Recenzje

Autor recenzji: Marek Piasta

Islandia - praktyczny przewodnik

     Islandia to wyspa, której nazwa oznacza "krainę lodu", chociaż równie dobrze pasowałoby określenie "kraina lawy i gejzerów", gdyż kraj ten kusi przede wszystkim miłośników surowej przyrody, ornitologów i poszukiwaczy przygód. Jednak także turyści zainteresowani kulturą powinni zachwycić się tym słabo zaludnionym krajem, którego mieszkańcy ujmują otwartością oraz hartem ducha.
     Islandia jest uważana za jeden z najdroższych europejskich krajów do zwiedzania. Położona setki kilometrów od Wysp Owczych i tysiące kilometrów od kontynentu, wymaga od nas zakupu drogich biletów na prom bądź samolot. Pomimo zaporowych cen coraz więcej Polaków jeździ jednak do Islandii w celach turystycznych (oprócz nich częściej jednak nasi rodacy docierają tam w poszukiwaniu pracy - są oni największą mniejszością narodową tego kraju [s. 12]. Osoby, które zdecydują się na podróż do Islandii, będą miały niestety jeden poważny problem: obecnie (początek 2015 roku) nie ma bowiem na rynku aktualnego przewodnika po Islandii. Ostatnie przewodniki polskojęzyczne pochodzą z 2008 r. (Pascal) oraz 2009 r. (National Geographic). Tym samym turysta może mieć duży problem ze znalezieniem aktualnych informacji jeśli w trakcie podróży nie będzie miał dostępu do Internetu.
     Przedmiotem dzisiejszej recenzji jest Islandia, z opisywanej już w "Turystyce Kulturowej" serii Praktycznych przewodników Pascala, wydana właśnie w 2008 r. Założeniem Praktycznych przewodników jest przekazanie jak największej liczby informacji dotyczących zakwaterowania, dojazdu czy wyżywienia. Odbywa się to kosztem zdjęć, które występują wyłącznie na początku przewodnika na kilku kartkach. W przeciwieństwie do serii Ilustrowanych przewodników ta publikacja musi być poręczna, lekka (pomimo sporej liczby stron) i wypełniona przydatnymi w podróży informacjami. Nie oznacza to jednak, że potraktowano po macoszemu opisy kultury, historii czy geografii, gdyż te są również obszerne i napisane w atrakcyjny sposób.
     Islandia składa się z trzech części. Pierwsza to Informacje o kraju, w których opisana jest historia, geografia, klimat, kuchnia, kultura, sztuka, ludność oraz język. Tutaj również znajduje się słowniczek polsko-islandzki zajmujący trzy strony. Druga część to Informacje praktyczne, w której opisano m.in. dojazd, przekraczanie granicy, potrzebne dokumenty, noclegi, gastronomię czy też aktywny wypoczynek. Ostatnia część dzieli się na osiem podrozdziałów opisujących poszczególne obszary Islandii. Tym samym mamy: Reykjavik i okolice; południowo-zachodnią Islandię; wschodnią i południową Islandię; Myvatn i północny wschód; północną Islandię; Fiordy Zachodnie; zachodnią Islandię; Interior. Każdy z podrozdziałów jest podobny objętościowo; wyjątek stanowi Interior, który liczy tylko 10 stron. Na samym końcu przewodnika znajduje się przydatny Indeks.
     Największą zaletą Islandii jest styl pisarski autora. Przewodnik czyta się świetnie, a informacje nie wywołują poczucia niedosytu przekazanej wiedzy. Dla przykładu, żaden z okresów historycznych nie został pominięty, a dodatkowo każdy z nich opisano na tyle wyczerpująco, by zrozumieć przeszłość tego kraju. Bardzo podobają mi się liczne ciekawostki zawarte w książce, które są znakiem rozpoznawczym wydawnictwa Pascal. Można się z nich dowiedzieć m.in. dlaczego na plażach Islandii jest dużo desek i bali drewna [s. 173], dlaczego prężnie działa na wyspie hutnictwo aluminium [s. 99] czy też jakie jest pochodzenie koni islandzkich [s. 52]. Przewodnik jest tak napisany, że nawet nie będąc w odwiedzanym miejscu, można zrozumieć wyraźną pasję i plastyczne opisy autora, które dodatkowo wywołują chęć zobaczenia danych miejsc na własne oczy. Ciekawe są również zapisane historie ze zwiedzania Islandii, dzięki którym łatwiej można poczuć klimat podróży przez ten odludny kraj [s. 106].
