Opracował: Szymon Czajkowski
Obszar Jury Krakowsko-Częstochowskiej wydaje się być jednym z ciekawszych regionów kraju z perspektywy
wyjazdów weekendowych, przede wszystkim w przypadku tzw. długich weekendów. Przeprowadzona analiza potencjału
turystyczno-kulturowego Szlaku Orlich Gniazd wykazała wybitny potencjał turystyczny omawianego obszaru.
Wskazana bogata oferta różnego rodzaju atrakcji sprawia, iż możliwe wydaje się utworzenie wielu wariantów
pobytu w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, każdorazowo akcentując inne walory. Wiodącym tematem niniejszej
propozycji jest Szlak Orlich Gniazd, dlatego uwzględnia ona wszystkie jego obiekty, została zaś uzupełniona
przez subiektywnie dobrane atrakcje znajdujące się na obszarze gmin w przestrzeni szlaku. Zaprezentowany
zostanie wariant czterodniowego pobytu. Niemniej, przy realizacji wszystkich przedstawionych modułów
każdy dzień odwiedzin zaplanowano jako pełną dobę. Dodatkowo szeroki wybór możliwych terminów wyjazdu
umożliwia wielość eventów odbywających się w obiektach szlaku jak i w jego przestrzeni. Przedstawiony
wariant wyjazdu został zaplanowany przede wszystkim z myślą o tzw. długim weekendzie majowym, przypadającym
w tym roku (2014) w dniach od czwartku (1.05) do niedzieli (4.05). O wyborze takiego wariantu zadecydował
fakt, iż od dnia publikacji tekstu jest to najbliższy okres powszechnego wypoczynku, przypadający na
początek sezonu turystycznego. Co za tym idzie, większość potencjalnych atrakcji turystycznych w przestrzeni
szlaku będzie w podanym terminie dostępna. Nie bez znaczenia jest także majowa aura, która z reguły zdecydowanie
korzystniej wpływa na możliwości uprawiana turystyki niż wcześniejsze miesiące od momentu zaprezentowania
niniejszej propozycji. Program zwiedzania rozpoczyna się w Częstochowie, a kończy w Krakowie, zatem w
miastach nie posiadających obiektów szlaku. Są one jednak kluczowymi węzłami komunikacyjnymi, dlatego
nie mogły zostać pominięte podczas planowania trasy. Z racji położenia geograficznego Jury Krakowsko-Częstochowskiej
dla większości potencjalnych turystów krajowych dogodniejsze będzie rozpoczęcie odwiedzin szlaku od strony
północnej, dlatego zaproponowana trasa rozpoczyna się od Częstochowy. W wyniku zaobserwowanego w trakcie
badań waloryzacyjnych braku odpowiednio zorganizowanej komunikacji publicznej, najkorzystniejszym środkiem
transportu zdaje się być samochód prywatny bądź rower1.
Dzień I
Pobyt można rozpocząć od przejazdu drogą krajową 46 bądź wzdłuż Jurajskiego Szlaku Rowerowego Orlich
Gniazd. Już kilka kilometrów od Częstochowy położny jest pierwszy z punktów na trasie, ruiny zamku królewskiego
w Olsztynie [1]. Jest to jeden z największych obiektów systemu, dlatego spacer wzdłuż dawnych
obwarowań prawdopodobnie zajmie więcej niż godzinę czasu. U podnóży zamku, w budynku Gminnej Biblioteki
znajduje się punkt Informacji Turystycznej, w którym odwiedzający mają szansę pozyskania aktualnych informatorów.
Zalecane jest wcześniejsze sprawdzenie godzin otwarcia obiektu w trakcie długiego weekendu majowego.
Po zwiedzaniu Olsztyna sugerowana jest wizyta w pobliskiej gminie Janów, w pierwszej kolejności w Złotym
Potoku, gdzie znajdują się dwie interesujące atrakcje turystyczne nie należące do Szlaku Orlich Gniazd,
mianowicie Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego oraz Pstrągarnia Raczyńskich.
Sugerowane miejsce obiadu: Pstrągarnia Raczyńskich w Złotym Potoku.
