|
Opracował: Michał Suszczewicz
Dzień 1: Na Głogów !
Na obszar powiatu najłatwiej dotrzeć tu drogą krajową nr 12, prowadzącą z Łęknicy (zachodnia granica
państwa) do Dorohuska (wschodnia granica). Należy stąd kierować się w kierunku drogi wojewódzkiej do
Nowej Soli. Pierwszym przystankiem na trasie są Żukowice.
Żukowice po raz pierwszy były wymieniane przez źródła pod koniec XIII wieku, choć ze dzięki licznym
odkryciom archeologicznym w okolicy wiadomo, że osadnictwo na tych terenach ma o wiele dłuższą historię,.
Przez stulecia okolice wsi były zamieszkiwane przez ludność polską i niemiecką. Począwszy od XVI wieku
we wsi zamieszkali ewangelicy. Ich udział wśród mieszkańców miejscowości od tego czasu był znaczący.
Ta od początki znacząca osada uzyskała status ośrodka gminnego po II wojnie światowej.. Jednak po podjęciu
decyzji o wybudowaniu hut miedzi w okolicy wsi, Żukowice podupadły. Do 1995 roku wysiedlono większość
mieszkańców, a zabudowania wsi zburzono. W Żukowicach dawniej istniały dwie siedziby rycerskie, jednak
obecnie pozostała tylko jedna, barokowa. Oprócz pałacu we wsi znajduje się zabytkowy kościół
p.w. św. Jadwigi z XVI wieku. Jest to budowla renesansowa z wyposażeniem renesansowo-barokowym. Wewnątrz
kościoła znajduje się chrzcielnica z przełomu XIII/XIV wieku. Można tam obejrzeć także liczne epitafia
okolicznej szlachty.
Podążając z Żukowic nadal w kierunku Nowej Soli, po kilku kilometrach wjeżdża się do Brzegu Głogowskiego.
Brzeg Głogowski jest wsią o bardzo długim rodowodzie - wzmianki o niej pojawiają się już w XIII
wieku. Przez kilka stuleci wsią władała rodzina von Glaubitz. We wsi znajduje się jeden z najstarszych
obiektów zabytkowych na terenie powiatu: kościół p.w. Bożego Ciała. Pomimo licznych przebudów
w jego murach zachowało się wiele elementów romańskich. W Brzegu Głogowskim można również zobaczyć pałac
w stylu barokowym z XVII wieku, przebudowany jeszcze w XIX i XX wieku. Wokół pałacu rozciąga się
park, założony prawdopodobnie w XVIII wieku.
Z Brzegu Głogowskiego należy kierować się nadal na zachód do wsi Czerna.
Czerna była również wymieniana w źródłach bardzo dawno. Przy podziale księstwa głogowskiego wieś
znalazła się w części książęcej. W połowie XV wieku wieś staje się własnością rodu von
Glaubitz. Później
na zmianę przejmują majątek rody von Rechenberg (władający między innymi Sławą) oraz von
Stosch. Ostatecznie
przejmuje Czerną ten ostatni ród. W połowie XVIII wieku, dzięki poparciu jego przedstawicieli w Czernej
wybudowano wieku zbór protestancki. Ten jednak obecnie już nie istnieje, rozebrany w latach 50-tych XX
wieku. Najważniejszym zabytkiem we wsi jest dwór. Powstał on w XVI wieku według projektu znanego
na Śląsku architekta Hansa Lindera. Pałac był remontowany w XVIII i XIX wieku. Wejście do niego zdobi
portal, na którym umieszczono osiem tarcz herbowych właścicieli majątku. Całkowita kubatura pałacu wynosi
ponad 12 tysięcy m3. W XIX wieku wokół pałacu założono park krajobrazowy. Po II wojnie światowej
obiekt pełnił rolę domu wczasowego Stoczni Gdańskiej, później funkcje muzealne. W 1999 roku gmina Żukowice
odsprzedała pałac prywatnemu inwestorowi, który planuje otworzyć w nim nowoczesną bazę hotelową i rekreacyjno-wypoczynkową.
Z uwagi na to, że budynek i teren jest własnością prywatną, zwiedzanie należy uzgadniać telefonicznie :
6922266518, 782546124, 76 831-44-56/7 lub mailowo zamekczerna@gmail.com.
