K. Kluczwajd, A.R. Skowroński
Tytuł:Toruń jest... jaki? Wizja miasta zależy od Ciebie.
Autor: Katarzyna Kluczwajd, Andrzej R. Skowroński
Wydawnictwo: Stowarzyszenie Historyków Sztuki
Miejsce wydania: Toruń
Rok wydania: 2010
Ilość stron: 324
Oprawa: miękka
ISBN: 978-83-88341-55-7
|
Autor recenzji: Izabela Wyszowska
Kreatywny wizerunek miasta Torunia - inspiracja dla turystyki miejskiej.
Toruń jest...jaki? Wizja miasta zależy od Ciebie.
Toruń zwany Małym Krakowem lub Krakowem Północy, wpisany na prestiżową Listę Dziedzictwa Kulturowego
UNESCO, chętnie odwiedzany przez turystów krajowych i zagranicznych, kilka lat temu doczekał się kolejnej
publikacji pt. Toruń jest… jaki? Wizja miasta zależy od Ciebie autorstwa badaczy historii
i sztuki, wielkich pasjonatów miasta - Katarzyny Kluczwajd i Andrzeja R. Skowrońskiego. Książka
wydana staraniem Autorów i Stowarzyszenia Historyków Sztuki z okazji 777 urodzin miasta, wyróżniona w
IX edycji Nagród Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz Złotą Karetą "Nowości", odznacza się
wyraźnie odmiennym charakterem od innych opracowań czy przewodników turystycznych traktujących o mieście
Kopernika. Adresowana jest do przybywających gości, turystów, którym, "ukaże genius loci Torunia, pozwoli
kształtować proces jego poznawania w zależności od zainteresowań" (s. 11). Torunianom z wyboru (m. in.
studentom) posłuży do poszerzenia znajomości miasta, rdzennym mieszkańcom wskaże wiele "smaczków" ubarwiających
jego obraz, ukazujących pełniejszy lub nowy jego wizerunek. Książka jest, w moim przekonaniu, przydatną
lekturą dla wszystkich miłośników i dociekliwych, którzy wciąż mają niedosyt Torunia. Próbuje odpowiedzieć
na pytanie - co decyduje o niezwykłości tego miasta? Dlaczego warto je poznać i odkrywać ciągle na nowo?
Czytelnik może zastanowić się - jaki tak naprawdę jest "jego" Toruń, jak on go postrzega.
Toruń jest… jaki? Wizja miasta zależy od Ciebie nie jest typowym przewodnikiem ani monografią.
Może stanowić doskonałe uzupełnienie tradycyjnych przewodników. Zgodnie z intencją Autorów celowo nie
prezentuje jednego, statycznego oblicza miasta, "wymaga aktywności czytelnika w kreowaniu tej wizji,
poszukiwania i samodzielnego odkrywania, stawiania pytań" (s. 11). Zdaniem Katarzyny Kluczwajd - rodowitej
torunianki - zgłębianie ducha miasta nie może ograniczać się do jego wyglądu, podobnie jest z poznawaniem
człowieka - nie wystarczy do jego zrozumienia jedynie zewnętrzny, powierzchowny ogląd. Czytelnik może
dowolnie wybierać ścieżki (trasy) według zaprezentowanych w publikacji wątków tematycznych, topografii,
epok historycznych i stylów.
Publikacja podzielono na dwie części. Pierwsza pt. Wątki tematyczne (trasy) prezentuje 28 pogłębionych
esejów uszeregowanych według alfabetu. Wśród nich pojawiają się zarówno tradycyjnie poruszane i kojarzone
powszechnie z Toruniem tematy ("Astronomiczne wątki", "Fortyfikacje toruńskie", "Gotyk na dotyk", "Krzyżackie
wątki") jak i zupełnie "nowe", wyeksponowane przez Autorów m. in. "Anielskie wątki", "Filmowe wątki",
"PRL-u ślady", "Ulice - nazwy ciekawe i dziwaczne", "Symbole Torunia", "Skarby plastyki i sztuki użytkowej"
, "Egzotyczne wątki" i inne.
Druga część książki pt. Hasła szczegółowe - obejmuje 154 hasła, także ujęte w porządku alfabetycznym,
dotyczące różnych zagadnień - historycznych, społecznych, obyczajowych, zarówno potraktowanych w sposób
poważny jak i humorystyczny, nie brakuje w nich licznych ciekawostek. Miejsce w tym zestawieniu znalazły
szczegółowo opisane problemy skupiające się wokół zabudowy miejskiej (bramy miejskie, ulice, gospody,
kamienice, kościoły), życia społecznego i codziennego, historii medycyny, żywienia, oraz legend i symboli
itd. Autorzy nie stronili od problematyki współczesnej, co nie jest częstą praktyką w publikacjach prezentujących
zabytkowe miasta, zazwyczaj bowiem najnowsza historia jest traktowana dość marginalnie w stosunku do
wcześniejszych dziejów. Charakterystyczną cechą w obu częściach (w większości esejów i haseł) jest zaakcentowanie
(poprzez pogrubienie) wszystkich "naj-" np. najwyższy, najstarszy, najlepszy itd. Tym zabiegiem Autorzy
zapewne zamierzali wyraźnie podkreślić unikatowość Torunia pod wieloma względami.
Uzupełnieniem treści książki, a zarazem ułatwieniem dla czytelnika nie w pełni zorientowanego w dziejach
Torunia, jest zamieszczona na końcu obszerna tabela zatytułowana: "Dzieje Torunia - od polityki po kulturę
i sztukę - daty i fakty". Odnalezienie określonych zagadnień ułatwiają natomiast tabele nazwane "szukaczami",
gdzie podano numery stron, na których omówione zostało dane zagadnienie w obrębie różnych esejów i haseł.
Natomiast indeks "toruński" pomocny może być w odnalezieniu - budowli, dzielnic, instytucji, miejsc,
nazw geograficznych, stowarzyszeń, zakładów itd. Przydatne w korzystaniu z publikacji są też sporządzone
indeksy osób oraz nazw geograficznych. Popularnonaukowy charakter opracowania sprawia, iż nie zamieszczono
spisu bibliografii, natomiast reklama publikacji naukowych wydanych przez Stowarzyszenie Historyków Sztuki
może sugerować na jakiej bazie źródłowej oparli swą publikację K. Kluczwajd i A. R. Skowroński.
Intrygujące pytania na rewersie okładki np. "Do czego służy budynek szafa?", "Czy w Toruniu była pustynia?",
"Który z mostów przez Wisłę był pomnikiem?", "Który kościół miał wyglądem przypominać kamienicę?" powodują,
że każdy kto z półki księgarskiej weźmie tę książkę do ręki natychmiast usiłuje w niej znaleźć odpowiedź
na któreś z tych pytań. Atutem publikacji jest niewątpliwie zawarty w niej bogaty materiał ilustracyjny,
choć szkoda, że czarno-biały.
Wszechstronna, fachowo opracowana przez specjalistów książka, ze wszech miar jest godna polecenia dla
wszystkich, którym bliski jest Toruń w kontekście jego bogatego dziedzictwa, w tym doskonalącym swój
warsztat przewodnikom miejskim, pilotom, turystom kulturowym. Wszystkim, którzy poszukują niestandardowych
informacji i pomysłów, kreatywnie podchodzą do zwiedzania, próbując stworzyć własny obraz tego wyjątkowego
miasta by je lepiej poznać, odczuć i zrozumieć.
|