W gminie Janów znajduje się także inny obiekt należący do Szlaku Orlich Gniazd - Zamek Rycerski w
Ostrężniku [2]. Prawdopodobnie nigdy nie ukończona warownia ma szansę już niedługo stać się
plenerem udanych wieczornych zdjęć bądź miejscem urokliwych spacerów wzdłuż porośniętych gęstą roślinnością
pozostałości średniowiecznych obwarowań.
Sugerowane miejsce noclegu: Hotel Zamek Bobolice. Położony u podnóży restytuowanej warowni,
hotel wydaje się być najbardziej odpowiednim miejscem pierwszego noclegu w trakcie pobytu w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.
Jednocześnie wizyta tutaj daje okazję do skosztowania w trakcie kolacji specjałów kuchni jurajskiej polecanych
w trakcie publikowanej rozmowy [link do wywiadu] przez właściciela obiektu, Jarosława W. Laseckiego.
Dla turystów preferujących innego rodzaju obiekty noclegowe, ciekawą informacją może być sugestia spędzenia
nocy w znajdującym się na terenie gminy Janów Schronisku Młodzieżowym w Siedlcu, będącym jednocześnie
punktem Informacji Turystycznej, w którym odwiedzający mogą zaopatrzyć się w interesującą lekturę na
wieczór.
Dzień II
Drugi dzień pobytu w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej warto rozpocząć spacerem pomiędzy dwoma kolejnymi
obiektami szlaku, nazywanymi bliźniaczymi, zamkami w Mirowie [3] i Bobolicach [4]. W przypadku
pierwszego mamy do czynienia z ruiną położoną na szczycie jurajskich skał. Ten urokliwy widok doskonale
obrazuje źródło inspiracji Kazimierza Sosnowskiego, popularyzatora określenia orle gniazda i pomysłodawcy
szlaku Doskonałym kontrastem dla zniszczonego na przestrzeni lat obiektu będzie aktualna kondycja drugiego
zamku. Odbudowana warownia w Bobolicach daje okazję do wyobrażenia, jak mogły wyglądać jurajskie rezydencje
w czasach swojej świetności. W Bobolicach możliwe jest także zwiedzanie obiektu. Oprowadzanie po wnętrzach
zamku odbywa się w określonych godzinach przez przewodniczkę w stroju bobolickim.
Następnym punktem na trasie szlaku jest Zamek Rycerski Bąkowiec w Morsku [5]. Na tle innych
orlich gniazd wyróżnia go przede wszystkim śmiała ingerencja architektoniczna z okresu międzywojennego,
kiedy to Witold Czeczott wzniósł w jego przestrzeni budynek mieszkalny.
Sugerowane miejsce obiadu: Ośrodek Rekreacyjny Morsko, gdzie serwowana jest polewka jurajska,
uhonorowana certyfikatem potrawy regionalnej przez Częstochowska Organizację Turystyczną.
Ciekawym urozmaiceniem dla propozycji Szlaku Orlich Gniazd wydaje się być oferta krzyżującej się w gminie
Zawiercie innej trasy o znaczeniu krajowym - Szlaku Zabytków Techniki. Należąca do jego przestrzeni Huta
Szkła Zawiercie posiada w swojej ofercie propozycję zwiedzania z przewodnikiem.
Sugerowane miejsce noclegu: Ośrodek Rekreacyjny Morsko - podobnie jak w przypadku Hotelu Zamek
w Bobolicach, wybór tego obiektu umożliwia spędzenie nocy w bezpośrednim sąsiedztwie jednego z orlich
gniazd oraz w przestrzeni środowiska przyrodniczego Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Alternatywną mogą
być ośrodki noclegowe na terenie miast Zawiercie i Ogrodzieniec.
Dzień III
Zamek Rycerski Ogrodzieniec w Podzamczu [6] prezentuje najbogatszą aktualnie ofertę imprez
spośród wszystkich punktów na Szlaku Orlich Gniazd. Dlatego już przed wyjazdem warto zapoznać się harmonogramem
planowanych wydarzeń kulturalnych podczas najbliższego długiego weekendu (majowego) na stronie internetowej
opiekuna zamku. Do zespołu obiektu należą ruiny zamku Ogrodzieniec, Muzeum Zamkowe, Park Miniatur Szlaku
Orlich Gniazd oraz tzw. Katownia Warszyckiego. W bliskim sąsiedztwie znajduje się inny punkt trasy, mianowicie
Gród na Górze Birów [7]. Do wszystkich wymienionych obiektów możliwe jest zakupienie jednego
biletu, co niewątpliwie zachęca do zapoznania się całą ofertą turystyczną w Podzamczu. Wymaga to jednak
wygospodarowania kilku niezbędnych godzin.
