Główna :  Dla autorów :  Archiwum :  Publikacje :  turystykakulturowa.ORG

Data wydania 28 lutego 2009

Numer 3/2009 (marzec 2009)

Marek Janas

Pierwszy dzień zwiedzania - miasto Jarocin.

1.Kościół św. Marcina (położony przy rynku)
Kościół św. Marcina jest jedną z najstarszych świątyń katolickich na Ziemi Wielkopolskiej. Pierwsze spisane informacje na jego temat pochodzą z 1257 roku. Z początku traktowany był jedynie jako kaplica rodowa; był wykonany z drewna i wzniesiony z inicjatywy dziedziców Jarocina, Jarotów herbu Rawicz. Przypuszczalnie w 1406 roku powstał nowy kościół lub istniejący znacznie przebudowano. Najstarszy zapis o świątyni murowanej pochodzi z 1610 roku. Dziś świątynia otoczona jest murem z barokowymi bramami. Na terenie dziedzińca znajduje się barokowa figura św. Wawrzyńca z 1714 roku, oraz dwie kropielnice wydrążone w kamieniach.
Bryła kościoła pochodzi z XV w. (późnogotycka) przekształcona w okresie baroku. Zbudowany jest na planie krzyża, a wewnątrz znajduje się 5 ołtarzy - św. Anny, Przemienienia Pańskiego, św. Stanisława Kostki, Matki Boskiej Bolesnej (znajdujący się w kaplicy - mauzoleum rodu Radolińskich) oraz Wielki, czyli XVIII-wieczny ołtarz główny, architektoniczny, zdobiony rzeźbami i klasycystycznymi malowidłami. Dodatkowo wnętrze kościoła zdobią witraże oraz liczne rzeźby, m.in. barokowe przedstawiające św. Andrzeja Apostoła, św. Stanisława Kostkę czy św. Stanisława Biskupa.
Świątynia usytuowana jest na sztucznie podwyższanym terenie. Na wieży kościoła znajduje się mechaniczny zegar z 1849 roku, który wraz z wieżą znacznie wyróżnia się w panoramie miasta. Jedną z atrakcji kościoła jest zegar słoneczny usytuowany na południowej fasadzie.

2. Rynek
Rynek stanowi historyczne centrum miasta. Jest to plac o prawie kwadratowym kształcie, który pamięta jeszcze czasy średniowiecza. Prowadzi do niego sześć ulic. Dawniej miejsce to służyło jako targowisko, koncentrował się tu handel oraz odbywały się jarmarki. Dziś jest to spokojne miejsce, z którego wykluczono ruch przelotowy. Rynek otoczony jest zabytkowymi kamienicami.

3. Ratusz – Muzeum Regionalne
Ratusz pierwotnie był budowla drewniana zresztą jak całe miasto. Posiadał dwuspadowy dach z strzelistą wieżyczką. W latach ok. 1692-94 powstał nowy ratusz, również drewniany, który spłoną w wyniku pożaru miasta w 1773 roku. Obecnie ratusz jest już budowlą murowana wzniesioną przez Franciszka Radolińskiego w latach 1799–1804. Potem jeszcze wielokrotnie przebudowywany, ostatni raz w latach 1983-89. 
Został wybudowany na planie kwadratu w stylu późnobarokowym. Za jedną z cech charakterystycznych przyjmuje się arkadowe podcienia. Jedną z atrakcji jest hejnał miejski wygrywany w samo południe.
We wspominanych podcieniach znajduje się filia Biblioteki Publicznej oraz kawiarnia. Na pierwszym piętrze usytuowano salę sesyjna oraz Urząd Stanu Cywilnego, a na drugim piętrze Muzeum Regionalne z wystawami stałymi oraz czasowymi. Ekspozycja stała jest próbą ukazania dziejów regionu od czasów prehistorycznych po lata drugiej wojny światowej. Prezentowane na wystawie obiekty obejmują trzy grupy tematyczne: archeologię, historię i etnografię.

