Recenzje

Autorka recenzji: Klaudia Woźna

Zrób to w Krakowie. Do it in Kraków

     Ostatnimi czasy do polskich miast przybywa coraz więcej turystów. Jedną z najczęściej odwiedzanych metropolii jest Kraków. Pytanie, które się w tym momencie ciśnie na usta brzmi: jak mogą i jak mają oni odkryć jego wyjątkową atmosferę? Tego z pewnością dowiemy się z przewodnika Zrób to w Krakowie. Do it in Kraków autorstwa Magdaleny Kursy, Wojciecha Pelowskiego i Rafała Romanowskiego. Wszyscy oni są dziennikarzami „Gazety Wyborczej” i wielbicielami wspaniałego, klimatycznego Krakowa. Pod czujnym okiem redaktora Jerzego Lewińskiego postanowili pokazać Kraków z perspektywy nowego stylu życia mieszkańców. Nie jest to typowy, historyczny przewodnik po Krakowie, do jakich jesteśmy przyzwyczajeni. Zawiera zupełnie inne podejście autorów do turystów, którzy nie pierwszy raz przyjeżdżają do Krakowa. 
     Przewodnik jest wygodny i poręczny, z pewnością zmieści się do torebki czy plecaka. Powinien mieć go każdy, kto potrafi cieszyć się tym, co nowe i doceniający to, co stare. Książka doskonale łączy te dwie kwestie i odkrywa Kraków na nowo. Z przewodnika mogą korzystać zarówno osoby posługujące się językiem polskim, jak i angielskim, gdyż opisy zamieszczone są w obu tych językach. Ale czy to ma sens? Dla polskiego turysty kulturowego książka bez wersji anglojęzycznej byłaby lżejsza i poręczniejsza, a znaczna część polskich nabywców przewodnika i tak nie skorzysta z tekstu anglojęzycznego. Jest to zbędne, skoro mają tekst w języku polskim. Na rynku jest poza tym mnóstwo przewodników po Krakowie pisanych w prawie wszystkich językach świata i są one dostępne w mieście „od ręki”. Po co więc łączyć dwie wersje językowe w jednym wydaniu? 
     Publikacja składa się ze wstępu, piętnastu większych działów oraz dwóch mniejszych na końcu, zawierających kilka praktycznych adresów i kalendarz kulturalny. Dodatkowo na wewnętrznej stronie okładki znajduje się plan komunikacji tramwajowej oraz plan komunikacji autobusowej Krakowa, przez co na pewno nikt w mieście nie zabłądzi. 
     Pierwszy rozdział pt.: „Nowi mieszczanie” skupia się głównie na kulturze miejskiej Krakowa. Pełno w nim wskazań kawiarni, lokali z regionalnymi przysmakami, miejsc na piknik z przyjaciółmi i rodziną. Na początku znajdziemy w nim również krótką rozmowę z socjologiem Pawłem Kubickim na temat nowych mieszczan – bo przecież ciągle o nich czytamy, a tak naprawdę nie wiemy, kim są. Autorzy przewodnika zabierają nas tam, gdzie w wolnym czasie chodzą krakowianie – m.in. na ulicę Mostową, czy na Błonia; do miejsc w których czuje się ten specyficzny klimat miasta. Przy każdym obiekcie podany jest adres i zdjęcia, które z pewnością ułatwią nam jego lokalizację. 
     Drugi rozdział: „Miasto z góry” rozpoczyna wypowiedź fotografa Adama Golca, który udziela kilku praktycznych i przydatnych wskazówek, jak robić zdjęcia w Krakowie. Z tej części dowiemy się także skąd są najlepsze widoki na miasto. By je ujrzeć autorzy polecają zarówno lot balonem nad Bulwarem Wołyńskim, jak i na przykład wędrówki na cztery krakowskie kopce. W rozdziale zawarte jest trochę informacji o historii miasta i przede wszystkim dokładny opis tego, jak wszędzie dojść i co nas czeka po drodze. Pojawia się tu również pomysł na podziwianie panoramy Krakowa z dachów Starego Miasta, czy z hotelowych tarasów – te najciekawsze są wymienione i opisane. 
     „Kultura” to trzecia obszerna część przewodnika. Zawiera przesłanie o tym, że każdy znajdzie w Krakowie coś dla siebie – teatry, kina, festiwale, galerie, puby, a także to, z czego Kraków słynie, czyli – festiwale filmowe. Znajdziemy tu wszystkie miejsca, w których można coś zobaczyć, posłuchać, dotknąć a nawet stworzyć samemu. Opisy ich zawierają nie zawsze pozytywne opinie na temat danego miejsca, ale to sprawia, że możemy poznać prawdziwą „nieprzesłodzoną” ocenę. Na co iść, gdzie, kiedy i o której godzinie najlepiej? Na te pytania w tym rozdziale znajdziemy odpowiedź. 
     Mapa miejsc związanych z literaturą, czyli „Krakowska literatura” to dział, który zawiera ciekawe wzmianki o Szymborskiej, Miłoszu i Mrożku – dokąd chodzili, co i gdzie pisali, co robili. Wszystko to pokazane jest bardzo przejrzyście w formie wywiadu z Michałem Rusinkiem – adiunktem w Katedrze Teorii na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. 
     Kolejny rozdział przewodnika dotyczy kulinariów i zatytułowany jest: „Jedzenie w mieście”. Zawiera dużo propozycji zarówno dla tych, którzy nie zamierzają oszczędzać, jak i dla tych, którzy chcą uratować kilka groszy. Autorzy wspominają miejsca od krakowskich, regionalnych lokali po prawdziwe światowe smaki w restauracjach, w których warto się pokazać. 
