|
Propozycję opracował: Armin Mikos v. Rohrscheidt
Dzień 1: WOLSZTYN
 1. Parowozownia i wystawa kolejnictwa
Wolsztyn jest prawdopodobnie jedynym miejscem w Europie, z którego i do którego jeżdżą jeszcze regularnie pociągi prowadzone przez parowozy. Największą atrakcją miasta jest duża wachlarzowa parowozownia, w której konserwuje się lokomotywy i dookoła której mieści się skansen parowozów. Zwiedzanie obejmuje zarówno parowozownię, jak i wnętrza lokomotyw. Można też stąd wyjechać na zamówioną przejażdżkę i dowiedzieć się w jej trakcie o dziejach kolejnictwa, polskich parowozów i obiektów technicznych. Przy tej okazji gość usłyszy niezwykle ciekawą historię Ostbahn czyli Królewsko-Pruskiej Kolei Wschodniej. Wolsztyńska parowozownia zbudowana została w roku 1907, jednak linia kolejowa dotarła tam już 20 lat wcześniej. Początkowo stacjonowały tam krótkiego zasięgu tendrzaki pruskie T3 oraz BR 91. Pamiątką tamtych czasów są najstarsze w Polsce wciąż działające żurawie wodne. Dziś w Wolsztynie oglądać można około 30 parowozów, w tym najciekawsze zachowane do dziś lokomotywy np. „Ok 1” (odpowiednik niemieckiego BR 38 10-40) tę samą, która "grała" w "Pianiście" Romana Polańskiego czy też jedną z najpiękniejszych lokomotyw parowych Pm36 (BR 18). W jednym z budynków znajduje się kolekcja eksponatów o tematyce kolejowej.
2. Kościół parafialny NMP Niepokalanie Poczętej (ul. Kocha/Kościelna)
Późnobarokowa, trójnawowa świątynia typu halowego została wzniesiona w drugiej połowie XVIII wieku z fundacji Rafała Gajewskiego, ówczesnego właściciela miasta. Autorem projektu był mieszkający wówczas w Wolsztynie znany w Wielkopolsce architekt, Antoni Hoehne (ojciec Józefa Hoene-Wrońskiego). Kościół przebudowano w latach międzywojennych według projektu kolejnego znanego architekta i urbanisty Stefana Cybichowskiego. Wnętrze świątyni zdobi rokokowa polichromia, prezentująca sceny biblijne, w ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Bożej w srebrnej sukience i koronie. Sześć ołtarzy bocznych posiada wystrój z różnych epok, na który składają się w części obrazy i rzeźby wysokiej klasy. Corocznie świątynia gości w lecie uczestników i słuchaczy Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej.
Po drodze: Dom narodzin Józefa Hoene-Wrońskiego (z tablicą upamiętniającą) oraz Cmentarz Żołnierzy Radzieckich z ciekawym pomnikiem, przedstawiającym alegorycznie zwycięstwo nad faszyzmem.
3. Muzeum Roberta Kocha (w budynku dawnego szpitala, ul. R. Kocha 12)
Znajduje się ono w dwóch parterowych pomieszczeniach domu, w których mieszkał i pracował w swoim wolsztyńskim okresie życia (1872-1880) ten lekarz, uczony i laureat Nagrody Nobla. W placówce, będącej filią Muzeum Regionalnego w Wolsztynie eksponowane są pamiątki związane z działalnością Kocha w regionie, w tym instrumenty medyczne, dokumenty i fotografie.
Obiad: Zalecany w Domu Restauracyjnym Europa, ul. Roberta Kocha 44
4. Muzeum Regionalne im. Marcina Rożka (ul. 5 Stycznia 34)
W domu, stanowiącym siedzibę Muzeum, wybudowanym w latach 30-tych XX wieku według własnej koncepcji mieszkał i pracował znany rzeźbiarz Marcin Rożek (1885 - 1944), twórca m.in. pomnika Bolesława Chrobrego w Gnieźnie, pomnika Siewcy w Luboniu, pomnika Wdzięczności Najświętszemu Sercu w Poznaniu. W wilii, bogato zdobionej przez samego artystę oraz w malowniczym ogrodzie znajduje się liczna ekspozycja jego rzeźb i obrazów. Placówka upamiętnia także w swej ekspozycji osobę i dzieło pochodzącego z Wolsztyna Józefa Marii Hoene-Wrońskiego, wielkiego matematyka i znanego filozofa. Prezentowana jest ikonografia dawnego Wolsztyna oraz dokumentacja dotycząca walk stoczonych w tej okolicy podczas Powstania Wielkopolskiego, jak również pamiątki po ich uczestnikach. Muzeum oferuje ponadto szereg lekcji muzealnych, prowadzi plenery malarskie, udostępnia także bibliotekę regionalistyczną.
