|
Armin Mikos v. Rohrscheidt
Turystyka dziedzictwa kulturowego
Najważniejszym obiektem dla tej formy turystyki jest Ostrów Tumski z reliktami piastowskiego palatium i pierwszą polską katedrą oraz poznańskie Stare Miasto lokacyjne (w szczególności Ratusz i Fara Poznańska) - wspólnie w 2008 formalnie wpisane na listę Pomników Historii. Zainteresowani polskim dziedzictwem kulturowym za miejsce ciekawe uznają na pewno także zamek kórnicki, historyczną (od XV wieku) rezydencje wielopolskiego możnowładztwa, gdzie założono pierwsze prywatne muzeum na tej ziemi i gdzie przechowywane są najcenniejsze zbiory rękopisów polskiej literatury. Od Poznania także rozpoczyna swój program większość wycieczek na Szlak Piastowski, najbardziej znany polski szlak kulturowy, w którego przestrzeni (począwszy właśnie odtąd) ich uczestnicy mogą napotkać świadectwa czasów tworzenia zrębów polskiej kultury i państwowości.
Turystyka eventowa
W dziedzinie kultury elitarnej najważniejszym wydarzeniem w życiu miasta jest bez wątpienia Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. H. Wieniawskiego, - odbywa się on jednak co pięć lat. W skali corocznej za największy magnes dla miłośników teatru i sztuki należy uznać posiadający od dawna międzynarodową rangę „maltafestival poznań”, trwający ponad tydzień na przełomie czerwca i lipca. Od paru lat w życie miasta wpisuje się „Tzadik Poznań Festiwal”, prezentujący klasyczne i awangardowe nurty literatury, sztuki i muzyki żydowskiej. Miłośników tańca z całego świata ściągają do Poznania Międzynarodowe Warsztaty Tańca Współczesnego. Rokrocznie coraz więcej zwolenników zyskuje sobie Etno Port Festiwal, organizowany dopiero od roku 2008.
W ostatnich latach wśród eventów kulturowych skierowanych do masowego odbiorcy krajową rangę zdobyło sobie Misterium Męki Pańskiej na poznańskiej cytadeli, ściągające coraz więcej widzów spoza Wielkopolski, natomiast regionalnie oddziałują: Jarmark Świętojański, festyny kultury ludowej w Szreniawie i zimowy festiwal rzeźby lodowej na poznańskim Starym Rynku. Pozostałe imprezy (w tym liczne festiwale i warsztaty filmowe) poza wykonawcami przyciągają raczej miejscową publiczność, zetem nie odrywają poważnej roli w odniesieniu do turystyki.
Turystyka muzealna
Poznań jest jednym z największych ośrodków muzealnych w Polsce; jego potencjał tworzy 27 placówek tego rodzaju. Wśród nich niektóre zaliczają się w swoich dziedzinach do najważniejszych w skali kraju (Muzeum Narodowe, Muzeum Archeologiczne, Muzeum Archidiecezjalne), inne są placówkami unikalnymi ze względu na tematykę zbiorów (Muzeum Instrumentów Muzycznych, Muzeum Farmacji, Narodowe Muzeum Rolnictwa w podpoznańskiej Szreniawie, skansen pszczelarski w Swarzędzu) jeszcze inne w mieście lub okolicy posiadają wyjątkowe eksponaty lub niezwykłą historię (zbiory kórnickie, galeria w Rogalinie, muzeum-pracownia A. Fiedlera w Puszczykowie). Dla poszukujących w zbiorach muzealnych przejawów lokalnej tożsamości ważnymi placówkami będą Muzeum Historyczne Miasta Poznania w Ratuszu oraz Muzeum Etnograficzne. Noc Muzeów w Poznaniu, organizowana corocznie przy współudziale wszystkich placówek ściąga już teraz dziesiątki tysięcy miłośników zwiedzania i prelekcji muzealnych z samego miasta i okolicy, w ostatnim czasie zauważa się coraz częściej wycieczki z dalej położonych miejscowości.