Sugerowane miejsce obiadu: Karczma Jurajska lub obiekt gastronomiczny Stodoła, znajdujące się
u podnóża Zamku Ogrodzieniec.
W pobliżu Podzamcza położone są kolejne trzy obiekty należące do trasy szlaku. Pierwszy z nich, pałac
obronny w Pilicy [8], posiada zdecydowanie inny charakter niż większość "orlich gniazd". Niemniej
jest to interesujący zabytek architektury obronnej, który z pewnością przyciągnie wielu pasjonatów historii
wojskowości i innych gości Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Niemniej ze względu na wykryte w trakcie badań
problemy z dostępnością tegoż obiektu, przed planowaną wizytą należy skontaktować się z koordynatorem
szlaku: Związkiem Gmin Jurajskich, który przekaże aktualne informacje o udostępnianiu pałacu dla turystów
i odwiedzających.
Geneza renesansowej rezydencji wiąże się z pobliskim zamkiem w Smoleniu [9]. Pozostałości
tej średniowiecznej warowni, jak i ruiny w Bydlinie [10] stanowią ostatnie dwa punkty na
trasie szlaku, których zwiedzanie zaleca się na trzeci dzień pobytu na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.
Podobnie jak w przypadku warowni w Ostrężniku, obydwa obiekty winny stanowić urokliwy plener do wieczornych
zdjęć fotograficznych.
Sugerowane miejsce noclegu: Pensjonat Zamek w Rabsztynie. Przy układaniu harmonogramu pobytu
na trasie szlaku, za istotne uznano promowanie obiektów umożliwiających spędzenie nocy w bezpośrednim
sąsiedztwie jurajskich warowni. Dlatego też proponuje się nocleg u podnóży dawnej rezydencji Spytka z
Melsztyna.
Dzień IV
Ostatni dzień pobytu na szlaku warto rozpocząć od spaceru wzdłuż pozostałości
rabsztyńskiego zamku [11]. Już na terenie gminy Olkusz interesująca może wydawać się możliwość
obejrzenia jednego z bardziej zaskakujących zjawisk przyrodniczych na ternie Polski, mianowicie Pustyni
Błędowskiej. Fakt jej stopniowego zanikania może stać się jednym z bodźców zachęcających do rychłych
odwiedzin rejonu Szlaku Orlich Gniazd. Z dziedzictwem równie interesujących walorów naturalnych można
zapoznać się także na obszarze pobliskiego Ojcowskiego Parku Narodowego (dalej -
OPN). Prócz różnego
rodzaju atrakcji przyrodniczych, istotną zachętą do odwiedzin powinien być fakt, iż w jego granicach
znajdują się ostatnie dwa obiekty na trasie Szlaku Orlich Gniazd, zamki w Pieskowej Skale [12]
i Ojcowie [13]. Pierwszy z nich mieszczący Oddział Zamku Królewskiego na Wawelu mieści
w swoich murach muzeum sztuki. Z kolei druga warownia doskonale komponuje się z otaczającym środowiskiem
przyrodniczym. Co więcej, u podnóży ojcowskiego zamku znajduje się multimedialne Centrum Edukacyjno-Muzealne
OPN. Wśród innych atrakcji turystycznych na terenie parku warto wymienić chociażby owianą legendami Jaskinię
Łokietka, kaplicę św. Józefa Robotnika na wodzie czy też unikalną formę skalną: Maczugę Herkulesa.
Sugerowane miejsce obiadu: Restauracja Zamkowa w Zamku w Pieskowej Skale bądź któryś z mniejszych
obiektów gastronomicznych w Dolinie Prądnika.
Ostatni punkt na trasie proponowanego pobytu znajduje się w odległości około dwudziestu kilometrów od
Krakowa, z którego można udać w podróż powrotną. Ewentualnie wyprawę wzdłuż Szlaku Orlich Gniazd można
połączyć z odwiedzinami dawnej stolicy Polski.
1 W przypadku wycieczki rowerowej niezbędne
może być skorygowanie przedstawionego planu w kontekście własnych możliwości lokomocyjnych i kondycyjnych.
|