|
Przemysław Buryan
Analizowany mikroregion nie jest obszarem o szerokiej i zróżnicowanej ofercie turystyki kulturowej. W
pierwszej kolejności miasto powiatowe i okolica kojarzone są z turystyką wypoczynkową i zdrowotną. To
na terenie powiatu inowrocławskiego znajduje się jedno z największych jezior Polski - Jezioro Gopło z
licznymi możliwościami spędzania czasu nad nim. W zachodniej części regionu podobną rolę odgrywa Jezioro
Janikowskie będące jednocześnie areną popularnych zawodów międzynarodowych - wyścigów szybkich łodzi
motorowych. Jezioro to nie będące objęte strefą ciszy jest atrakcyjne dla miłośników sportów wodnych.
Sama stolica regionu - Inowrocław - jest obok Ciechocinka jednym z dwóch najważniejszych i najbardziej
znanych nizinnych uzdrowisk. Tutejsze tężnie solankowe przyciągają kuracjuszy, grupy szkolne i mieszkańców
miasta. Sam park, na terenie którego się znajdują, zapewnia liczne atrakcje - wieczorne dancingi, mini
golf, masaże czy place zabaw dla dzieci. Wśród tych głównych atrakcji próbują zaznaczać swoją obecność
i te kulturowe, w większości należące do grona obiektów sakralnych. Stąd główną formą turystyki kulturowej
w regionie, prócz turystyki tematycznej (po Szlaku Piastowskim) będzie turystyka religijna i pielgrzymkowa.
Dzięki miejscom związanym ze znanymi obywatelami Polski można wyodrębnić również miejsca atrakcyjne dla
turystyki biograficznej. Obecność ruin zamku w Kruszwicy będzie trzonem turystyki dziedzictwa historycznego.
Zbiór ten uzupełni turystyka eventowa i turystyka kulturowa po szlakach.
Turystyka kulturowa po szlakach
Znajdujące się na terenie powiatu romańskie świątynie w Inowrocławiu i Kruszwicy, będące również sporą
atrakcją dla miłośników turystyki religijnej i pielgrzymkowej, są w pierwszej kolejności ważnymi ogniwami
przebiegających przez region szlaków kulturowych. Najważniejszy z nich - uznawany również za jeden z
najpopularniejszych w Polsce to Szlak Piastowski, mniej znany i eksploatowany jest sieciowy Szlak Romański.
Pierwszy z nich łączy miejsca na terenie województw wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego, które związane
są z tworzeniem i funkcjonowaniem państwa piastowskiego do roku 1370. Niezależnie od poważnej reorganizacji
szlaku, dokonanej niedawno przez powołaną specjalnie do tego celu Radę Programowo - Naukową, inowrocławska
bazylika Imienia NMP oraz bazylika św. Piotra i Pawła w Kruszwicy pozostają na liście jego
obiektów i trasie przebiegu - konkretnie na jego głównej osi wiodącej z Lubinia do Włocławka. Wspomniane
dwa obiekty, uzupełnione o Rotundę św. Prokopa i Kolegiatę w Strzelnie tworzą lokalną ofertę, tzw. Mały
Szlak Piastowski, który pod taką nazwą widnieje w propozycjach instytucji i biur organizujących wycieczki
do tych miejsc. Szlak Romański natomiast, powołany z innych pobudek, na terenie powiatu inowrocławskiego
łączy te same obiekty co Szlak Piastowski, chociaż eksponuje głównie ich architekturę. Szlak aktualnie
pozostaje w cieniu Szlaku Piastowskiego i jest kolejnym systemem, który w tym regionie powinien przejść
poważne zmiany organizacyjne. Poza tymi dwoma szlakami o zasięgu krajowym, powiat można zwiedzać podążając
wzdłuż tras regionalnych szlaków tematycznych. Warte polecenia są szczególnie dwa z nich, dedykowane
na biografie Stanisława Przybyszewskiego i Jana Kasprowicza i wiodące przez miejsca związane z
życiorysami tych zasłużonych pisarzy Młodej Polski.
Choć turyści zainteresowani tą formą turystyki kulturowej znajdą w regionie ciekawe propozycje, to spory
niedosyt pozostawi im brak faktycznego oznakowania szlaków w terenie. Będzie to więc ta forma turystyki
kulturowej, która dla osób indywidualnych poruszających się bez przewodnika może być trudna do realizacji.
