|
Armin Mikos v. Rohrscheidt
Jakub Walczak
Relatywnie niewielki
(98 punktów w kategorii I) potencjał turystyczno-kulturowy
mikroregionu jest dodatkowo rozproszony, ponieważ poszczególne grupy
obiektów odpowiadają zainteresowaniu różnych form turystyki
kulturowej. Nie da się natomiast wskazać jednego miejsca lub obiektu,
mogącego posiadać znaczną atrakcyjność (siłę przyciągania ) turystów
kulturowych z którejkolwiek z grup zainteresowań. Na podstawie
szczegółowej analizy, jako formy turystyki kulturowej posiadające
zauważalny potencjał na terenie powiatu, należy wskazać: turystykę
tematyczną, w tym biograficzna, turystykę kulturowo-przyrodniczą,
turystykę eventową oraz religijna i pielgrzymkową.
Turystyka
tematyczna
Znaczna jest liczba
obiektów rezydencjonalnych (pałaców i dworów), w tym niektórych
związanych z życiem znaczących postaci historycznych. Z obiektów
ciekawszych lub posiadających tego rodzaju biograficzne konotacje
należy wymienić: pałac Chłapowskich w Jaszkowie z Centrum Hipiki (D.
Chłapowski), pałac w Przylepkach (Stanisław Koźmian), dwór w
Manieczkach (Józef Wybicki), monumentalny neogotycki pałac w
Psarskich (neogotycki), pałace w Błociszewie, Brodnicy, Grzybnie,
Szołdrach, Iłowcu, oraz zespoły dworskie w Rusocinie, Kadzewie i Mechlinie. Jednak z uwagi na ich stosunkowo młodą metrykę (aktualnie
stojące obiekty to wynik w najlepszym razie XIX-wiecznej przebudowy
dawniejszych zamków lub pałaców) oraz bardzo ograniczoną dostępność
(w obiektach mieszczą się siedziby instytucji lub też są one prywatna
własnością, nie udostępnianą dla zwiedzania) nie są one w stanie
wykreować popytu turystycznego, trudności wynikłyby także przy
ewentualnej próbie stworzenia atrakcyjnego szlaku tematycznego w
oparciu o tę grupę obiektów.
Turystyka
biograficzna
Na
terenie powiatu znajduje się kilka miejsc związanych z wybitnymi
postaciami, oraz ludźmi czynu którzy przyczynili się w walce o obronę
polskości tej ziemi. Do znanych ludzi ziemi Śremskiej należał Józef
Rufin Wybicki twórca hymnu
narodowego, który w 1781 roku został właścicielem dóbr ziemskich w
Manieczkach, gdzie przebywał przez wiele lat i gdzie jego życie
dobiegło kresu. Niestety muzeum Józefa Wybickiego w
Manieczkach zostało zamknięte w roku 2006. Obecnie
przy dworze stoi pomnik upamiętniający to miejsce. Manieczki są tym
samym ważnym punktem na wirtualnym szlaku biograficznym gen. Józefa
Wybickiego, łączącym miejsca związane z jego biografią: na terenie
powiatu śremskiego także miejsce jego pierwotnego pochówku w
Brodnicy.
Liczne
miejsca powiatu wiążą się z biografią księdza
Piotra Wawrzyniaka,
najwybitniejszego wielkopolskiego działacza społecznego,
gospodarczego, oświatowego i politycznego okresu wali z germanizacją.
Urodzony w podśremskiej Wyrzece (gdzie do dziś stoi jego rodzinny
dom), był on m.in. wicedyrektorem banku ludowego w Śremie,
założycielem tutejszej biblioteki. Wirtualny wielkopolski szlak ks.
Piotra Wawrzyniaka upamiętniający miejsca związane z jego osobą
biegnie m.in. przez Śrem, Wyrzekę i Dalewo.
Turystyka
kulturowo-przyrodnicza.
Pokaźną grupę walorów
znajdą w mikroregionie śremskim zwolennicy turystyki
kulturowo-przyrodniczej. Leżący w części na terytorium powiatu Park
Krajobrazowy Dezyderego Chłapowskiego wyróżnia się różnorodnością
gatunków fauny i flory. O jego unikatowości w skali kraju stanowi
fakt, że tutejszy krajobraz rolniczy wraz z drzewostanem śródpolnym
jest wynikiem przekształceń środowiska zrealizowanych niemal 200 lat
temu pod kierownictwem polskiego pioniera inżynierii krajobrazu, a
jednocześnie inicjatora aktywności społecznej, politycznej i
kulturalnej, określonej później mianem pracy organicznej: generała
Dezyderego Chłapowskiego, miejscowego ziemianina.
Także
śremski odcinek rzeki Warty jest częścią turystycznego szlaku
wodnego: Wielkiej Pętli Wielkopolski, dzięki temu przemieszcza się
tędy wielu kajakarzy, na których czekają przystanie wodne. Jedną z
nich jest przystań kajakowa w Śremie, inna znajduje się w Kotowie, na
terenie zespołu przyrodniczego „Łęgi Mechlińskie”. Taka
lokalizacja przystani sprzyja rozwinięciu oferty zwiedzania oraz
przyrodniczych ścieżek dydaktycznych, przeznaczonych dla aktywnych
turystów. Istniejąca oferta rejsów statkiem wycieczkowym po
malowniczych zakolach Warty („Bajka”) także mogłaby
zostać uzupełniona o programy zawierające aspekty edukacyjne i
połączone ze spacerami przyrodniczymi w wyznaczonych i specjalnie
oznaczonych oraz opisanych miejscach, w szczególności na terenie
Rogalińskiego Parku Krajobrazowego (okolice Góry i Zbrudzewa) –
jak dotychczas takich możliwości nie wykorzystano..