Turystyka tematyczna
Mikroregion stanowi jeden z najważniejszych celów w ramach zwiedzania Wielkopolski po szlakach kulturowych: prócz Szlaku Piastowskiego są tu zlokalizowane znane i ważne obiekty Szlaku Romańskiego (w samym Poznaniu), a także Szlaku Cysterskiego i wielkopolskiej Drogi Św. Jakuba. Popularny w ostatnim czasie wątek eksploatuje najmłodszy kulturowy szlak tematyczny: Szlak Kościołów Drewnianych wokół Puszczy Zielonka, którego obiekty leżą niemal wyłącznie na terenie powiatu poznańskiego.
Znaczący potencjał historyczny miasta umożliwia poprowadzenie przez nie szeregu tras wycieczek tematycznych poświęconych m.in. powstaniu wielkopolskiemu, obiektom sakralnym i miejscom świętym oraz wielu innym tematom. Poznań można także zwiedzać zgodnie z biegiem szeregu (wirtualnych) tras poświęconych np. rozwojowi poszczególnych stylów architektonicznych, w tym gotyku, baroku i secesji. Ze względu na znaczący potencjał okolic Poznania dla turystyki biograficznej została ona opisana osobno.
Turystyka studyjna
Dla tej formy turystyki edukacyjnej, wybierającej na destynacje swoich wielodniowych wypraw w pierwszej kolejności całe kraje, Poznań jest w naturalny sposób jednym z najważniejszych celów podróży w Polsce. Tu turyści studyjni mogą na miejscu zostac skonfrontowani z wątkiem początków chrześcijaństwa w Polsce oraz (obok Gniezna) początków polskiej państwowości. Ciekawym dla nich tematem historycznym może być wielkopolska praca organiczna XIX wieku, historia Bambrów poznańskich albo antykomunistyczna rewolta roku 1956, na miejscu mogą zapoznać się także z kwestiami związanymi z odzyskiwaniem autonomii przez polskie miasta po przełomie 1989. Rezydencje Kórnika i Rogalina oferują z kolei ciekawe możliwości zapoznania się z kulturą życia wyższych sfer w dawnej Polsce oraz mecenatem kulturalnym arystokracji i wspieraniem przez tę grupę dążeń niepodległościowych.
W ramach regionalnych wypraw studyjnych oraz kulturowych wypraw regionalnych po Wielkopolsce Poznań jako jej stolica jest oczywiście naturalnym celem głównym. Zabytki i muzea tego miasta mogą umożliwić przystęp do dziejów regionu, a jego nowoczesne galerie handlowe (ze Starym Browarem na czele) czy kampus uniwersytecki na Morasku umożliwią ukazanie nowoczesnego oblicza historycznej kolebki Polski.
Turystyka etniczna
Poznań i okolice są interesującym celem dla dwóch niepolskich grup etnicznych, współzamieszkujących niegdyś ten teren: Niemców i Żydów. Ci pierwsi mogą się tu zapoznać z materialnymi świadectwami swojej wielowiekowej obecności, w tym szczególnie ze śladami Bambrów poznańskich (zagrody, „Bamberka”, Muzeum Bambrów itd.) oraz Górne Miasto i Dzielnica Cesarska z Zamkiem, a także poszukiwać odniesień biograficznych, m.in. do cesarza Wilhelma II, literata E.T.A. Hoffmanna i do urodzonego w Poznaniu Paula v. Hindenburga, zwycięskiego dowódcy I Wojny Światowej i prezydenta Republiki Weimarskiej. Ci drudzy mogą odszukiwać ślady żydowskiej dzielnicy z monumentalną byłą synagogą i szeregiem budynków publicznych, symboliczne cmentarze (na ul. Głogowskiej i kwatera na cmentarzu Miłostowskim), skonfrontować się z dziejami historycznych antyżydowskich stereotypów (legendy o rzekomym znieważeniu hostii), a także napotkać znaczące wątki biograficzne: m.in. rabinów Maharala (J. Loewa) i A. Egera, podróżnika i kartografa Caspara da Gama, aktorki Lilli Palmer i wielu innych. Znaczna liczba Żydów mieszkała także w podpoznańskich: Kórniku (50% ludności) i Buku, gdzie zachowała się też dawna synagoga.
