Szymon Czajkowski
Propozycja pobytu.
Jak przy większość innych atrakcji turystyki kulturowej, tak i opisywany szlak najlepiej zwiedzać w okresie
letnim. Pomijając argumenty związane z aurą pogodową, warto zaznaczyć, że to właśnie w okresie wakacji
letnich, w miejscowościach położonych na szlaku odbywają się liczne eventy kulturowe. Są to zarówno atrakcję
związane z tematyką szlaku, jak np. odbywający się w czerwcu Festiwal Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej
w Lądzie nad Wartą czy mający czas w lipcu Festyn Cysterski w Wągrowcu; ale również inne ciekawe
imprezy które swoją tematyką nie nawiązują do zakonu cystersów, niemniej mogą przyciągnąć licznych odwiedzających
i turystów do miejscowości położonych na szlaku. Przykładem może być chociażby festiwal muzyki dawnej
Muzyka w Raju, odbywający się pod koniec sierpnia w Gościkowie. Nie chcemy sugerować czytelnikowi,
które z poniższych eventów mógłby wybrać, gdyż jest to wybór związany z osobistymi preferencjami kulturowymi.
Dlatego też jedynie zachęcamy do zapoznania się z programami licznych festiwali odbywających się na Szlaku
Cysterskim i dokonania wyboru okresu odbycia wycieczki w zależności od własnych zainteresowań. Propozycja
pobytu, przygotowana na potrzeby publikacji w Turystyce Kulturowej stanowi niejako program uniwersalny,
niezależny od terminu i niezwiązany z żadną z wyżej wymienionych atrakcji. Wielkopolsko-lubuska pętla
szlaku jest niewątpliwie destynacją turystyczną, którą najlepiej zwiedzić w weekend. Trzy dni w zupełności
wystarczą, ażeby odwiedzić poszczególne obiekty szlaku. Jeśli na trasę omawianego szlaku postanowią wybrać
się osoby mieszkające w Wielkopolsce, to w większości przypadków po odwiedzeniu poszczególnych obiektów
zdecydują się one na powrót na noc do swoich miejsc zamieszkania. Niemniej zachęcamy je do skorzystania
z miejscowych baz gastronomicznych, a pozostałych także do noclegów. Niezbędne adresy każdy turysta znajdzie
w działach Gdzie jeść i spać poszczególnych powiatów Wielkopolski, opisywanych już na stronach
Turystyki Kulturowej oraz na stronach internetowych poszczególnych gmin. Z kolei, w przypadku
turystów spoza Województwa Wielkopolskiego trudno sobie wyobrazić, że ich wizyta ominie największą atrakcję
turystyki kulturowej w regionie, to jest miasto Poznań. Dlatego przygotowana propozycja pobytu uwzględnia
pobyty tamże, jednak stanowi prawdopodobne odzwierciedlenie polskich realiów turystyki weekendowej.
Dzień 1.
Zarówno turystę z Wielkopolski, jak i przybywającego z innych rejonów Polski, w pierwszy
dzień pobytu zachęcamy do odwiedzenia obiektów Szlaku Cysterskiego w Lądzie nad Wartą. Jest to
obiekt, któremu w trakcie waloryzacji potencjału szlaku nadano status obiektu kluczowego. Ponadto jego
położenie może być dogodne dla osób przybywających z centralnych, południowych i wschodnich obszarów
kraju, zwłaszcza iż znajduje się on bardzo blisko istotnych węzłów komunikacyjnych. Ląd znajduje się
10 km od zjazdu z autostrady A2 w Sługocinie, oraz niecałe 10 km od drogi krajowej nr 92. Zespół poklasztornych
zabudowań w Ladzie w roku 2009 uzyskał status Pomnika Historii, nadany przez Prezydenta
RP. To wyróżnienie
niewątpliwie podnosi atrakcyjność tego miejsca jako destynacji turystycznej. Wśród licznych atrakcji
koniecznie trzeba odwiedzić pocysterski kościół pw. NMP Wspomożenia Wiernych i św. Mikołaja. Świątynia
o romańskiej jeszcze metryce, w której najważniejszej przebudowie w okresie baroku wzięli udział między
innymi Jerzy Catenazzi i Pompeo Ferrari, posiada liczne zabytki i dzieła sztuki, w większości z tej właśnie
epoki. Są to między innymi: 38-metrowa kopuła ozdobiona polichromią, barokowy ołtarz główny i ołtarze
boczne oraz monumentalne organy czy dębowe stalle (wykonane przez zakonników cysterskich). By lepiej
poczuć klimat i zagłębić się w tematykę szlaku, zachęcamy do odwiedzenia zabudowań poklasztornych, gdzie
każdy turysta będzie mógł przeżyć namiastkę tego, w jaki sposób mogło wyglądać życie zakonne cystersów.