Rezerwaty przyrody
„Czmoń” i „Miranowo” chronią żyzny las
liściasty, oraz różnego rodzaju gatunki roślin. Na terenie powiatu
znajdują się ponadto liczne parki podworskie ze starym i
zróżnicowanym drzewostanem takim jak dęby szypułkowe, lipy
drobnolistne, kasztanowce zwyczajne i platany uznane za pomniki
przyrody. Najwięcej drzew będących pomnikami przyrody znajduje się w
parku w Mechlinie (wśród nich dęby o obwodach 750, 620, 540 i 430
cm). Wśród licznych w powiecie pomników przyrody są także głazy
narzutowe, przyciągnięte tu przez lodowiec. Największe z nich,
znajdujące się między Brześnica i Lipówką mają obwody 1490, 1330 oraz
1080 cm. Tej formie turystyki sprzyja fakt, że w Śremie od lat zwraca
się uwagę na ochronę środowiska: m.in. w 1995 roku gmina Śrem została
uznana za najbardziej ekologiczną w Polsce. Daje to podstawy do
prognozowania, że mikroregion na długo zachowa swój malowniczy
krajobraz, oraz różnorodną faunę i florę.
Turystyka
eventowa.
Śrem
posiada relatywnie bogaty program eventów kulturowych, jednak ich
zasięg (i tym samym siłę przyciągania turystów) należy określić jako
regionalny lub nawet lokalny. Wśród nich największą popularność poza
granicami regionu posiada Ogólnopolski Przegląd Piosenki Religijnej
„ŚREMSONG”, odbywający się regularnie w maju. W jego
ramach obok tytułowych religijnych wykonywane są także utwory z
dziedziny bluesa i reggae. O randze tego eventu świadczy duża liczba
jego uczestników – w ostatnich latach ponad 2 tysiące.
Dni Śremu to typowy
lokalny festyn (święto miasta), ponieważ jednak są one często
uświetniane przez występy znanych w skali artystów, ściągają do Śremu
gości z dalej położonych miejscowości wielkopolskich. Natomiast
Festiwal Kina Alternatywnego jest formą promocji twórczości filmowej
młodych autorów, której obok projekcji towarzyszą okolicznościowe
koncerty. Imprezą historyczną są kwietniowe obchody Wiosny Ludów w
Książu Wielkopolskim, których głównym celem jest upamiętnienie bitwy
i mieszkańców tej ziemi, poległych w walkach podczas obrony Książa
przez Prusakami w roku 1848. Śladem wydarzeń tamtego okresu w Książu
organizuje się również rajdy rowerowe. Natomiast w Brodnicy 3 maja
przez Wielkopolski Oddział Stowarzyszenia Miłośników Mazurka
Dąbrowskiego organizowana jest impreza o charakterze patriotycznym.
Jak dotychczas posiada ona jednak zasięg lokalny. Jej rozwinięcie i
uczynienie z niej dorocznej kulminacji funkcjonowania szlaku Józefa
Wybickiego mogłoby wpłynąć na ożywienie turystyki biograficznej i
historycznej w powiecie. Inną ciekawą imprezą o podobnej randze jest
Art. Śrem Festiwal „Jesienna Impresja”.
Cyklicznie organizowane
imprezy w klubie rozrywki „Ekwador”, uchodzącym za
kultowy dla określonego środowiska w Manieczkach, przyciągają
aktualnie głównie stałych bywalców, pochodzących przede wszystkim z
terenu pobliskich powiatów Wielkopolski. W zależności od jego
dalszych losów i przyjętej koncepcji rozwoju nie można jednak
wykluczyć, że określone poszczególne imprezy będą przyciągały także
uczestników z innych stron regionu i kraju, stając się tym samym
ważnym punktem popularnej turystyki eventowej. Aktualnie poza czasem
imprez klub nie jest miejscem atrakcyjnym dla zwiedzania, jednak
urządzenie tutaj wystawy, ukazującej niedługie, ale obfitujące w
liczne eksperymenty muzyczne dzieje klubu oraz prezentujące postaci
artystów i DJ-ów, którzy przewinęli się przez tę scenę, z pewnością
przyczyniłoby się do wzrostu jej popularności wśród odwiedzających
mikroregion turystów.
Turystyka religijna.
Powiat śremski jest
stosunkowo bogaty w niewielkie, zabytkowe obiekty sakralne, które
mogą w bardzo ograniczonym stopniu stanowić punkty oparcia dla
turystyki religijnej. Natomiast ożywienie ruchu pątniczego i
turystycznego na wielkopolskiej Drodze Świętego Jakuba (szczególnie w
Żabnie z jego drewnianym kościołem Św. Jakuba) mogłoby przyczynić się
do wzrostu znaczenia tej formy turystyki kulturowej.
|
