Itinerarium

Tadeusz Jędrysiak

Hongkong - na styku dwóch kultur


 

Dla potężnego od wieków samowystarczalnego cesarstwa chińskiego najbardziej upokarzającym w historii kraju okazał się traktat podpisany w Nankinie w 1842 r. Wszystko bowiem zaczęło się od tego, że panujący w Chinach władcy z dynastii Qing nie pozwolili Brytyjczykom na wwożenie (eksport do Chin) z Indii opium uprawianego na angielskich plantacjach. Wielka Brytania czerpała z tego handlu olbrzymie zyski. Zyski te były tak wielkie, że z tego powodu wywołała trzy wojny z Chinami, tzw. wojny opiumowe. Traktat Nankiński otwierał przed mocarstwami zachodnimi możliwość ekspansji terytorialnej, pozwalał "obcym" na przejmowanie kontroli nad regionami o strategicznym znaczeniu. W wyniku tych wojen Wielka Brytania uzyskała zdobycze terytorialne, a w traktacie pokojowym zapisano: "… cesarz Chin przekazuje królowej Wielkiej Brytanii wyspę Hongkong. Na zawsze pozostanie ona własnością Jej Królewskiej Mości a także jej spadkobierców i następców…"

Hongkong, skalista wyspa na południu Chin, w języku chińskim znaczy "pachnący port". Leży ona u ujścia rzeki Zhu Jiang (Rzeki Perłowej) do Morza Południowo-chińskiego. Dzięki korzystnemu położeniu komunikacyjnemu Hongkong stał się głównym brytyjskim portem u wybrzeży Chin. Kilkanaście lat później 1 lipca 1997 roku po 155 latach Hongkong wrócił do Chin.

     W jego skład wchodzą: brytyjskie zdobycze terytorialne po trzech tzw. wojnach opiumowych z Chinami (w latach 1839-60), wyspa Hongkong (75 km²), półwysep Kowloon (ok. 10 km²), wyspa Stonecutters (ok. 1 km²), a także obszary wydzierżawione od Chin przez Wielką Brytanię w 1898 r. na 99 lat — graniczące z Kowloon tzw. Nowe Terytoria oraz 235 przybrzeżnych wysp i wysepek (o łącznej powierzchni 960 km²). W krajobrazie Hongkongu dominują pagórki, często ze stromymi zboczami. Najwyższym szczytem jest Tai Mo Shan osiągający 958 m n.p.m. Niziny zajmują północno-zachodnią część półwyspu. Klimat Hongkongu jest zwrotnikowy, monsunowy. W zimie jest zimno i sucho, latem gorąco i wilgotno, a jesienią ciepło, słonecznie i sucho. W Hongkongu sporadycznie występują tajfuny. Nieoficjalną stolicą Hongkongu zostało miasto Victoria. Hongkong rozwinął się znacznie w XX wieku, stając się swoistym pomostem gospodarczym i kulturalnym między światem zachodnim a komunistycznymi Chinami. Dzięki korzystnemu położeniu komunikacyjnemu stał się głównym brytyjskim portem u wybrzeży Chin, a z czasem jednym z największych portów morskich Dalekiego Wschodu. Cieśniną oddzielającą wyspę od półwyspu jest Port Wiktorii, jeden z najgłębszych portów świata. Obecnie jest trzecim pod względem przeładunków portem kontenerowym świata. Jednocześnie jest dużym węzłem lotniczym, gdzie lądują regularnie samoloty ponad 30 towarzystw lotniczych z całego świata. Ma też własne, jedno z największych w Azji, przedsiębiorstwo lotnicze — Cathay Pacific Airways. Rozwój Hongkongu, który w 1851 roku liczył zaledwie 33 tys., w 1931 roku już 880 tys., a w 1950 — 2,3 mln, obecnie natomiast ok. 7 mln mieszkańców, określa aktualnie nie tylko jego funkcja handlowa i transportowa, ale również przemysłowa. W latach 50. XX wieku rozpoczął się bowiem, trwający do dziś, boom ekonomiczny tego kraju. Dzięki taniej sile roboczej oraz ogłoszeniu Hongkongu strefą wolnego handlu szereg międzynarodowych przedsiębiorstw uruchomiło na jego terenie swoje fabryki, które mogą taniej niż gdzie indziej produkować i sprzedawać swoje wyroby. Skutkiem tego Hongkong uznawany jest za najkorzystniejsze w świecie miejsce dokonywania zakupów. W handlu zagranicznym należy do pierwszej dwudziestki państw świata. Eksportuje najwięcej w świecie: zabawek, wyrobów tekstylnych, ubrań, zaś w takich dziedzinach, jak: sprzęt elektroniczny, wyroby z tworzyw sztucznych, sprzęt oświetleniowy, galanteria skórzana - należy do ścisłej czołówki światowej.



Kowloon
     Lądowa dzielnica Hongkongu, kusi ilością sklepów, restauracji i klubów. Do największych atrakcji tej części miasta należy Nathan Road - główna ulica, targ nefrytowy i nabrzeże, z którego rozciąga się przepiękny widok na port i zatokę.