Obiad  proponujemy zjeść w restauracji „Fiesta”. Specjalnością zakładu są szaszłyki wieprzowe lub drobiowe. Lokal poleca również dania typowo polskie takie jak: rosół z makaronem, schabowy z ziemniakami i kapustą, rolada wołowa z kluskami, również golonkę po bawarsku oraz stek po cygańsku i węgiersku.
Restauracja mieści się przy ul. Paderewskiego 11, tel. 062 747 34 50
Lokal jest otwarty od godz. 12 do godz.22
Dla bardziej wymagających osób proponujemy odwiedzenie  kawiarni "City Cafe" Rynek 22 (wejście od ul. Gołębiej)
http://city-cafe.pl

4. Park Miejski
Park o walorach krajobrazowych, rozpościerający się na powierzchni ok. 30 ha. Zaprojektowany przez twórcę ogrodów poczdamskich, Piotra Józefa Lennego w 1845 roku. Na terenie parku znajduje się jedna z najdłuższych w Europie alei granowych, a ponadto liczny starodrzew z pomnikowymi okazami białodrzew, sosen wejmutek oraz dębów. Założono tu także dwa malownicze stawy zasilane wodą przepływającej przez miasto z Lipówki.
Na terenie parku znajdują się również obiekty architektoniczne.     
a) Skarbczyk
Skarbczyk jest pozostałością po jarocińskim zamku. Pierwotnie stała tu średniowieczna siedziba Zarembów, pierwszych właścicieli Jarocina. Ówczesna rezydencja oprócz tego, że była siedzibą rodową pełniła również role obronną. Podczas prowadzonych badań wykopaliskowych stwierdzono że istniała tu wcześniej drewniana, dwu kondygnacyjna budowla obronna usytuowana na sztucznie wytworzonym pagórku. W latach ok. 1396-97 budowla ta została spalona. W połowie XV w. postawiono murowaną gotycką wieżę mieszkalna, która popadła w ruinę przed rokiem 1791. Do tego czasu Skarbczyk zawsze pozostawał siedzibą aktualnych władców Jarocina.
Dwukrotnie odrestaurowana w 1894 i później w 1958. Po pierwszej restauracji przechowywano tu archiwum rodowe Radolińskich oraz akta majątku miasta. Po drugiej, do roku 1988 - znajdowała się tutaj główna siedziba Muzeum Regionalnego. Potem muzeum przeniosło się do ratusza, a Skarbczyk czekał na kolejny remont. Po jego zakończeniu w 2001 roku znowu zaczął funkcjonować jako filia muzealna.

b) Pałac - dawna siedziba właścicieli dóbr jarocińskich.
Pałac w stylu gotyku angielskiego. Wzniesiony przez wybitnego architekta Fryderyka Augusta Stülera na polecenie Władysława Radolińskiego w latach 1847-53. Wielokrotnie przebudowywany. W 1917 roku budynek zajął ogień w wyniku pożaru spłonęła częściowo biblioteka oraz meble.
Do 1945 roku mieszkała tutaj zniemczona linia rodu - von Radolin. Dzisiaj się mieszczą się filie dwóch szkól wyższych, biblioteka publiczna oraz Państwowy Ośrodek Bibliotekarzy. Dlatego budowlę można podziwiać jedynie z zewnątrz.

c) ruina kościoła szpitalnego p.w. Świętego Ducha
Budowla została ufundowana przez właścicieli majątku Prusy w latach 1428–37. Pierwotnie kościół był drewniany, murowana budowla gotycka powstała ok. 1516 roku. Od roku 1883 obiekt pozostaje w ruinie. Opodal, przy ul. Św. Ducha 20 znajduje się dom z początku XX w., p.w. św. Józefa który kontynuuje charytatywną działalność samego kościoła.
Kościół p.w. św. Ducha dzisiaj jest malowniczą ruiną posiadająca obwodowe z przyporami i ostrołukowymi otworami okiennymi, a także trzema gotyckimi portalami. Budowla nie posiada dachu ani sklepień. Wewnątrz nagich murów świątyni okazjonalnie odprawiane są nabożeństwa się nabożeństwa.

