|
Turystyka obiektów militarnych.
Najważniejszym obiektem, przyciągającym turystów kulturowo-militarnych jest oczywiście twierdza kłodzka, imponujący przykład architektury fortyfikacyjnej XVIII wieku. Obok interesującej i obfitującej w dramatyczne wydarzenia historii dodatkowymi atutami tego obiektu jest jeden z najlepiej w Europie zachowanych systemów chodników minerskich, a także organizowane eventy żywej historii z udziałem działającej przy twierdzy grupy rekonstrukcji historycznej. Dobrze zachowany pomocniczy
fort na Owczej Górze, fragmenty zachowanych fortyfikacji miejskich (z bramami) i pruskich kompleksów koszarowych (których niektóre obiekty mogą z czasem zostać także wykorzystane turystycznie) dopełniają obrazu historycznego miasta fortecznego i garnizonowego. Ponadto w regionie znajdują się ruiny innych XVIII-wiecznych fortów
(fort Karola na Górze Ptak w Górach Stołowych, fort Fryderyka na Kamiennej Górze i parę mniejszych obiektów) oraz zachowane w znacznych fragmentach umocnienia miejskie innych miejscowości (zwłaszcza Bystrzycy Kłodzkiej). Dla turystów tej grupy interesująca może być także była kopalnia uranu w Kletnie, pracująca na potrzeby zbrojeniowe.
Turystyka religijna
Najcenniejszym obiektem i największą atrakcją nie tylko dla pielgrzymów, lecz także turystów zainteresowanych dziejami form kultu i pobożności, jest oczywiście maryjna bazylika w Wambierzycach wraz z zespołem
kalwaryjskim - obiekt typowy dla barokowej pobożności katolickich terytoriów Europy Środkowej. Obok niej świadectwami tego okresu są także liczne kolumny Trójcy Świętej i Marii (w tym monumentalne na rynku
kłodzkim, w Lądku Zdroju oraz w Bystrzycy). Kaplica Czaszek w Kudowie-Czermnej jest unikalnym w skali polskiej i jednym z nielicznych w Europie zabytków związanych z bazującym na wierzeniach religijnych typie budownictwa sakralnego – dziś stanowi jedną z głównych atrakcji dla pojawiających się i w Polsce wypraw tanatoturystycznych. Monumentalny kościół farny Wniebowzięcia NMP w Kłodzku z wyposażeniem autorstwa Michała Klahra, ciekawy i starannie odrestaurowany kościół i zespół klasztorny Franciszkanów w Kłodzku z imponującymi freskami refektarza, górskie sanktuarium MB Śnieżnej w Międzygórzu, a także ciekawe świątynie w Dusznikach Zdroju, Bystrzycy, i Starym Wielisławiu dopełniają obrazu najważniejszych dla tego rodzaju turystyki obiektów Ziemi Kłodzkiej.
Turystyka obiektów i zabytków techniki
W tej dziedzinie region może poszczycić się kilkoma magnesami turystycznymi wysokiej klasy. Pierwszym miedzy nimi jest zabytkowa Papiernia w Dusznikach Zdroju z Muzeum Papiernictwa, nowocześnie zorganizowaną ekspozycją maszyn papierniczych i ofertą warsztatów produkcji papieru. Podziemna Trasa Turystyczna w dawnej kopalni w Nowej Rudzie i towarzyszące jej ekspozycje i oferty dodatkowe, a także wyrobisko kopalni uranu w Kletnie eksploatują
wątek górniczy historii przemysłu w regionie. Dostępne do zwiedzania z fachowym oprowadzaniem huty szkła „Violetta” w Stroniu Śląskim i „Barbara” w Polanicy Zdrój umożliwiają zapoznanie się z unikalną i mało w Polsce znaną gałęzią przemysłu, i to zarówno w odniesieniu do współczesnej, jak i tradycyjnych historycznych technologii produkcji, a także w wytwórczości artystycznej. Zabytkiem architektury i techniki średniowiecznej zarazem jest gotycki Most Św. Jana w Kłodzku, z kolei zabytkowy most kolejowy w Lewinie Kłodzkim oraz kilka kolejowych tras górskich (z Kłodzka w kierunku Międzylesia, Kudowy czy Nowej Rudy) z całym szeregiem dłuższych i krótszych tuneli same w sobie stanowią nie tylko atrakcje krajobrazowe, ale i pomniki XIX-wiecznej techniki. Z kolei z zabytkowymi produktami miejscowego przemysłu i rzemiosła można zapoznać się w Muzeum Ziemi Kłodzkiej (m.in. kolekcje wyrobów ze szkła, cyny i zabytkowych mebli), zaś z tradycyjnymi metodami wytwórczości rzemieślniczej na
Szlaku Ginących Zawodów w Kudowie-Czermnej.
Turystyka kulturowo-przyrodnicza
Na terenie regionu położony jest Park Narodowy Gór Stołowych z unikalnymi formami skalnymi, których wyznaczono szereg rezerwatów i poprowadzono ścieżki dydaktyczne. W ramach Parku funkcjonuje Muzeum Żaby eksponujące wątek wykorzystywania wizerunku tego płaza w sztukach użytkowych. Dobrze opisana i wzbogacona o tematyczną ekspozycję jest podziemna trasa dydaktyczna w
Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie koło Stronia Śląskiego – największej polskiej
jaskini udostępnionej turystycznie. Jako ciekawy obiekt krajobrazowy, ale i dydaktyczny może służyć Arboretum w Lądku Zdroju. Ponadto miłośnicy zorganizowanej przez człowieka przyrody mogą zwiedzać parki zdrojowe w Polanicy, Lądku, Dusznikach i Kudowie Zdroju z historycznymi zakładami przyrodoleczniczymi, w tym prawdopodobnie najstarszym na ziemiach polskich Zakładem „Jerzy” w Lądku Zdroju. W parkach krajobrazowych i rezerwatach regionu znajdują się liczne ścieżki dydaktyczne, wśród nich do najciekawszych zalicza się torfowe Topielisko pod Zieleńcem. Atrakcją dla amatorów wypraw przyrodniczych będą gnieżdżące się w chodnikach minerskich Twierdzy Kłodzkiej Kłodzko liczne nietoperze (6 gatunków).
