągle zamieszkałymi kamiennymi miasteczkami ukrytymi między wysokimi górami. Z przyjemnością czytelnik przeczytałby w tym rozdziale też o Jaen i Carbonaras. 
          Ostatni, a zarazem najkrótszy rozdział, to „Baleary”. Wydaje się on wtrącony jakby przez przypadek. Majorka opisana jest tu w sposób tak wybiórczy, że nie ma się co dziwić o kojarzeniu jej wyłącznie z imprezami na plaży pod palmą lub niemieckimi emerytami. Prócz rysu historycznego wyspy i opisu jej stolicy – Palma de Mallorca, nie ma tu na temat Majorki nic więcej. Pominięte zostały najpiękniejsze zakątki wyspy: północne wybrzeże i kamienne górskie wioski, które zapierają dech w piersiach. Minorka z kolei opisana jest bardziej dokładnie. Opisy uwzględniają większość wyspy. Ibiza i Formentera natomiast nie są w ogóle wspomniane (prócz pojawienia się na mapie), tak jakby nie były odwiedzane przez turystów.
          Na tym przewodnik się kończy. Tak dobrze zapowiadająca się książka ominęła niestety wiele obszarów Hiszpanii. Zabierając się do lektury przewodnika po Hiszpanii czytelnik oczekiwałby opisu całości kraju, a nie tylko wybranych kilku regionów, najbardziej przyciągających ruch turystyczny. Odnosi się wrażenie, iż autorzy nie dopracowali go do końca bądź zaniechali pracy. Publikacja aż „prosi” o kolejne działy (najlepiej uszeregowane w logiczny sposób), opisujące chociażby zapomnianą Galicję i Kraj Basków – tak inne od stereotypowych wyobrażeń o Hiszpanii, a także Wyspy Kanaryjskie, albo mały – lecz bardzo nastawiony na rozwój turystyki zrównoważonej – region Murcia, z historyczną Cartageną i unikalnym na skalę światową półwyspem La Manga.