Z Czernej należy powrócić do Brzegu Głogowskiego. Za przejazdem kolejowym w tej miejscowości powinno
się skręcić w kierunku Kromolina.
Następnym przystankiem na proponowanej trasie jest Kromolin, kolejna wieś o długiej historii.
Na jej terenie archeolodzy okryli skarb, który datowany jest na 1500 lat p.n.e. Ponadto we wsi znajdowała
się osada wczesnosłowiańska. Jest to jeden z najstarszych obiektów . tego rodzaju na terenie kraju. We
wsi pierwotnie istniał zamek, wielokrotnie przebudowywany. Przed zniszczeniem pod koniec II wojny światowej
był to budynek dwukondygnacyjny o stylu barokowym. Pozostałości po pałacu rozebrano w latach 70-tych
XX wieku. Jednakże z założenia pałacowego pozostał park, który do dziś spełnia funkcję rekreacyjną. Oprócz
ruin pałacu we wsi można zwiedzać kościół p.w. św. Michała. Budowla posiada cechy stylowe gotyku
i renesansu. Jest to obiekt wzniesiony w XIV wieku, przebudowywany w XVI, XVII i XVIII wieku. Posiada
bardzo bogate wyposażenie wnętrza, spośród którego wyróżnia się ambona z końca XVI wieku. W kościele
można również zobaczyć zespół renesansowych płyt nagrobnych.
Z Kromolina należy pojechać do Szczepowa, znajdującego się o kilka kilometrów na południe.
Szczepów to niewielka wieś w gminie Żukowice. Wymieniana jest w XIII wieku jako wieś biskupa wrocławskiego.
Później biskup wymienił Szczepów za inną wieś z księciem Konradem. Podczas podziału księstwa na dwie
części Szczepów został włączony do części królewskiej. Jednak Szerpów pozostawał lennem rycerskim. Władający
wsią pozostawili po sobie zespół dworski z XVII wieku. Pierwotnie było to dwór obronny. Obecnie
jest to budowla w stylu barokowym, otoczona fosą i parkiem. W tym ostatnim znajdują się cenne i unikalne
na tym terenie tropikalne okazy roślin. Obecnie cały teren zespołu pałacu i parku jest własnością prywatną.
Ze Szczepowa należy wyruszyć na wschód do Kłody, gdzie znajduje się kolejny przystanek na trasie.
W Kłodzie można zwiedzić kościół p.w. św. Bartłomieja z XIV wieku. Jest to typowa budowla
gotycka, w której wnętrzu dominuje wyposażenie barokowe. Jednym z ważnych elementów wyposażenia jest
kamienna chrzcielnica z XIV wieku.
Z Kłody należy się skierować do Nielubii, ostatniej wsi się na terenie gminy Żukowice.
Nielubia to dość duża wieś. Do niedawna można było dojechać tu również koleją, jednak obecnie
komunikację z innymi miejscowościami systematycznie obsługują autobusy. We wsi znajdują się dwa zabytkowe
kościoły: p.w. św. Michała i p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej. Ten pierwszy to kościół o stylu
gotyckim z XIV wieku. Zachowały się w nim portale gotyckie w zachodniej stronie wieży i w przejściu z
kruchty do nawy. Wnętrze kościoła jest późnobarokowe z XVIII wieku. Drugi kościół jest poewangelicki
z XIX wieku. Obecnie jest to kościół pomocniczy parafii św. Jakuba w Jakubowie. Obecność dwóch kościołów
(katolickiego i ewangelickiego) jest bardzo charakterystyczna na Śląsku z racji występowania jednocześnie
dwóch wyznań na dużym obszarze regionu. Obecnie w wielu miejscowościach kościoły ewangelickie są nieużywane,
zostały już rozebrane bądź przejęte przez wspólnoty katolickie. Przykład Nielubi dobitnie pokazuje historyczną
wielokulturowość i wielowyznaniowość Dolnego Śląska przed rokiem 1945.
Z Nielubii należy kierować się do Jerzmanowej, po drodze przejeżdżając przez Łagoszów Mały i Maniów.
W tej ostatniej z miejscowości można z drogi obejrzeć jeden z szybów kopalni miedzi Polkowice-Sieroszowice
- Szyb Jakub .