Kolację proponujemy zjeść w miejscowych pizzeriach lub w restauracji hotelowej „Kasyno” ul. Wojska Polskiego 42

Po kolacji warto wrócić czy to na rynek, czy do parku. Jeśli jednak ktoś ma ochotę zobaczyć jeszcze coś może skierować się w stronę synagogi lub dworca kolejowego. 

Synagoga, przy ul Małej. Budynek jest oryginalnym XIX-wiecznych gmachem wybudowanym w latach 1841-43 przy wsparciu ówczesnego właściciela Jarocina. W czasie II wojny światowej wnętrze uległo poważnej dewastacji. W latach powojennych znajdował się tu magazyn. A od 1949 roku sala gimnastyczna i aula jednej ze szkół.
Sam budynek jest wybudowany na planie prostokąta. Do dziś zachował się zewnętrzny wystrój budynku.  

Dworzec Kolejowy, przy ul. Dworcowej 2. Gmach wybudowany w latach 1870-75 w czasie eksploatacji linii kolejowej Poznań - Kluczbork. Od 1906 roku był jedną z największych stacji w Wielkopolski. Jarosław Iwaszkiewicz umieścił jego obraz w Młynie nad Cutynią. 25 października 1919 roku był miejscem spotkania Jarocinian z marszałkiem Piłsudzkim. Był pierwszym dworcem w Wielkopolsce na którym wprowadzono oświetlenie elektryczne. W latach 70. prowadzona był gruntowna restauracja obiektu. Dziś jest to ostatni zachowany pruski dworzec na terenie województwa.

Jest to piętrowy budynek wykonany z czerwonej cegły licowej z wielopłaszczyznowym dachem o licznych facjatami. W wewnątrz do dziś zachowała się bogata stiukowa ornamentyka.
 

(Propozycja wycieczki po regionie)

Wyruszamy z Jarocina w kierunki Poznania i odbijamy na Radlin.

1.Radlin
Wieś leżąca ok.9 km na północ od Jarocina.  Znajdują się tutaj ruiny pałacu wzniesionego przez Andrzeja Opalińskiego ok. 1570 – 1592.
Od wschodu do pałacu przylegał ogród w stylu włoskim, otoczony ceglanym murem, od strony południowej znajdowała  się kaplica z trójarkadową, kolumnową loggią. W 1730 roku rozpoczęto przebudowę pałacu i nigdy już jej nie ukończono. W okresie, kiedy pałac był własnością Sapiehów zaczął upadać. Następnie został kupiony przez rodzinę Kalkreuthów, a w roku 1840 nabył go Władysław Radoliński, właściciel Jarocina, który zadecydował o rozbiórce obiektu. Pozostałości dawnego pałacu tworzą malowniczą scenerie. Niedawno na murach przeprowadzono prace zabezpieczające oraz powieszono tablice zawierającą informacje o pałacu.
Oprócz ruin pałacu znajduje się tu Kościół św. Walentego. Ufundowany przez Andrzeja Opalińskiego w latach 1686-88. Jest to kościół wczesnobarokowy, murowany i otynkowany.
Wyposażenie wnętrza kościoła pochodzi z XVI, XVII i XVIII w. W kościele znajduje się wczesnobarokowy nagrobek Andrzeja Opalińskiego z czarnego i czerwonego marmuru.

Z Radlina kierujemy się na Żerków

2. Żerków niewielkie miasteczko usytuowane w malowniczym krajobrazie. Swoje istnienie zawdzięcza wczesnośredniowiecznemu grodowi Wilkowyja. W Żerkowie możemy obejrzeć Kościół parafialny pod wezwaniem św. Stanisława. Kościół pochodzi z 1718., jest to budowla późnobarokowa, posiada bardzo ładne wnętrze ze sklepieniem kolebkowym. Wystrój wnętrza przypisuje się franciszkaninowi Adamowi Swachowi. We wnękach dwóch ślepych okien znajduje się iluzjonistyczne malowidło przedstawiające fundatorów kościoła, którzy sprawiają wrażenie jak by się przysłuchiwali nabożeństwu. Opisywany kościół jednak nie stał w tym miejscu od samego początku. Zanim powstał obecny kościół wcześniej były tu dwie inne świątynie jedna z 1404 roku, a druga z renesansowa kaplicą grobową postawiona w latach 1600–10.