Na obrzeżach miasta:
5. Skansen Budownictwa Ludowego Zachodniej Wielkopolski (ul. Bohaterów Bielnika 25)
W ekspozycji placówki, także prowadzonej przez wolsztyńskie Muzeum Regionalne, znajduje się m.in. oryginalna zagroda „olenderska” z Sękowa, wybudowana w stylu XVIII-wiecznych przez osadników. W stodole zagrody prezentowane są dwa warsztaty rzemieślnicze: bednarski i kołodziejski, a także zestaw maszyn i urządzeń, używanych w rolnictwie w XIX i XX wieku. Ciekawa i rzadka w ekspozycji polskich skansenów jest także chata komornicza ze Świętna - ubogie domostwo dawnych bezrolnych chłopów, wynajmujących się do prac polowych i dorabiających innymi pracami usługowymi (w tym przypadku eksponowany jest prymitywny warsztat szewski). Ekspozycję skansenu uzupełniają: XIX-wieczna zagroda z warsztatem tkackim i szachulcową stodołą, kuźnia, XVIII-wieczna karczma wiejska z historycznym wyposażeniem, wiatrak i przydrożna kapliczka. W skansenie, dysponującym znaczniejszą przestrzenią wystawienniczą, organizowane są często wystawy czasowe Muzeum.
Kolacja i nocleg: Zalecane w Hotelu Pałac Wolsztyn, ul. Drzymały 4
Po kolacji możliwość odbycia ciekawego spaceru brzegiem Jeziora Wolsztyńskiego, w części zagospodarowanym jako mała promenada i molo. Przy dobrej pogodzie można spędzić wieczór na plaży hotelu, przy gorszej i w okresie chłodów w jednej z kawiarni firmy Karpicko, koniecznie degustując wybór jej coraz lepiej znanych pralin.
DZIEŃ 2:
 Opcja a) Szlakiem Cysterskim w okolicach Wolsztyna
W ramach niedługiego odcinka wielkopolskiej pętli Szlaku Cysterskiego, proponowanego tu do zwiedzenia można zetknąć się z dziedzictwem materialnym dwóch odrębnych opactw tego zakonu: Obrzańskiego i Przemęckiego.
1. Obra: pocysterski kompleks klasztorny
Opactwo ufundowane w pierwszej połowie XIII wieku i pierwotnie zasiedlone zakonnikami z Niemiec, zostało spolonizowane w II połowie XVI wieku. Obecność cystersów trwała tu do 1835 roku. Następnie obiekt był prywatną własnością, kościół zaś służył miejscowej parafii. Od roku 1926 w Obrze osiedlili się oblaci, który prowadzą tu swoje zakonne seminarium duchowne. Kościół klasztorny pw. Św. Jakuba Większego Apostoła został wzniesiony w latach 1722-57 i jest bogato wyposażony. Na uwagę zasługuje m.in. obraz „Wniebowzięcie NMP” autorstwa Szymona Czechowicza, szereg rzeźb świętych, cenna ambona i stalle oraz ołtarze boczne. Do zwiedzania udostępnione są także podziemia kościoła oraz tzw. skarbiec cysterski. Ponadto na terenie późnobarokowego kompleksu klasztornego (także częściowo dostępnego dla zwiedzających) funkcjonuje Muzeum Misjonarzy Oblatów (o tematyce misyjnej).
2. Kaszczor- kościół pocysterski
W pierwotnym miejscu osadzenia przemęckich cystersów zachował się wzniesiony przez nich później kościół parafialny. Późnobarokową ceglaną świątynię, wzniesioną w latach 1764-75 zdobi między innymi wielki XVII-wieczny krucyfiks ołtarzowy. Na wyposażeniu kościoła znajduje się ponadto szereg cennych barokowych i późniejszych naczyń liturgicznych.
Obiad: proponowane miejsce: Restauracja Santana Club, Wieleń ul. Wczasowa 43
3. Wieleń – kościół i sanktuarium
Krótko po roku 1300 cystersi z pobliskiego Kaszczora przenieśli swoją główną siedzibę do Wielenia, gdzie pozostali przez kolejnych sto lat aż do następnych przenosin opactwa do Przemętu (około roku 1408). Wieleński kościół pozostawał jednak pod ich opieką, a dobra wieleńskie stanowiły nadal znaczną część majątku opactwa. Dzisiejszy kościół pochodzi z I połowy XVIII wieku i obok tronu opackiego oraz XVIII-wiecznego krucyfiksu chroni cenną późnogotycką rzeźbę Matki Bożej z Dzieciątkiem, pochodzącą także z cysterskiej fundacji. Rzeźba ta jest czczona przez pobożnych katolików jako Ucieczka Grzeszników, została także ukoronowana i z uwagi na nią Wieleń jest oficjalnie uznanym sanktuarium maryjnym oraz miejscem pielgrzymkowym.