W Jerzmanowej można odwiedzić pałac znajdujący się w centrum wsi. Pałac został wybudowany
w XVIII wieku w stylu barokowym. Wewnątrz można oglądać stiuki - plafony ze scenami mitologicznymi. Jednak
jest to obiekt prywatny i należy postarać się o zgodę na zwiedzanie. Obok pałacu znajduje się kościół
p.w. Wszystkich Świętych. Jest to budowla z XIV wieku o charakterze gotyckim z elementami renesansowymi.
Wyposażenie kościoła jest barokowe. Z pałacu w kierunku północno-wschodnim wychodzi aleja lipowa. Na
jej końcu znajduje się pomnik Z. Frączkiewicza - Ludziom Ziemi, poświęcony górnikom z regionu
głogowskiego. U stóp pomnika można oglądać znakomitą panoramę okolic Głogowa.
Z Jerzmanowej należy kierować się do Białołęki. Trasa wiedzie przez szereg miejscowości w powiecie
polkowickim. Ponadto można zauważyć po drodze zmieniający się krajobraz z pokrytego wzgórzami i lasami
do terenu nizinnego, rolniczego.
W Białołęce turysta może obejrzeć pałac rodu von Kottwitz. Pierwotnie była to budowla renesansowa,
jednak została ona gruntownie przebudowana w I połowie XIX wieku. W pobliżu pałacu znajduje się drewniana
wozownia w stylu mauretańskim. W innej części wsi wznosi się kościół p.w. Matki Boskiej Bolesnej
z XIX wieku. Pierwszy kościół istniał tu od XVI wieku, jednak został spalony około 100 lat później. Kolejny
wybudowany na jego miejscu do 1654 roku był kościołem ewangelickim. Obecna budowla ma styl późno klasycystyczny
z wyposażeniem barokowym i klasycystycznym. Cały obiekt i cmentarz otacza mur z zabytkową bramą z XVII
wieku.
Z Białołęki należy skierować się do Borku.
W Borku znajduje się zabytkowy pałac z XIX wieku z klasycystycznymi zdobieniami we froncie
budowli. Na szczycie pałacu można zobaczyć płaskorzeźbę, która nawiązuje do czasów starożytnych.
Z Borku trasa prowadzi do Wojszyna.
Wojszyn to wieś na skraju łąk i łęgów nadodrzańskich. Stąd najlepiej wybrać się na spacer po nadodrzańskich
wałach. Można tutaj oglądać wiele gatunków ptaków. Miłośnicy wędkarstwa - o ile będą mieć szczęście -
mogą złowić tu nawet spore ryby.
Z Wojszyna należy kierować się przez Borek do Przedmościa.
W Przedmościu warto zatrzymać się przy wieży-dzwonnicy pochodzącej z końca XVII wieku. Budowla
- wbrew oczekiwaniom - nie stoi przy kościele, jest zatem lokalnym ewenementem. Nieopodal wieży koło
głównej drogi można oglądnąć dwa krzyże pokutne, typowo śląski zabytek średniowiecznej religijności i
wymiaru sprawiedliwości. Stawiano je tu masowo w celu ekspiacji za popełnione zbrodnie i były integralnym
elementem zadośćuczynienia, pokuty kościelnej oraz widomym przykładem Bożego i ludzkiego miłosierdzia
dla sprawców .
Z Przedmościa należy udać się do Głogowa, gdzie w jednym z lokali na Staerówce można spożyć kolację.
Dobrym miejscem do tego posiłku jest Gospoda Głogowska przy ulicy Rzeźniczej 1.
Jako miejsce noclegowe można polecić Hotel Qubus na Placu Konstytucji 3 Maja 1.
 Dzień 2: W piastowskim gnieździe i pruskiej twierdzy
W kolejny dzień proponuje się zacząć poświęcić na zwiedzanie samego Głogowa.
Pierwszym obiektem może być dworzec kolejowy. Kolej w Głogowie pojawiła się w połowie XIX wieku
i wtedy wybudowano tu pierwszy dworzec. Budynek był drewniany, więc ulegał wielokrotnym pożarom. Jednak
murowany budynek wzniesiono dopiero w połowie lat 30-tych XX wieku. Po wojennych zniszczeniach roku 1945
odbudowano go w 9 lat później. W trakcie zeszłorocznej (2012) modernizacji dworzec został odnowiony w
części holu i elewacji.