By móc uznać region za w pełni atrakcyjny dla tematycznej turystyki kulturowej po szlakach, mankament
ten musi zostać wyeliminowany. W przeciwnym razie opisane szlaki (poza Piastowskim) pozostaną tylko nie
liczącymi się wirtualnymi propozycjami.
Turystyka religijna i pielgrzymkowa
Jest to druga najważniejsza forma turystyki kulturowej w powiecie inowrocławskim, której popularność
przekłada się na dużą liczbę odwiedzających. Na omawianym terenie znajduje się Kalwaria Pakoska
będąca jedną z największych i najstarszych w Polsce. Jej początki sięgają pierwszej połowy wieku XVII.
Na kalwaryjskie szlaki przyciąga jednak nie tylko architektura i piękne położenie wchodzących w jej skład
kaplic, ale przede wszystkim sanktuarium znajdujące się w tutejszym klasztorze reformatów. To właśnie
w nim przechowywany jest największy w Polsce fragment relikwii Krzyża Świętego. Pakość to jednak nie
jedyny punkt programu wizyt miłośników tej formy turystyki kulturowej. Na terenie powiatu znajdują się
jeszcze dwa sanktuaria maryjne - w Ostrowie koło Gniewkowa i w Pieraniach. Szczególnie popularne
jest drugie z wymienionych, a kultem objęty jest w nim obraz z początków XVIII wieku, umieszczony w kościele
przez cudownie uzdrowionego ks. Marcina Piotra Grobelskiego. Obraz już w 1772 roku został koronowany
przez biskupa włocławskiego Wojciecha Bardzińskiego. Poza tymi głównymi obiektami, ofertę turystyki religijnej
uzupełnić mogą romańskie zabytkowe świątynie w Inowrocławiu (Bazylika Imienia NMP) oraz w bazylika
w Kruszwicy (kolegiata św. Piotra i Pawła). Obie są świadectwami początków kultu chrześcijańskiego
w tym regionie państwa piastowskiego.
Turystyka eventowa
Chociaż popularność inowrocławskich eventów nie wykracza jeszcze poza granice regionu, to z pewnością
potencjał tego miasta pozwala wierzyć, że sytuacja ta ulegnie zmianie. Turyści zainteresowani tą formą
spędzania czasu mogą ograniczyć swój pobyt głównie do Inowrocławia. To tam bowiem odbywa się większość
godnych uwagi imprez kulturalnych mogących zainteresować osoby przyjezdne. Najciekawszym wydarzeniem
jest Ogólnopolski Festiwal Małych Form Teatralnych "Arlekinada". Ten dwudniowy event odbywa się
co roku w marcu nieprzerwanie od siedmiu lat. Każdorazowo w selekcji grup teatralnych bierze udział jury,
które z nadesłanych propozycji wybiera kilka, które zaprezentowane będą w trakcie festiwalu i wezmą udział
w konkursie. Corocznie występują grupy z całej Polski, w dużej części grupy młodzieżowe. Zupełnie tak
samo jak w trakcie Festiwalu Orkiestr Dętych, którego to w maju roku 2012 odbyła się już 40-ta
edycja. Wśród imprez kultury wysokiej wyróżnić trzeba też sierpniową Inowrocławską Galę Operową i
Operetkową. Inowrocławski park solankowy zaprasza wszystkich również na liczne koncerty odbywające
się w trakcie Muzycznego Lata w Tężni, a głównym koncertem w trakcie tego wydarzenia jest Noc
Solannowa z corocznym udziałem Grzegorza Turnaua. Zmieniając nieco charakter eventów udać trzeba
się w lipcu do Kruszwicy aby wziąć udział w Festynie u Piasta i Popiela, w trakcie którego podziwiać
można występy grup rekonstrukcyjnych.
Turystyka biograficzna
Najpoważniejsza oferta tego typu, wymieniona już przy okazji opisu regionalnych propozycji turystyki
kulturowej po szlakach, dotyczy znanych pisarzy Młodej Polski. Stanisław Przybyszewski urodził
się pod Inowrocławiem we wsi Łojewo, zmarł natomiast w dworku rodu Znanieckich w Jarontach w roku 1927.