Z Żerkowa udajemy się do Muzeum  Adama Mickiewicza w Śmiełowie. Jednak podłodze warto się na chwile zatrzymać w miejscowości Brzostków.

3. Brzostków  posiada oznaczony punkt widokowy na jednym ze wzgórz Wału  Żerkowskiego. Widać  z niego przepiękną panoramę Doliny Warciańsko – Odrzańskiej.
Będąc w Brzostkowie można również poświęcić chwile uwagi dworowi z końca XVIII w. Klasycyzujący charakter budowla zawdzięcza pozornym ryzalitom w elewacji frontowej i ogrodowej. Na uwagę zasługuje tutaj również architektura folwarczna, spichrz z narożnymi basztami i krenelażem. Po roku 1997 znalazł się inwestor, który przywrócił popadającemu w ruinę dworowi świetlny blask.
Oprócz dworu można również zobaczyć klasycystyczny kościół św. Jana Chrzciciela z 1839 roku wzniesiony na miejscu drewnianego kościoła z 1660 roku budowla posiada charakterystyczny ośmiokolumnowy portyk oraz wieżę w fasadzie zachodniej. We wnętrzu kościoła znajduje się barokowa rzeźba św. Jana Chrzciciela z końca XVIII wieku,

Z Brzostkowa docieramy do ostatniego punktu wycieczki, którym jest pałac w Śmiełowie

4. Pałać w Śmiełowie jest jednym z najpiękniejszych pałaców w Wielkopolsce. W Śmiełowie przebywał Adam Mickiewicz w połowie sierpnia 1831 roku. W pałacu tym gościło również wiele znanych osobistości między innymi: Henryk Sienkiewicz, Władysław Mickiewicz, Ignacy Paderewski, Wojciech Kossak, Ludomir Różycki, Józef Haller.  Po wojnie w pałacu mieściła się szkoła podstawowa. Zdewastowany budynek został przejęty przez Muzeum Narodowe w 1970 roku i odrestaurowany. Od tamtej pory pełni role Muzeum Adama Mickiewicza. . Pałac w Śmiełowie składa się z korpusu głównego i oficyn połączonych z nim galeriami. Korpus główny posiada portyk z trójkątnym naczółkiem. Pałac posiada chaotyczny układ wnętrz. Dzisiejszy wygląd budowli zawdzięczamy wybitnemu architektowi Stanisławowi Zawadzkiemu
Pałac jest pełen wnęk, zakamarków, mniejszych pokoi. We wnętrzu znajduje się również ośmioboczna sala o sklepieniu kolebkowym, z lunetami. Dekorację malarską wnętrz powierzono braciom Adamowi i Antoniemu Smuglewiczom, franciszkanom. Oficyna zachodnia mieściła pokoje gościnne, a wschodnia, posiadała oddzielne wejście od ogrodu, zawierała kuchnię.  W otoczeniu pałacu znajduje dobrze utrzymany park krajobrazowy.
Muzeum Adama Mickiewicza dzięki  przemyślanej aranżacji wnętrz daje możliwość odczucia tego, że przebywamy w faktycznym miejscu pobytu wieszcza. W muzeum możemy zobaczyć ekspozycję mickiewiczowską z oryginalnymi manuskryptami. Ogromny zachwyt wzbudzają portrety Mickiewicza z epoki, a także ilustracje do jego utworów. Znaczną grupę stanowią obiekty kultu poety z XIX wieku np. obraz Tomasza Lisiewicza "Apoteoza Wieszcza".
 
  Zawieziemy Was tam!

Nasi Partnerzy