     „Nowoczesna architektura” to tytuł kolejnego rozdziału. Mamy tutaj zawarte kilka propozycji szlaków po Krakowie, polecanych przez dwóch architektów: Piotra Lewickiego i Kazimierza Łataka. Nowoczesne miejsca, pomniki i fontanny, które z pewnością warto zobaczyć, opatrzone są przejrzystym opisem i zdjęciami. 
     Rozdział „Kazimierz” poświęcony jest dzielnicy, która z rudery stała się obecnie jednym z najmodniejszych adresów w Polsce. Omówione są tu miejsca, które warto zobaczyć – zarówno te bardziej nowoczesne, jak i te związane z kulturą żydowską, a także ciekawe wydarzenia oraz połączenie historii z nowoczesnością. Tak samo wyglądają dwa kolejne rozdziały: „Podgórze” i „Nowa Huta”. Choć dzielnice te nie są już w centrum Krakowa to według autorów nie oznacza, że nic tam nie ma. Wręcz przeciwnie, sporo tu informacji o miejscach związanych z historią, które mieszkańcy mijają, na co dzień, nie przypuszczając nawet, że są one tak wyjątkowe i można je znaleźć w przewodnikach. 
     W przewodniku warto docenić nowoczesny język, który trafia do czytelnika. Każde opisywane miejsce, opatrzone jest ciekawym tytułem, który zachęca, a nawet prowokuje, aby się tam wybrać.
     Krakowskim fortyfikacjom poświęcony jest kolejny rozdział: „W twierdzy”. Pod tym względem miasto ma dużo do zaoferowania i to autorzy pokazują w tym dziale. Opisują nie tylko forty, ale także muzea np. Muzeum Lotnictwa Polskiego. 
     W przewodniku znajduje się również coś dla miłośników studiowania. Jak udowadniają autorzy publikacji, nawet uczelnie mogą być godne zwiedzania: w rozdziale „Studenci” możemy wybrać się do kilku z nich, a także dowiadujemy się, że nie możemy przegapić ważnych studenckich eventów. Ważniejsze z nich m.in. Juwenalia, Festiwal Nauki, a nawet grillowanie na trawniku. 
     Od dawna wiadomo, że Kraków jest miastem kościołów, dlatego często nazywany jest „Małym Rzymem”. Taki też tytuł nosi kolejny rozdział. To część zarówno dla pielgrzymów, jak i turystów, którzy nie przyjechali do Krakowa typowo w celach religijnych. W rozdziale znajduje się dużo ciekawej historii i omówieni sztuki sakralnej dla wszystkich oraz odpowiedzi na pytania takie jak: gdzie posłuchać dobrego kazania, na jaką mszę się wybrać, do którego kościoła?
     Co robić w wolnym czasie i jak spędzić go aktywnie? Na te pytania znajdziemy z kolei odpowiedź w kolejnym rozdziale pt.: „Na zielono”. A jeżeli chodzi o zakupy, to wszystkie informacje na ich temat zawarte są w rozdziale: „Zakupy i moda”. Autorzy podają w nim gdzie można kupić nowe i używane rzeczy, a nawet pamiątki oraz gdzie znajdują się warte odwiedzenia targowiska. 
     Ostatni rozdział przewodnika zatytułowany. „Adrenalina” jest bardzo przydatny, a rzadko obecny w tego typu publikacjach. Dotyczy rzeczy, których w Krakowie nie należy robić i miejsc, których lepiej nie odwiedzać. Dzięki niemu będziemy wiedzieli, jak zadbać o własne i innych bezpieczeństwo podczas pobytu w mieście. Autorzy radzą innym by nie wchodzić w drogę kibolom (duże blokowiska) czy nie przechodzić tunelem w dawnym przejściu pod torami w Płaszowie. 
     Na ostatnich stronach publikacji znajdziemy adresy, telefony i adresy stron internetowych przydatne każdemu turyście oraz kalendarz kulturalny, dzięki któremu będziemy wiedzieli, co w danym miesiącu się odbywa. 
     Przewodnik posiada ciekawą szatę graficzną, dzięki której korzysta się z niego łatwo i przyjemnie. Jest napisany bardzo ciekawie, chociaż styl i język świadczy o tym, że kierowany jest do osób młodszych, o różnych zainteresowaniach. Może z niego korzystać zarówno turysta, który zna już Kraków, jak i również mieszkańcy, którzy pragną od miasta czegoś więcej. Każdy rozdział rozpoczyna się wypowiedziami „Ludzi Krakowa”, co wprowadza nas w domową atmosferę. Przewodnik jest bardzo subiektywny, wielu turystów może czuć się zdziwionych opisanymi tam kwestiami i odbierać je inaczej np. zdanie „Nie idź do domu, w którym straszy” – skąd turysta miałby w ogóle wiedzieć, że taki dom istnieje. Zdanie to jest jednak tylko prowokacja autorów, którzy wręcz sugerują by tam pójść. Będąc w Krakowie, korzystałam z tego przewodnika wiele razy, przez co moja podróż była inna, niż te wszystkie z czasów szkolnych wycieczek. Przewodnik nie ogranicza się tylko do najbardziej znanych miejsc historycznych i atrakcji Krakowa. Poszerza nasze horyzonty o nowe, ciekawe i nieznane turystom miejsca. Polecam go wszystkich tym, którzy chcą od zwiedzania czegoś więcej.