Wyspa Lantau
     Jest największą wyspą w Hongkongu, zlokalizowaną u ujścia Rzeki Perłowej. Wyspa położona jest w dzielnicy Islands z wyjątkiem północnej części, która należy do dzielnicy Tsuen Wan. Powierzchnia wysypy wynosi 146 km². Wyspa została przekazana Brytyjczykom w 1898 roku, wraz z innymi wyspami oraz Nowymi Terytoriami. Pierwotnie część jej część, która była wioską rybacką w ostatnich latach zmieniła charakter dzięki realizacji kilku znaczących projektów, takich jak Port lotniczy Hongkong oraz kompleks Hong Kong Disneyland Resort. Najwyższy szczyt wyspy nosi nazwę taką samą jak ona - Lantau, którego wysokość wynosi 934 m i jest drugim co do wysokości szczytem w Hongkongu. Na wyspie znajduje się klasztor Po Lin z posągiem Buddy Tian Tian.
Pierwsze wrażenia z Hongkongu to ogromny ruch na ulicach. Drugie odczucie to kontrasty. Ruch uliczny jest lewostronny, trzeba więc uważać na samochody jadące "z niewłaściwej strony". Tłumy ludzi na chodnikach. To co uderza, to duża liczba drogich, luksusowych aut. To co zachwyca to nowoczesność, która splata się z egzotyczną przyrodą kulturą wschodu. Budynki projektowane przez znanych architektów zachwycają swoimi formami i kształtami, a wieczorem wszystkie iluminowane są na różne sposoby.
Do największych atrakcji Hongkongu, które należy zobaczyć to:

• Wzgórze Wiktorii, wjazd zabytkową kolejką i nocna panorama miasta ze szczytu;

• Aberdeen - niepowtarzalna, usytuowana na wodzie wioska rybacka;

• Park Oceaniczny - Ocean Park, wjazd kolejką linową;

• Świątynia Man Mo;

• Kowloon - lądowa dzielnica Hongkongu, duża ilość sklepów, restauracji i klubów.

Wzgórze Wiktorii
     Największa atrakcja turystyczna Hongkongu, jednocześnie ekskluzywna dzielnica mieszkalna. Wzgórze Wiktorii (ang. Victoria Peak) - to najwyższe wzniesienie na wyspie Hongkong i w całej byłej kolonii. Ma wysokość 552 metrów. Inne jego angielskie nazwy to Mount Austin, albo po prostu - The Peak. Na Wzgórze Wiktorii można wjechać zabytkową kolejką lub autobusem miejskim. Od 1888 roku na szczyt można wyjechać kolejką Peak Tramway wśród porastającego wzgórze gąszczu bananowców. Najlepiej zwiedzić wzgórze, spacerując wzdłuż Lugard Rd, która zaczyna się tuż przy górnej stacji kolei, na wysokości 400 m n.p.m. Ze szczytu rozciąga się niewiarygodna panorama, przy dobrej widoczności sięgająca aż do Makao. Widok w nocy jest szczególnie atrakcyjny, nie widać wtedy smogu. Wzgórze Wiktorii odwiedzana około 6 mln osób rocznie.

Rybacka wioska Aberdeen
     Aberdeen to pozostałość niepowtarzalnej, usytuowanej na wodzie wioski, w której tysiące osób mieszkało na swoich łodziach. Dziś jest to już niewielka osada. Aberdeen, o własnym, swoistym klimacie, słynie głównie z ruchliwego portu, w którym zawsze roi się od kutrów rybackich, łodzi mieszkalnych, dżonek i małych płaskodennych łodzi wiosłowych. Wejście do portu zamykają trzy duże, kolorowo oświetlone pływające restauracje.

Podstawowe informacje praktyczne

• Z Europy najlepiej dojechać brytyjskimi, fińskimi lub niemieckimi liniami lotniczymi;

• Najlepszym okresem zwiedzania jest wiosna lub jesień (w październiku i listopadzie jest jeszcze ciepło). Dzięki temu unika sie straszliwej w tej części świata wilgoci i jeszcze gorszego smogu, który w lecie staje się nie do wytrzymania;

• Z lotniska do centrum Hongkongu jeździ szybki pociąg Airport Express;

• Jedyną obowiązującą walutą są hongkońskie dolary. Przelicznik na dolary amerykańskie wynosi 8:1 (w sklepach są przyjmowane również juany chińskie, ale banknoty po 100);

• Język - Hongkong to przyczółek międzynarodowych koncernów na całe Chiny, wiec angielski jest językiem urzędowym. W tym języku są gazety, komunikaty w metrze i znaki drogowe (uwaga - ruch lewostronny);

• Mimo, że ogólnonarodowy język mandaryński upowszechnia sie tu obecnie z dnia na dzień, to jednak wciąż króluje tu język kantoński. Znajomość języka mandaryńskiego nie gwarantuje rozumienia lokalnych dialektów, a język kantoński jest jednym z trudniejszych. Podobno nie da sie go w pełni nauczyć - można jako tako opanować, ale pojąć go są w stanie tylko lokalni mieszkańcy. Prawdziwym błogosławieństwem jest na szczęście jednolity system pisma;

• Hongkong zamieszkany jest w około 95% przez Chińczyków.