Z dworca należy skierować się na Stare Miasto.
Stare Miasto w Głogowie przez wiele wieków było otoczone fortyfikacjami, które rozebrano dopiero
w XIX wieku, jednakże niewielkie fragmenty umocnień można zobaczyć nadal w okolicach sądu. Tam też prowadzi
nasza trasa. Idąc nią gość przechodzi przez dawną fosę, gdzie może ujrzeć pozostałości bastionów o nazwach
Sebastian i Leopold. W miejscu, które znajduje się pod budynkiem sądu, umieszczono tablicę informującą
o fakcie wymarszu stąd ostatnich oddziałów francuskich, okupujących twierdzę w epoce napoleońskiej. Przechodząc
tą trasą można dostrzec, jak budowano fortyfikacje w okresie nowożytnym oraz poznać historię miasta XVII-XVIII
i XIX wieku. W ramach tegorocznego "lata z twierdzą", można było bezpłatnie zwiedzać elementy podziemne
fortyfikacji, jednak na co dzień te miejsca są nadal niedostępne.
Z fosy miejskiej należy się udać na ulicę Kołłątaja.
Przy tej właśnie ulicy znajdowała się przez wiele lat synagoga. Historia społeczności żydowskiej
w Głogowie sięga już XIII wieku, jednak ostatnia synagoga, która znajdowała się przy tej ulicy, była
budynkiem wzniesionym pod koniec XIX wieku. Oddano ją do użytku w 1892 roku i mogła pomieścić ponad 550
osób. Budowla posiadała trzy kopuły, z czego środkowa (najwyższa) miała 32 metry wysokości. Fasada domu
modlitwy była pokryta glazurowymi płytkami. Nad portalem znajdowała się rozeta z witrażami. Koszt tej
budowli przekroczył 1 milion ówczesnych marek niemieckich i była to jedna z największych synagog w Niemczech.
W listopadzie, 1938 roku, w czasie tzw. "nocy kryształowej", zorganizowanego w nazistowskiej Rzeszy masowego
pogromu żydowskich obywateli synagoga została zniszczona przez bojówki SA.. Do dnia obecnego nie odbudowano
jej, lecz zaznaczono zarys budynku w formie ceglanej podmurówki. W miejscu synagogi ustawiono pomnik
upamiętniający społeczność żydowską Głogowa.
Przechodząc dalej w kierunku Rynku, mija się po drodze po prawej stronie budynek dawnej poczty,
który pochodzi z końca XIX wieku. Również na skrzyżowaniu można zauważyć pozostałość po dawnym Głogowie,
a mianowicie słup energetyczny, pozostawiony na pamiątkę zniszczeń wojennych miasta.
Przy Rynku można zobaczyć kościół p.w. Bożego Ciała. Jest to budowla barokowa powstała na przełomie
XVII i XVIII wieku. Pierwotnie świątynia należała do zakonu jezuitów sprowadzonych do Głogowa po wojnie
trzydziestoletniej w ramach akcji rekatolizacji miasta. Kościół jest jednonawowy z węższym prezbiterium
i kaplicami po bokach, posiada fasadę wykonaną przez A. Karingera w 1730 roku. Wyposażenie było barokowe,
jednak ze względu na zniszczenia wojenne do dziś niewiele się zachowało. Po ewangelickim okresie wykorzystania
kościoła zachowały się empory. Ołtarz wraz z organami pierwotnie znajdowały się w kościele ewangelickim
w Kożuchowie. W okresie powojennym kościół został odbudowany, jednak tylko częściowo. W pierwotnej wersji
wieże posiadały hełmy, obecnie są ich pozbawione. Za kościołem znajdowało się dawniej kolegium jezuickie
działające pod opieką zakonu aż do jego kasacji w 1776 roku. Później zostało ono przekształcone na gimnazjum
katolickie, z którego wyszło wielu wybitnych absolwentów.
Na Rynku, który obecnie jest systematycznie odbudowywany z wojennych zniszczeń można zobaczyć
ruiny teatru miejskiego. Była to jedna z najstarszych tego typu placówek na Śląsku. Wybudowany
na miejscu dawnych jatek (kramów mięsnych i chlebowych) w XVIII wieku, teatr nosił imię Andreasa
Gryphiusa.