Cykl obrazów Adama Swacha, gotyckie krużganki czy barokowe freski na ścianach niewątpliwe przykują uwagę
turysty zainteresowanego kulturowo. Z kolei, wejście do kapitularza, oratorium św. Jakuba Apostoła czy
rzut oka na wirydarz pozwolą nam dotknąć niejako historii i przenieść się w inną przestrzeń, kiedy to
w tych murach miało swoje miejsce życie zakonne.
Pierwszy dzień weekendowego pobytu przypadłby najprawdopodobniej na piątek. Jest to zwykły dzień pracy,
więc w takim przypadku dla samych turystów istnieją pewne ograniczenia czasowe. Dlatego też, w pierwszej
kolejności zachęcalibyśmy do skoncentrowania się na opactwie w Lądzie. Jeśli jednak ktoś posiadałby nieco
więcej czasu, proponowalibyśmy również odwiedzić nieodległy kościół pocysterski św. Jana Ewangelisty
w Ołoboku. Ten ośrodek również mogliby odwiedzić ci turyści, którzy na wielkopolsko-lubuską pętlę
wybieraliby się od strony południowej, mając Ołobok, niejako po drodze.
Po skończonym zwiedzaniu turysta może skorzystać albo z miejscowej oferty gastronomicznej i noclegowej
albo też dogodnymi połączeniami udać się do Poznania, który posiada bardzo bogatą ofertę infrastruktury
turystycznej, a także może przyciągnąć turystów do odwiedzin w piątkowy wieczór swoimi atrakcjami kulturowymi.
Jeśli jednak zdecydować się pozostać na noc w okolicy Lądu, można przykładowo skorzystać z noclegu w
pałacu w Ciążeniu, oddalonym zaledwie o 5 min. jazdy samochodem. Obiekt posiada 70 miejsc noclegowych
i bardzo atrakcyjne otoczenie. Można również spożyć tam wieczorny posiłek albo w tym celu udać się do
pobliskiej Słupcy. Z kolei, przy wyborze opcji noclegu w Poznaniu warto zapoznać się z ofertą zaplecza
gastronomicznego i noclegowego w stolicy Wielkopolski. Polecamy wówczas ten dział "Gdzie jeść i spać"
analizy potencjału turystycznego powiatu słupeckiego lub miasta Poznania i okolic, zawarte odpowiednio
w numerze czerwcowym z roku 2009 (dla Słupcy) i kwietniowym z roku 2010 (dla Poznania) Turystyki Kulturowej:
Powiat Słupecki: http://turystykakulturowa.org/?id=place&nr=8&txt=8
Poznań i okolice: http://turystykakulturowa.org/?id=place&nr=18&txt=8
Dzień 2.