W pobliskiej wsi Góra, gdzie został pochowany pisarz, oglądać można wystawiony mu w kilka lat po śmierci
nagrobek z inskrypcją "Meteor Młodej Polski". Drugim pisarzem pochodzącym z terenu powiatu Inowrocławskiego
był Jan Kasprowicz. Jest on zdecydowanie bardziej znany i lepiej pamiętany dziś przez mieszkańców.
Urodził się w Szymborzu, gdzie można oglądać jego rodzinny dom będący dzisiaj filią Muzeum im. Jana Kasprowicza
w Inowrocławiu. Natomiast w głównej siedzibie tej placówki, w willi przy ul. Solankowej 33, znajduje
się wystawa poświęcona życiu i twórczości artysty.
Wśród innych znanych postaci, region powiatu inowrocławskiego był rodzinną ziemią kardynała Józefa
Glempa. Urodził się on we wsi Rycerzewo nieopodal Pakości, a ochrzczony został w kościele św. Małgorzaty
w Kościelcu Kujawskim, gdzie również pełnił posługę ministrancką. We taj wsi uczęszczał też do szkoły
podstawowej, zanim podjął naukę w gimnazjum i liceum w Inowrocławiu. Do Kościelca powracał na grób swojego
ojca, którego pochował w sąsiedztwie kościoła św. Małgorzaty. W jego wnętrzu znajduje się pamiątkowa
tablica nawiązująca do kardynała i jego związków ze świątynią, a w stolicy regionu działa prężnie Instytut
Józefa Glempa.
Teren powiatu inowrocławskiego jest również miejscem epizodów z życia innych znanych osób. Generał
Władysław Sikorski we wsi Parchanie zakupił posiadłość w roku 1923, a w pobliskim kościele św. Wojciecha
wydał za mąż swoją córkę Zofię. We wsi znajduje się izba pamięci generała i głaz pamiątkowy na skwerze
nieopodal kościoła. Generał Stanisław Taczak, pierwszy dowódca Powstania Wielkopolskiegomieszkał
w Janikowie w domu nr 2 przy ul. Powstańców Wielkopolskich. gdzie dzisiaj znajduje się tablica pamiątkowa.
Św. Jadwiga, Król Polski natomiast przebywała w Inowrocławiu w 1397 roku w trakcie zjazdu z Konradem
von Jungingenem. Przebywając w tym okresie w bazylice Imienia NMP przewidzieć miała klęskę Krzyżaków
pod Grunwaldem. Święta ta jest patronką Inowrocławia.
Turystyka dziedzictwa historycznego.
Obok Kalwarii Pakoskiej najbardziej powszechnie rozpoznawalnym zabytkiem powiatu jest Mysia Wieża
w Kruszwicy. Jest ona pozostałością zamku wzniesionego w XIV w. przez Kazimierza Wielkiego, a w świadomości
Polaków znalazła zaszczytne miejsce dzięki legendzie spisanej przez Galla Anonima o królu
Popielu, którego
miały tutaj zjeść myszy. W miejscowości znajduje się historyczny, średniowieczny układ urbanistyczny,
a zbiory archeologiczne podziwiać można na terenie ekspozycji przy ul. Piasta 3. Średniowieczne układy
miejskie ma również Pakość i Inowrocław. W obu miejscowościach na uwagę zasługuje kilka
obiektów w przestrzeni miejskiej. W Pakości warto przyjrzeć się ratuszowi z początków XX wieku,
natomiast sporą atrakcją Inowrocławia jest liczący ok. 200 lat budynek przy ul. Królowej Jadwigi, w którym
znajduje się dzisiaj hotel Bast. W stolicy regionu można też miejscami doszukać się pozostałości
murów miejskich, które niegdyś otaczały miasto. Warto też zapoznać się z ważnymi wydarzeniami,
które miały miejsce w tym mieście. To w bazylice Imienia NMP ukryto w trakcie II Wojny Światowej relikwie
św. Wojciecha, a inowrocławski areszt pamięta dramatyczne wydarzenia z masakry więźniów z 24.10.1939
znanej jako Krwawa Niedziela.
Wyraźne zaistnienie powiatu inowrocławskiego wśród atrakcyjnych pod kątem dziedzictwa historycznego jest
utrudnione z racji na brak obiektów najwyższych kategorii. Na obszarze regionu nie ma ani jednego obiektu
wpisanego na listę UNESCO czy na polską listę Pomników Historii, swoich szans musi zatem szukać raczej
w którejś z innych wymienionych form turystyki kulturowej.
|