Popiersie tego znanego niemieckiego poety i dramaturga rodem z Głogowa znajdowało się od 1864 roku nad
wejściem do budynku. Zniszczono je wraz z teatrem w 1945 roku. W planach jest odbudowa gmachy i przeznaczenie
go na siedzibę Europejskiego Centrum Młodzieży.
Kolejnym obiektem na Rynku jest ratusz. Pierwsza stała siedziba rady miejskiej powstała w Głogowie
już na przełomie XIII i XIV wieku, jednak budynek, który można obecnie oglądać jest rekonstrukcją dokonaną
w 2002 roku. Nawiązuje ona do przedwojennego ratusza, który został przebudowany w I połowie XIX wieku.
Skrzydło zachodnie zostało wzniesione w stylu nawiązującym do klasycyzmu, natomiast wschodnie kopiuje
renesans florencki. Na parterze budynku znajduje się Piwnica Rajców, której wnętrza pochodzą z przełomy
gotyku i renesansu. Wyraźną dominantą ratusza jest jego wieża. Posiada ona 80 metrów wysokości, została
zrekonstruowana na podstawie znanego z rycin stanu z 1720 roku. Jest to jedna z najwyższych wież ratuszowych
w Polsce. Na jej szczycie można skorzystać z tarasu widokowego (Tel. 076 7265 551, 076 7265 451). Codziennie
w południe z wieży odgrywany jest hejnał miejski. A w okresie święta św. Mikołaja na wieży jest wieszana
czerwona czapka kojarzona z postacią tego świętego, co jest chętnie fotografowanym motywem przez odwiedzających
miasto turystów.
Niedaleko ratusza znajduje się ruina kościoła św. Mikołaja, Była to budowla o unikalnym stylu:
wzniesiona pod koniec XIII wieku posiadała ona cechy gotyku północnoniemieckiego, nie spotykanego nigdzie
indziej na Śląsku. W XIV i XV wieku dostawiano nawy boczne, przez co kościół stał się jeszcze bardziej
okazały. Jednakże zniszczenia w 1945 roku całkowicie zmieniły go w ruinę. Obecnie można oglądać tylko
niewielkie zachowane elementy dawnego kościoła. W przyszłości planowana jest jego odbudowa z zagospodarowaniem
dla celów kulturalnych i turystycznych.
Przechodząc w stronę zamku mija się zarys murów dawnego kościoła ewangelickiego.
Po wojnie trzydziestoletniej głogowscy ewangelicy korzystali z Kościoła Pokoju ulokowanego za miastem.
Jednak po jego zniszczeniu podczas wojny siedmioletniej w 1758 roku zabrakło dla nich świątyni. Mieszkańcy
szybko zabrali się do budowy nowego domu Bożego, który ulokowano tym razem w południowo-wschodniej części
ówczesnego miasta. Pomimo niepowodzeń i trudności kościół oddano do użytku w 1773 roku. Ewangelicy korzystali
z niego aż do 1945 roku, kiedy to budowla uległa znacznemu zniszczeniu. W latach 60-tych XX wieku rozebrano
ją całkowicie. Obecnie w miejscu kościoła znajduje się plac i ceglana podmurówka, zaznaczająca dawny
zasięg budowli.
Idąc dalej można po lewej stronie dostrzec pozostałości murów miejskich. Ich istnienie potwierdzone
jest już na rok 1323. Mury te posiadały 7 metrów wysokości, 17 baszt otwartych w stronę miasta *tzw.
łupinowych) oraz 9 wież. Do średniowiecznego Głogowa można było wjechać 4 bramami. Na początku XV wieku
dobudowano drugi pas murów. Po przekształceniu miasta w twierdzę w XVII wieku, mury obronne straciły
na znaczeniu. Obecnie zachowane są we fragmentach, odbudowanych w latach 70. XX wieku.
Przechodząc w kierunku zamku zwiedzający mija zarys murów dawnego kościoła p.w. św. Piotra. Początkowo
znajdowała się tu romańska świątynia parafialna dla Głogowa. W roku 1258 przejęli go dominikanie przez
szereg wieków opiekowali się świątynią. Po 1810 roku, gdy dokonano kasaty zakonów w Prusach, budynek
przekazano na koszary, a pod koniec XIX wieku całkowicie go rozebrano.