Na drugi dzień pobytu proponujemy odwiedziny miejsc leżących najbliżej stolicy Wielkopolski:
obiektów pocysterskich w Łeknie, Tarnowie Pałuckim, Wągrowcu i w Owińskach. Do wymienionych obiektów
można dotrzeć korzystając z drogi nr 196. Turystów chcących cieszyć się dobrą pogodą i pięknem wielkopolskiego
krajobrazu zachęcamy do skorzystania z Cysterskiego Szlaku Rowerowego, łączącego właśnie Poznań
z obiektami na tej trasie. Zwiedzanie można rozpocząć od Łekna i Tarnowa Pałuckiego. Niewątpliwie największą
atrakcją tych miejscowości jest ufundowany przez cystersów kościół św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim.
Jest to najstarszy zachowany drewniany kościół w Polsce. Duża atrakcją było do roku 2007 stanowisko
archeologiczne Łekno, gdzie przede wszystkim na festiwalu archeologicznym można było zapoznać się
z pozostałościami po najstarszym opactwie cystersów w Polsce. Niestety w dniu dzisiejszym stanowisko
to zostało ponownie zakopane. Istnieją wprawdzie plany ustanowienia w tym miejscu skansenu archeologicznego,
jednakże termin ich realizacji nie jest na razie pewny. Z chwilą pojawienia się takiego obiektu stanie
się on obowiązkowym punktem na mapie opisywanego szlaku. W drodze powrotnej do Poznania przejeżdża się
przez Wągrowiec. Znajduje się tam pocysterski kościół p. w. Wniebowzięcia NMP i śś. Piotra i Pawła.
Ponadto, dla zapoznania się z dziejami i kulturą tego prawdziwie cysterskiego mikroregionu można odwiedzić
wągrowieckie Muzeum Regionalne, znajdujące się w "opatówce", czyli dawnym domu opata.
Będąc w Wągrowcu można spożyć obiad, korzystając z któregoś z wymienianych przez nas obiektów gastronomicznych.
W tym celu można zapoznać się z adresami restauracji zawartych w aktualnym albo w sierpniowym (8/2009)
numerze "Turystyki Kulturowej":
(http://turystykakulturowa.org/?id=place&nr=10&txt=8
)
Po zwiedzeniu Wągrowca wraz z przebiegiem Szlaku Cysterskiego można udać się do Owińsk, gdzie
znajduję się kolejny kościół. Tym razem jest to zabytek pozostały po żeńskim klasztorze cysterek. Warto
zaznaczyć, że w tej miejscowości omawiana przez nas pętla krzyżuje się z innym paneuropejskim szlakiem
kulturowym - Drogą św. Jakuba. Ponadto, Owińska są miejscowością dotkniętą tragicznymi dziejami najnowszej
dziejami Polski. W miejscowości działała filia obozu koncentracyjnego w
Gross-Rosen. Również zabudowania
poklasztorne zostały zajęte przez wojska Wermachtu. Owińska znajdują się w odległości mniej niż 15 km
od Poznania, dlatego też turysta nie powinien mieć problemów z powrotem do stolicy Wielkopolski niezależnie
od godziny, w której będzie planował zakończenie zwiedzania.
Dzień 3.
Na trzeci dzień naszego pobytu proponujemy wyjazd do miejscowości położonych na zachodzie
wielkopolsko-lubuskiej pętli Szlaku Cysterskiego. Ze względu na znaczne odległości czy ewentualne ograniczenia
czasowe, możemy stanąć przed dylematem wyboru ośrodków, które zdążymy odwiedzić tegoż dnia. Dlatego też
proponujemy dwa warianty. W zależności od upodobań kulturowych albo też miejscowości pochodzenia zwiedzający
powinien wybrać tę grupę obiektów, z której będzie mu łatwiej powrócić do domu.