Turystyka Muzealna:
Muzeum Ziemi Kłodzkiej, znajdujące się w stolicy regionu, ma nie tylko najdłuższą wśród obiektów muzealnych metrykę, ale i najszerszy zakres ekspozycji. Obejmuje ona dokumenty i zabytki z historii regionu, grafikę, rzeźbę i malarstwo, ale także stale wystawy tematyczne (w tym kolekcje wyrobów artystycznych ze szkła i cyny) oraz często organizowane i dobrze opracowane wystawy czasowe. Muzeum organizuje także corocznie imprezę „Noc w muzeum” z serią towarzyszących atrakcji. Ponadto ciekawe dla pasjonatów mogą być
tematyczne ekspozycje muzealne na terenie Twierdzy Kłodzkiej. Muzeum Papiernictwa w Dusznikach oraz Muzeum Filumenistyczne (historii ognia i narzędzi z nim związanych) w Bystrzycy Kłodzkiej stanowią znaczące wyspecjalizowane i unikalne w skali krajowej placówki muzealne, gromadzące
eksponaty i prowadzące badania oraz warsztaty dla zwiedzających w ramach swojego zakresu tematycznego. Spektrum placówek muzealnych dopełniają także wyspecjalizowane: Muzeum Żaby w Kudowie Zdroju, skansen Pogórza Sudeckiego w Kudowie-Pstrążnej a także Muzeum Zabawek w Kudowie Zdroju.
Wyprawy tematyczne:
Dzieje i współczesność Ziemi Kłodzkiej mogą stanowić uzasadnienie dla włączenia jej do listy celów dla objazdowych wycieczek tematycznych. I tak region mógłby znaleźć się na trasie wycieczek eksploatujących następujące wątki: „Historia konfliktów religijnych” (cele w regionie: Kłodzko z tematem reformacji i kontrreformacji oraz „męczennika spowiedzi” ks. Faulhabera (+1757), Stary Wielisław z mauzoleum śląskiego Piasta, księcia Jana Ziębickiego, poległego w bitwie z husytami w 1428 roku), „Historyczne formy pobożności i kultu” (cele: Wambierzyce, Czermna, barokowe kolumny o sakralnej tematyce w Kłodzku lub innych miejscowościach), „Dzieje przyrodolecznictwa” (cele: Lądek Zdrój, Polanica, inne), „Dzieje i współczesność hutnictwa” (tutejsze huty szkła), „Sakralne monumenty baroku” (Wambierzyce) i wiele innych.
Turystyka etniczna Czechów: Region kłodzki jest bogaty w miejsca związane z kultura czeską i jaj materialne zabytki. Ważne dla naszych południowych sąsiadów są: Kłodzko (Most Św. Jana, kościół farny z grobem Arnosta z Pardubic), Wambierzyce (miejsce masowych pielgrzymek, opisane w
powieści „Babicka” przez znaną pisarkę Bożenę Nemcową), Lądek Zdrój (książę ziębicki Jerzy, historyczny założyciel kurortu był Czechem i wnukiem króla Jerzego z Podiebrad), Duszniki Zdrój (wiele pokoleń miejscowa papiernia należała do czeskiego rodu Hellerów, autorem obrazu w ołtarzu kościoła św. Piotra i Pawła jest znany czeski malarz Peter Bradl), Stary Wielisław (zwycięska dla husytów bitwa z 1428), zamek Karpień (dawna fortyfikacja czeska dla ochrony granicy, potem baza wypadowa rycerzy-rozbójników), Kudowa Zdrój (niegdyś założona w ramach dóbr Czermna przez czeskich baronów Stubenberg), Czermna (Pomnik Trzech Kultur w Czermnej (czeskiej, niemieckiej i polskiej), przypominający o historii tej ziemi, Kaplica Czaszek (jaj założyciel, ks. Tomaszek, był Czechem).
Konsultacja: Jan Polak, Praha
Turystyka etniczna Niemców. Obok miejscowości, z których pochodzą oni sami lub ich rodziny, niemieccy turyści mogą być zainteresowani tymi miejscami i obiektami, które związane są z ważnymi postaciami lub wydarzeniami ich historii i kultury. Są to w pierwszym rzędzie Kłodzko (Twierdza Kłodzka, Muzeum Ziemi Kłodzkiej, postacie: Fryderyk II Pruski, Karl von Holtei, Friedrich von Goetzen), Lądek Zdrój (kurort, Fryderyk II, Fryderyk Wilhelm III, Feliks Mendelssohn-Bartholdy), Duszniki Zdrój (Karl von Holtei), Nowa Ruda (Josef Wittig, pisarz, teolog, regionalista), Działalność Bergverein der Grafschaft Glatz (Kłodzko, Duszniki, inne miejscowości).
Konsultacja: Klaudia Lutosławska, Kłodzko
|