Świątynia Man Mo
     Ta niewielka świątynia przy Hollywood Road w samym sercu Hong Kong Island poświęcona jest bogom literatury (Man) i wojny (Mo). Powstała w czasach kolonialnych na początku XIX wieku i jest jedną z pierwszych tradycyjnych świątyń w Hong Kongu. Man Mo ma niepowtarzalny klimat. Jej wnętrze wypełnia aromatyczny dym, który wydobywa się ze skręconych, gęsto powieszonych kadzideł przypominających lampiony. Każde kadzidło pali się z konkretną intencją modlitewną. Tutaj można także skorzystać z usługi wróżbity, lub wywróżyć sobie przyszłość przy pomocy patyczków (potrząsamy bambusowym naczyniem, w którym znajduje się kilkadziesiąt patyczków do momentu, aż jeden z nich wypadnie na podłogę, numer na patyczku odpowiada numerowi wróżby z Księgi Przepowiedni).

Ocean Park
     Warto wybrać się do położonego po drugiej stronie Hong Kong Island Ocean Parku. Park Oceaniczny szczyci się największym w Azji oceanarium głębinowym i akwariami z niewyobrażalną ilością ryb. Można też spotkać się tutaj z pandą czy podziwiać popisy delfinów. Dodatkową atrakcją jest panorama Morza Południowo-chińskiego, jaka rozciąga się w czasie wjazdu kolejką linową na wyższy poziom ekspozycji.

Ciekawostki turystyczne dotyczące Hongkongu

• Hongkong jest pierwszy w rankingu pod względem IQ. Średnia krajowa wynosi 107.

• Hongkong to jedyne miasto na świecie, które może się pochwalić dwupiętrowymi tramwajami.

• W Hongkongu choć rządzonym przez prawie 150 lat przez Wielką Brytanię 96% mieszkańców to Chińczycy, używający najczęściej języka kantońskiego.

• Większość mieszkańców Hongkongu to buddyści i taoiści. Ponadto żyje tu prawie pół miliona chrześcijan, prawie 100 000 muzułmanów, hindusi, sikhowie i Żydzi. Rząd w Pekinie pozwala na większą wolność wyznaniową w Hongkongu niż na innych terenach kraju. Wśród rybaków rozpowszechniony jest kult Mazu (nazywanej na ogół Tin Hau - "Cesarzową Niebios").

• Od 1980 r. rozbudowywana jest sieć połączeń metra. Wybudowano podwodny tunel (długość 1,6 km) łączący wyspę Hongkong z lądem.

• W 1998 r. oddano do użytku nowy port lotniczy Hong Kong International Airport zlokalizowany w Chep Lap Kok, w pobliżu wyspy Lantau, w trakcie prac łącząc ze sobą 3 małe wysepki: Tsin Yi, Ma Wan i Kap Shui Mun. Głównym architektem był Sir Norman Foster.

• Hongkong jest najbardziej "pionowym" miastem na świecie

• Jednym z najwyższych i najbardziej rozpoznawalnych budynków w Hongkongu jest siedziba Bank of China Tower, autorstwa I. M. Pei. Budynek ten wywołał liczne kontrowersje. W roku jego ukończenia (1990) okazało się, że nie jest zgodny z powszechnie stosowanymi w budownictwie chińskim, zasadami feng shui, gdyż miał ostre kąty.

• W Hongkongu można spotkać wiele domów towarowych, w których sprzedaje się lekarstwa medycyny tradycyjnej. Największa koncentracja tego typu sklepów jest w Sheung Wan. Można tam kupić nie tylko lekarstwa i zioła, lecz również suszone zwierzęta.

• Jedną z popularniejszych rozrywek, nie tylko w Hongkongu, ale w całych Chinach, jest gra planszowa Mahjong.

• Cyfra cztery kojarzona jest z umieraniem i śmiercią, osiem oznacza bogactwo. Bank of China - najwyższy budynek w Hongkongu ma 72 kondygnacje, a jego wysokość wynosi 310,6 m. Ukończono go ósmego dnia, ósmego miesiąca, osiemdziesiątego ósmego roku. Tę datę wybrano dla zapewnienia bankowi możliwie największej pomyślności. Słowo "osiem" w języku kantońskim oznacza również powodzenie.

• Kolor czerwony uważany jest za przynoszący szczęście. Noworoczne ornamenty, koperta, w której dzieci dostają pieniądze z okazji Nowego Roku, również ślubne suknie - są czerwone. Nie powinno się jednak używać czerwonego atramentu do pisania imion i nazwisk, również nie powinno się cudzych nazwisk opisywać w ramkę, ponieważ w ten sposób opisuje się nazwiska zmarłych osób.

Nasi Partnerzy