Kolejnym punktem na trasie jest pomnik Dzieci Głogowskich. Został on wykonany przez bułgarskiego
artystę Vaceva. Forma monumentu symbolizuje machinę oblężniczą z przymocowanymi do niej dziećmi. Jest
to upamiętnienie wydarzenia mającego miejsce w Głogowie w 1109 roku, gdy wojska cesarza Henryka V oblegały
Głogów. Bohaterski i tragiczny epizod walk o gród został opisany w Kronice Galla Anonima. Pomnik poświęcony
jest również wszystkim dzieciom - ofiarom wojen.
Niedaleko pomnika znajduje się Zamek Książąt Głogowskich. Pierwsze założenie zamkowe powstało
w II połowie XIII wieku z inicjatywy księcia Konrada. Później zamek włączono w ramy pasa obronnego miasta.
W czasie podziału księstwa na dwie części w zamku znajdowała się siedziba zarządców królewskich tej części
Śląska. Pełniąc tę funkcję, z ramienia swojego brata, króla Czech, przez pewien czas rezydował w zamku
również Zygmunt Jagiellończyk (późniejszy król Polski Zygmunt Stary). W XVII wieku zamek przebudowano
nadając mu charakter rezydencji pałacowej. Po roku 1743 rezydowali w nim zarządcy pruscy, a w XIX wieku
zaadaptowano go na sąd. W 1945 roku budowla została doszczętnie zniszczona. Odbudowano ją dopiero w latach
1971-83. Dzisiejszy zamek to budowla głównie barokowa. Najstarszym elementem jest pochodząca jeszcze
z XIII wieku tzw. wieża głodowa (służąca dawniej za więzienie). Przez szereg wieków jego historii zamek
odwiedzało wiele ważnych osobistości. Można wśród nich wymienić miedzy innymi: króla polskiego Kazimierza
Jagiellończyka, czeskiego: Jerzego z Podiebradu, pruskiego: Fryderyka II oraz cesarza Napoleona Bonaparte.
W zamku obecnie znajduje się Muzeum Archeologiczno-Historyczne. Jest to bardzo aktywna placówka
kulturalna i muzealna regionu. Na wystawach stałych udostępniane są zwiedzającym zabytki archeologiczne,
zbiory etnograficzne. relikty i dokumenty związane z historią miasta, można tu także obejrzeć imponującą
kolekcję numizmatów oraz spory zbiór gramofonów i radioodbiorników. Ponadto eksponowana jest pokaźna
grupa obrazów, rzeźb, grafik i fotografii. Muzeum jest najważniejszą instytucją popularyzującą dzieje
regionu i aktywnym podmiotem życia kulturalnego miasta: corocznie organizuje szereg wystaw i innych imprez
popularyzujących poszczególne aspekty żywej kultury .
Z zamku na drugą stronę Odry prowadzi różowy Most "Tolerancji". Łączy on dwa brzegi Odry, jest
jedną z dwóch głogowskich przepraw przez tę druga co do wielkości polską rzekę (kolejnym jest kolejowy).
Na wyspie Ostrów Tumski najważniejszym zabytkiem jest Kolegiata. Powstała ona na skraju dawnego
grodu założonego tu w czasach piastowskich. Według legendy na miejscu wału grodowego wylądowała gołębica,
wypuszczona przez księżną. Władczyni postanowiła, że tam, gdzie wyląduje ptak ufundowana zostanie świątynia.
Archeolodzy w podziemiach kolegiaty odnaleźli relikty starszego kościoła, który według wstępnej oceny
pochodzić miał z czasów Bolesława Krzywoustego. Jednak obecne badania datują tą budowlę na czasy jeszcze
wcześniejsze. W XIII wieku książęta głogowscy przekazują Ostrów Tumski kapitule kolegiackiej. Ta zarządzała
tym terenem aż do początków XIX wieku. Obecny kościół to budowla gotycka z XV wieku. Jedynie wieża została
wybudowana w XIX wieku, a na jej wierzchołku znajduje się 4 metrowy pozłocony krzyż. W przyziemiu wieży
można zobaczyć płytę nagrobną księżnej Małgorzaty Cylejskiej z końca XV wieku. Jest to największa późnogotycka
płyta nagrobna na Śląsku. Wnętrze kościoła na skutek zniszczeń wojennych jest prawie puste. Można jeszcze
oglądać elementy zachowane po dawnej późnoromańskiej bazylice z połowy XIII wieku znajdujące się na ścianach
zewnętrznych obecnej zakrystii. Odbudowa rozpoczęła się w końcu lat 80. XX wieku i trwa nadal. Zwiedzanie
jest możliwe po kontakcie z parafią p.w. Wniebowzięcia NMP.