W pobliżu Przemętu warto odwiedzić Przemęcki Park Krajobrazowy. W jego granicach: Wyspa Konwaliowa (unikalny rezerwat florystyczny)
4. Przemęt
Klasztor, przeniesiony na początku XV wieku z Wielenia, istniał tu do kasaty w roku 1836. W wieku XVII wzniesiono istniejące tylko w części budowle klasztoru, natomiast kościół zakończono budować w roku 1696. Po kasacie klasztoru część zabudowań klasztornych (w dwóch etapach) została rozebrana, kościół - służący odtąd tylko miejscowej parafii - był odnowiony około roku 1900. Wartym zwiedzenia jest jego wnętrze, ozdobione ciekawą polichromią i zawierające bogate późnobarokowe wyposażenie. Najcenniejsze są stalle z czarnego dębu, a także ławki, konfesjonały i tron opacki z tego samego materiału, ponadto bogato zdobione chrzcielnica i ambona. W zakrystii przechowywany jest liczny zbiór naczyń i pozostałych paramentów liturgicznych z okresu świetności opactwa, w tym cenne kielichy, monstrancja, krzyż procesyjny, lichtarze i szereg ornatów.
Kolacja: po powrocie do Wolsztyna. Zalecana restauracja: Zielona Prowansja, ul. Wodna 1
DZIEŃ 2:
Opcja b) Dwory, Wydarzenia i Ludzie
W historycznych siedzibach wielkopolskiej szlachty goście mają okazję zapoznać się z miejscami, gdzie przyszli na świat, żyli i działali ludzie niezwykli: patrioci i pasjonaci, którym Polska zawdzięcza wiele w najróżniejszych dziedzinach swojej historii i kultury.
Przejazd z Wolsztyna do Chobienic
5. Chobienice: Gniazdo Mielżyńskich
Od połowy XVIII wieku do 1939 dobra chobienickie były własnością i siedzibą zasłużonego w obronie polskości wielkopolskiego rodu Mielżyńskich. Jeden z nich, hrabia Maciej Jozef należał do największych mecenasów polskich inicjatyw edukacyjnych i kulturalnych w zaborze pruskim, fundował m.in. stypendia dla studiującej młodzieży, współzakładał poznański „Bazar” i Towarzystwo Pomocy Naukowej, ufundował pierwszą siedzibę polskiego muzeum w Poznaniu – w Chobienicach zaś organizował praktyki nowoczesnego rolnictwa dla synów polskich ziemian i zarządców majątków. Od imienia kolejnego z szeregu właścicieli Chobienic, hrabiego Macieja Mielżyńskiego pochodzi słynne nakrycie głowy, spopularyzowane później przez marszałka Józefa Piłsudskiego: „maciejówka”. Kolejne generacje właścicieli pałacu brały udział w niemal wszystkich polskich i wielkopolskich zrywach narodowych włącznie z Powstaniem Wielkopolskim i wojną roku 1920, na którą inny Mielżyński, hrabia Ignacy Maciej, znakomity i znany jeździec, sformował i częściowo wyposażył cały pułk kawalerii. Dziś pałac - budowla wzniesiona przez Mielżyńskich – jest w bardzo znacznym stopniu zdewastowany, natomiast za nim nadal można zwiedzić zaniedbany, lecz urokliwy park ze starymi okazami platanów, buków i jesionów.
Kościół Św. Piotra w Chobienicach zawiera szereg cennych dzieł sztuki, natomiast w jego ścianę wmurowana jest tablica księdza Władysława Żelazka, zamordowanego przez nazistów w Dachau w roku 1940.
6. Kopanica: Powstańcze boje i ludowa kultura
Dawne miniaturowe miasteczko (w okresie świetności 700 mieszkańców) zdeklasowane zostało przed ostatnią wojną do rangi wsi, niemniej nadal posiada dwa rynki, przypominające istnienie tutaj w XVII wieku aż dwóch osobnych organizmów miejskich (Kopanica i Lampartopol). Kopanica leży na południowym skraju obszaru, w którym już od początku XVII wieku muzykowano na ludowym instrumencie, tzw. koźle, miejscowym rodzaju dudy („region Kozła”). Dlatego w roku 1937 ustanowiono tutaj Konkursy Muzyki Ludowej, reaktywowane po długich latach w roku 2003. Goście mogą obejrzeć punkt początkowy punkt niedawno oznaczonego szlaku i (w tutejszej świetlicy wiejskiej lub Gminnym Ośrodku Kultury w Siedlcu) zapoznać się z działaniami, zmierzającymi do reaktywowania regionalnej ludowej kultury muzycznej. W towarzystwie przewodnika (zamawianie przez Gminną Informację Turystyczną w Wolsztynie) można także zwiedzić położone w pobliżu Kopanicy miejsca walk Powstania Wielkopolskiego z 11 stycznia i 13 lutego 1919.