Turystyka obiektów militarnych
Jedynym, ale za to posiadającym olbrzymie historyczne znaczenie strategiczne i potencjał turystyczny zespołem obiektów o charakterze pierwotnym, interesującym dla tej formy turystyki jest XIX-wieczna twierdza poznańska, niegdyś największy pruski, a potem niemiecki zespół fortyfikacji. W wyniku działań wojennych w 1945 i nieprzemyślanej akcji rozbiórkowej tylko w niewielkiej części zachowała się niegdyś gigantyczna, 100-hektarowa Cytadela (Fort Winiary), jednak na obszarze miasta nadal istnieją liczne relikty 18 pozostałych fortów twierdzy, z których niektóre są dostępne do zwiedzania stale (Fort VII) lub okresowo, z okazji tematycznych imprez turystycznych. Ponadto aktualnie podejmuje się wysiłki uzyskania decyzji o przeznaczeniu dla celów turystycznych niektórych innych obiektów tego rodzaju (m.in. dla militarnych pobytów przeżyciowych). Szereg muzeów o tematyce militarnej (Wielkopolskie Muzeum Wojskowe, Muzeum Armii Poznań, Wielkopolskie Muzeum Walk Niepodległościowych ze swoimi filiami w Odwachu i Zamku, które ostatnio uzyskały nowoczesne wystawy multimedialne) uzupełnia ofertę miasta dla zainteresowanych tą tematyką i czyni ją jedną z najbardziej interesujących w Polsce.
Turystyka biograficzna
Obok wspomnianych już miejsc związanych z twórcami polskiej państwowości oraz postaciami ważnymi dla Niemców (Hindenburg) i Żydów (Eger), zwolennicy turystyki biograficznej znajdą w Poznaniu i jego okolicach bardzo liczne inne, odnoszące się do życia i działalności innych znanych ludzi. Miłośnicy turystyki śladami Napoleona i jego epoki mogą zwiedzić w Poznaniu dwa obiekty, związane z jego osobą: dawne kolegium jezuickie i Hotel Saski. Z osobą króla Władysława Jagiełły związana jest jedna z jego ulubionych rezydencji (Zamek Królewski) oraz jedna z największych jego fundacji: kościół Bożego Ciała. W Poznaniu działał przez wiele lat i został pochowany twórca polskiego hymnu narodowego, Józef Wybicki, z miastem związany jest (a pochowane tu zostało jego serce) Jan Henryk Dąbrowski, z leżącej dziś w granicach Poznania Głuszyny pochodził pochowany na wzgórzu św. Wojciecha podróżnik i odkrywca Paweł Edmund Strzelecki. Wiele lat pracował w tym mieście i został upamiętniony w farze ks. Jakub Wujek, polski tłumacz Biblii i współtwórca języka literackiego, ale z Poznaniem związany jest także jeden z najbardziej znanych podróżników-literatów - Arkady Fiedler (Puszczykowo). Poznaniakiem z wyboru był (urodzony w Ławkach) i tu stworzył dzieło swojego życia Hipolit Cegielski. Z wielkimi rodami wielkopolskimi XIX wieku - mecenasami polskiej kultury: Raczyńskimi, Działyńskimi i Mielżyńskimi związane są m.in. rezydencje i inne budowle oraz kolekcje muzealne w Poznaniu, Kórniku, i Rogalinie. Zwiedzanie Poznania można zorganizować wzdłuż trasy tematycznej, poświęconej zbiorowemu bohaterowi: poznańskim organicznikom, z kolei inna ciekawa trasa mogłaby przyciągnąć zainteresowanych dziejami polskiej medycyny i życiorysami oraz z dokonaniami wybitnych lekarzy, w tym J. H. Chróściejewskiego i J. Strusia, ale także J. K. Marcinkowskiego i licznego zastępu poznańskich lekarzy-społeczników.
Turystyka kulturowo-przyrodnicza
Jej miłośników przyciągnie do Poznania nowocześnie zorganizowana największa polska Palmiarnia, Ogród Botaniczny, bardzo przestronny Ogród Zoologiczny z nowoczesną słoniarnią, a także kilkanaście miejskich parków, z których niektóre szczycą się obiektami sztuki nawet o międzynarodowym znaczeniu (jak Park Cytadela ze znaną instalacją M. Abakanowicz). Poza Poznaniem interesującym celem dla tej grupy turystów kulturowych będzie kórnickie arboretum i leżący na południe od miasta Wielkopolski Park Narodowy, a także Rogalin z tysiącletnimi dębami w przypałacowym parku i cały Rogaliński Park Krajobrazowy.
|