Zwiedzanie miasta można zakończyć przy jednym z obiektów fortyfikacyjnych dawnej twierdzy. Jest to wieża
artyleryjska znajdująca się na Ostrowie Tumskim, w zachodniej części wyspy. Budowla została wzniesiona
w 1857 roku, i jest jedną z czterech tylko zachowanych w Polsce. Wykorzystana została w 1945 roku jako
stanowisko działka przeciwlotniczego, a następnie jako szpital polowy. Obecnie w częściowej ruinie, nie
jest użytkowana. Ważna informacja: w obiektach fortyfikacyjnych należy zachować bardzo dużą ostrożność,
trzeba również stosować się do ostrzeżeń, ponieważ wiele z obiektów posiada zakaz wstępu z powodu grożącego
zawalenia.
Po zwiedzaniu miasta można spożyć obiad w restauracji Empireum, ul Słodowa 26.
Wyjeżdżając Głogowa w kierunku mostów należy się kierować do Kotli.
W Kotli, wsi wzmiankowanej już w XIII wieku warto obejrzeć kościół p.w. św. Marcina. Pierwotnie
istniał na tym miejscu kościół gotycki, który spłonął w 1731 roku. Na jego miejscu wybudowano nową, barokową
świątynię. Był a ona przebudowywana w XIX wieku. Wyposażenie kościoła jest późnobarokowe. Na murze przy
kościele znajduje się kolejny krzyż pokutny. Nie wiadomo, kiedy powstał,. Należy tu zwrócić uwagę
na ważny detal: znajdujący się na nim zarys miecza jest jedynym tego rodzaju rytem po prawej stronie
Odry, a sam krzyż jest najdalej na północ oddaloną rzeźbą tego typu na terenie województwa dolnośląskiego.
We wsi można również zobaczyć pałac z II poł. XVII wieku. Pałac posiada piwnice, w których znajdują
się sklepienia kolebkowo-krzyżowe. W pobliżu są również dwie oficyny z XIX wieku.
Z Kotli można się skierować do Grochowic, małej wsi, w której przez kilka lat zamieszkiwał i pracował
Edward Stachura. Właśnie w tamtej okolicy autor umieścił akcję swojej powieści "Siekierezada,
czyli zima leśnych ludzi". W latach 80. XX wieku i od niedawna znowu odbywają się tu
"Stachuriady"" -
wielodniowe imprezy plenerowe poświecone twórczości Stachury.
Z Grochowic przez Kotlę i Chociemyśl można dojechać do dawnej wsi Rapocin. Dawniej wieś znajdowała
się niedaleko Odry. W latach 80. XX wieku zarządzono jej ewakuacje ze względu na bardzo złe warunki zdrowotne.
Wynikało to z nieprzestrzegania norm zanieczyszczenia powietrza przez pobliskie huty miedzi. Wieś została
opuszczona przez mieszkańców, podobnie jak kilka okolicznych. Pozostał jedynie kościół, który przed 1810
rokiem należał do klasztoru klarysek w Głogowie. Spalony w czasie działań wojennych w 1945 roku. Został
on odbudowany w latach 60-tych i służył do początku 1988 roku. Pomimo zamknięcia kościoła i zamurowania
wszystkich wejść, budowla nadal jest odwiedzana przez niektórych lokalnych wandali, dokonujących tu sukcesywnej
dewastacji. Jest dobrym, choć smutnym przykładem na fakt, ze obiekty nieużyłkowane, nawet zabezpieczone,
nieuchronnie popadają w degradację.
Z Rapocina przez Grodowiec Mały można powrócić do Głogowa, podążając z miasta w drogę powrotną.
Wykorzystane strony internetowe:
www.zukowice.pl
www.glogow.pl/okolice
www.glogow.pl/tzg/utracone/
www.polskaniezwykla.pl/ - przewodnik
www.glogow.pl/mah - portal muzeum Archeologiczno-Historycznego w Głogowie
|