Przejazd z Kopanicy przez Wolsztyn do Gościeszyna
Obiad: proponowany w Wolsztynie, „Zielona Prowansja”, ul. Wodna 1
7. Gościeszyn: Pionier kultury tworzenia parków i pierwszy polski partyzant.
Istniejąca przynajmniej od XIII wieku wieś wchodziła najpóźniej ok. 1400 w skład obszerniejszych dóbr rodu Rostarzewskich z Rostarzewa. W XVII wieku jej posiadaczami była rodzina Żegockich, z których wywodził się słynny Krzysztof, „pierwszy polski partyzant” z okresu potopu szwedzkiego. W okresie przynależności wsi do rodziny Koczorowskich gościem w miejscowej rezydencji był prawdopodobnie Adam Mickiewicz (styczeń 1832), z kolei jako gość kolejnego właściciela, Macieja Mielżyńskiego bawił tu poeta Wincenty Pol. Obszerne założenie pałacowo-parkowe pochodzi z lat 1904-11 i zostało wybudowane z inicjatywy Zygmunta Kurnatowskiego jednego z najzamożniejszych właścicieli ziemskich w Wielkopolsce, pioniera w dziedzinie szkółkarstwa i założyciela największej w Polsce szkółki drzew ozdobnych i leśnych. Jego grób znajduje się w dworskiej kaplicy. Pałac służy dziś jako Dom Dziecka, natomiast przed nim rozciąga się paradny dziedziniec, za nim natomiast duży, ponad dwunastohektarowy park o cechach krajobrazowych z licznymi platanami, wiązami i dębami, który obejmują dwie aleje.
Na ścianach gościeszyńskiego kościoła parafialnego Św. Stanisława znajdują się tablice poświęcone pamięci wybitnych ludzi, związanych z tym miejscem: zmarłego i pochowanego tu Krzysztofa Żegockiego a także tutejszego proboszcza w l. 1912-36, ks. Alfonsa Graszyńskiego, wielkiego patrioty i jednego z duchowych liderów Powstania Wielkopolskiego w tym regionie.
8. Wroniawy: Dom żołnierza i naukowca
Dawny pałac Platerów funkcjonuje dziś jako ośrodek wczasów dziecięcych i zielona szkoła. Najbardziej znany właściciel pałacu i dóbr, Stanisław Plater (1784-1851) z polsko-litewskiego rodu zasłużonych patriotów, był oficerem armii Księstwa Warszawskiego podczas napoleońskiej wyprawy na Rosję w 1812, natomiast po odejściu z wojska Królestwa Polskiego osiadł we Wroniawach (uzyskanych dzięki małżeństwu) i tutaj napisał szereg naukowych publikacji, m.in. pionierski w skali Europy Atlas Historyczno-Statystyczny (1827) oraz szereg prac o tematyce geograficznej. W obszernym parku przypałacowym do dziś rośnie szereg unikalnych drzew, m.in. cypryśnik, jawor purpurowy i klon srebrzysty.
9. Górsko k. Przemętu: Galeria rzeźby ptaków (Górsko 31)
Galeria około 250 drewnianych rzeźb, prezentujących w naturalnej wielkości i kolorach skrzydlatą faunę Przemęckiego Parku Krajobrazowego powstała z inicjatywy i pasji jednego człowieka: Mariana Murka. Twórca i właściciel umieścił ją w przebudowanej na ten cel stodole i zilustrował widokami miejscowych krajobrazów a nawet zadbał o element multimedialności wystawy: zwiedzający słyszą nagrane odgłosy ptaków.
Przejazd z Górska przez Przemęt do Starego Popowa
10. Popowo Stare: Wieczór z muzyką i noc w historycznym pałacu
W otoczeniu malowniczego trzyipółhektarowego parku stoi tutaj późnobarokowy dawny pałac magnackiego rodu Szołdrskich. Według niektórych źródeł w roku 1831gościli oni w tym miejscu Adama Mickiewicza, natomiast na pewno w 1832 ukrywał się tu generał Klemens Kołaczkowski, jeden z dowódców wojskowych Powstania Listopadowego. Aktualni gospodarze konsekwentnie adaptują pałac na nowoczesny ośrodek agroturystyczny z poziomem świadczeń znacznie przekraczających polskie standardy (m.in. komfortowe apartamenty dla gości, sala klubowa, sala bilardowa).
Kolacja zalecana w Pałacu Popowo Stare. Dla nawet niewielkiej grupy gości istnieje tu możliwość zamówienia koncertu w ogrodzie lub w pałacu, wycieczki bryczkami lub innego eventu. Zalecany nocleg także w Pałacu Popowo Stare.
Zawieziemy Was tam!
|