Pierwsza propozycja obejmuje miejscowości południowo-zachodniej Wielkopolski, położone w powiecie wolsztyńskim:
Obrę, Przemęt, Kaszczor i Wieleń Zaobrzański. Ze względu na tematykę szlaku największą atrakcją
tej odnogi może wydawać się Obra, gdzie zachowało się najwięcej pamiątek i obiektów pocysterskich. Ciekawą
atrakcją pod kątem turystki religijnej wydaje się również Muzeum Misyjne Misjonarzy Oblatów, znajdujące
się w zabudowaniach poklasztornych. Jednak również w Przemęcie, Kaszczorze i w Wieleniu znajdziemy dobrze
zachowane cenne świątynie oraz szereg innych pamiątek pocysterskich, ale też atrakcji związanych z innymi
gałęziami turystki kulturowej.
Odwiedzając Powiat Wolsztyński możemy skorzystać z bogatej oferty gastronomicznej tego mikroregionu.
Szereg przydatnych informacji o bazie turystycznej powiatu wolsztyńskiego znajdziemy w wrześniowym wydaniu
Turystyki Kulturowej z 2009 roku (9/2009):
(http://turystykakulturowa.org/?id=place&nr=11&txt=8)
Drugą, alternatywną propozycją na spędzenie trzeciego dnia wyprawy po szlaku może być udanie się dalej
na zachód, już na teren województwa lubuskiego. Tu największą atrakcją są zdecydowanie zabudowania poklasztorne
w Gościkowie-Paradyżu. Oprowadzani przez seminarzystów turyści mogą tu podziwiać zarówno sam kościół
pocysterski, jak i też tutejsze ogrody czy Muzeum Cysterskie. Z uwagi na swoje rozmiary i stan
zachowania, a także na ekspozycje i toczące się nadal życie kościelne klasztor w Paradyżu słusznie uchodzi
za perłę nie tylko w skali wielkopolsko-lubuskiej pętli, ale Szlaku Cysterskiego w całej Polsce. Po jego
zwiedzaniu można udać odwiedzić kolejne miejscowości na trasie pętli, to jest do Bledzewa (kościół
św. Katarzyny) i Rokitna (diecezjalne Sanktuarium Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej) albo też
można zapoznać się z innymi pobliskimi atrakcjami turystki kulturowej. Wśród nich na pierwszym miejscu
należy wymienić bardzo popularny obiekt turystyki militarnej czyli Międzyrzecki Rejon Umocniony,
gdzie można m. in. obejrzeć zbiory Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy. Z kolei, w przypadku gdyby
turyści po zwiedzaniu klasztoru w Paradyżu chcieli nadal pozostać w nastroju religijnym, mogą wybrać
inne atrakcje, znajdujące się na terenie gminy. Mamy tutaj na myśli obiekt wprawdzie bardzo niedawno
powstały, jednak cieszący się dużą popularnością w całym kraju, którego sława ostatnimi czasy przyćmiła
nawet Paradyż. Jest to oczywiście Pomnik Chrystusa Króla w pobliskim Świebodzinie (niecałe 15
km). Wydaje się, że od dwóch lat stał się on najbardziej znaną i najlepiej rozpoznawalną atrakcją turystyczną
nie tylko w gminie Świebodzin, ale też w całym województwie lubuskim, a przynajmniej w tej jego części..
Będąc w Świebodzinie można spożyć posiłek przed podjęciem podróży powrotnej. Turyści o bardziej wyrafinowanych
gustach powinni być usatysfakcjonowani ofertą gastronomiczną miejscowych hoteli (przykładowo Hotel Lubuski
czy Hotel Graffit). Z kolei szukający lokali z umiarkowaną ofertą cenową mogą wybrać jedną z tutejszych
pizzerii, np. Trattoria.
Warto zaznaczyć, że zaproponowana powyżej propozycja pobytu może być niezbyt korzystna dla turystów przybywających
z zachodnich, północno-zachodnich i południowo-zachodnich rejonów naszego kraju. Ci mogliby odbyć zwiedzanie
w odwrotnej kolejności- od położonego dla nich najbliżej - Paradyża. Na niedzielne popołudnie mogą z
kolei pozostawić sobie powrót z położonego najdalej na wschód Ołoboku lub Lądu.
|