     Na pochwałę zasługuje duża liczba map. Każda większa miejscowość jest naniesiona na dokładne mapy, na których zwykle są podpisane nawet mniejsze ulice. Nie da się ukryć, że wynika to z niewielkiego rozmiaru islandzkich miasteczek, które bez problemów mieszczą się na mapkach. Jedyne, czego mi na nich zabrakło, to brak naniesionych na mapę opisywanych miejsc noclegowych i lokali, co jeszcze bardziej ułatwiłoby orientację. Zaryzykowałbym stwierdzenie, że dzięki tym mapkom nie jest tak bardzo konieczny zakup osobnej mapy.
     Seria Praktycznych Przewodników jest mocno wzorowana na przewodnikach z wydawnictwa Lonely Planet, które powstają przede wszystkim z myślą o backpackersach. Dużo jest tutaj porad dotyczących wędrówek, tanich noclegów, podróżowania na własną rękę i jak najniższym kosztem.
     Potężny plus należy się autorowi za podrozdział "Gdzie jechać" [s. 24], w którym opisuje kilka tras po Islandii, z rozróżnieniem na długość pobytu. Nie jest to może tak dokładny podział jak w Lonely Planet (gdzie trasy są układane nawet tematycznie, w obrębie np. turystyki kulinarnej), ale propozycje planów zwiedzania to rzadko spotykany element polskich przewodników. Skoro już porównuję Islandię do konkurencji, to dodam także, że przewodnik Pascala zawiera mniej informacji niż chociażby pozycja wydawnictwa National Geographic, lecz jest od niego bardziej poręczny. Na plus przewodnika Pascala należy zaliczyć również to, że jest on autorstwa Polaka, przez co jest pisany pod polskiego turystę i wzbogacony o opisy poloników.
     Niestety, Islandia ma jeden poważny problem. Jest już mocno nieaktualna, a niestety na rynku nie ma żadnego przewodnika wydanego w przeciągu mniej niż ostatnich trzech lat. Tym samym traci na znaczeniu najważniejsza cecha Islandii, czyli nastawienie na informacje praktyczne, które są po prostu przestarzałe. Dodatkowo, w przewodniku brakuje wielu ważnych informacji, które miały miejsce już po jego wydaniu, a które rozeszły się echem po całym świecie. Nie ma więc tutaj informacji o wybuchu wulkanu Eyjafjallajökullu, który sparaliżował ruch lotniczy w Europie (2010 r.), bankructwie kraju (2008 r.) oraz jego przełamaniu w latach późniejszych, co wpłynęło na fakt, że np. ceny za noclegi już nie odpowiadają aktualnej sytuacji. Czytelnik przewodnika nie dowie się też, że niedawno pojawiły się nowe linie lotnicze obsługujące loty na Islandię oraz że w Reykjaviku znajdował się niegdyś wyłącznie konsulat honorowy, w którym nikt nie mówił po polsku [s. 32], a obecnie jest tam już ambasada RP.
     Brak aktualnych informacji powinno zdyskwalifikować przewodnik, którego cechą jest nacisk na praktyczność. Powinno, ale nie jest. Na rynku wciąż brakuje aktualnego przewodnika po Islandii, przez co główne omówione wady dotyczą wszystkich dostępnych na rynku pozycji. Tym samym osoby, które wybierają się na Islandię będą musiały sporo szukać w Internecie by upewnić się, czy informacje są aktualne czy też nie. Z drugiej strony Islandia jest dobrym wyborem, jeśli poszukuje się przede wszystkim informacji o zabytkach, historii czy geografii. Należy jednak pamiętać, że więcej takiej zawartości znajdzie się w przewodniku wydawnictwa National Geographic. Podsumowując, Islandia jest najlepszą opcją dla osób, które potrzebują podręcznego przewodnika (np. backpacersi), a turyści kulturowi poszukujący dużej liczby informacji o odwiedzanych miejscach mogą zainteresować się bardziej przewodnikiem National Geographic. Islandią jednak też nie powinni być rozczarowani. Pozostaje mieć nadzieję, że wkrótce nastąpi reedycja przewodnika.