Arkadiusz Ochmański
Metoda oceny potencjału turystyczno-kulturowego mikroregionów zawarta w: Mikos von Rohrscheidt A., 2010,
Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy (Wyd.2) Wyd. KulTour.pl, Poznań.
Sporządzona na podstawie badania terenowego zrealizowanego od 11 do 20 września 2013,
Data wypełnienia formularza: 20-25 wrzesień 2013
II. FORMULARZ WALORYZACYJNY
Kategoria I: Potencjalne cele turystyki kulturowej
I.A: Zabytki:
I.A. a) Obiekty sakralne:
Mniejszy lub częściowo zachowany historyczny zespół sakralny (pierwsze dwa) (3)
Zespół Klasztorny Franciszkanów w Opolu z XV wieku (3)
Zespół Klasztorny Dominikanów w Opolu z XVII wieku (3)
Sanktuarium historyczne o znaczeniu krajowym lub regionalnym (diecezjalnym)8 (jedno pierwsze) (6)
Sanktuarium Matki Boskiej Opolskiej -kult datowany od wieku XVI (6)
Inne sanktuarium tej rangi lub sanktuarium o znaczeniu regionalnym bez historycznego kultu (za pierwsze
dwa) (3)
Sanktuarium św. Jacka w Opolu (6)
Santuarium Matki Bożej w Winowie (6)
Inna historyczna stale dostępna świątynia innych wyznań i religii (4)
Kościół Ewangelicko-Augsburski w Opolu (6)
Kościół Ewangelicko-Augsburski w Ozimku (6)
Inna świątynia innych wyznań i religii Z (2)
Stara Synagoga w Opolu (2)
Aktualna siedziba biskupia9
(6)
Kościół katedralny Świętego Krzyża w Opolu-siedziba diecezji opolskiej (6)
Inny obiekt sakralny o znacznych walorach architektonicznych (pierwsze trzy) (4)
Gotycki Kościół pw. św. Trójcy w Opolu z elementami póżnego renesansu barokowym wnętrzem(6)
Barokowy Kościół pw. Św. Aleksego w Opolu z XVII wieku (6)
Barokowy Kościół pw. Św. Sebastiana w Opolu z XVII wieku (6)
I.A. b) Zamki i pałace:
Zamek lub pałac historyczny ZD (za pierwsze trzy) (3)
Późnorenesansowy Pałac w Dąbrowie (3)
Zamek rycerski w Karłowicach z XIV wieku (3)
Późnobarokowy Pałac w Niemodlinie z 1740 roku (3)
Zamek lub pałac stylizowany12
D (za pierwsze dwa*) (2)
XIX wieczny pałac w Niewodnikach (0)
Ruina historycznego zamku/grodu/pałacu D (za pierwsze trzy***) (2)
Wieża Zamku Górnego w Opolu (0)
I.A. c) Inne zabytkowe obiekty architektoniczne i techniczne:
Historyczny zespół urbanistyczny z rynkiem, zachowany we fragmentach (pierwsze dwa) (3)
Układ Urbanistyczny okolic rynku w Opolu z przełomu XII i XIII wieku (3)
Budynek o znacznych walorach architektonicznych ZD (pierwsze trzy**) (4)
Wieża Piastowska z XIV wieku w Opolu (4)
Neorenesansowy Ratusz z XIX wieku w Opolu (4)
Gmach Dworca Głównego PKP z XIX wieku w Opolu (4)
Budynek - miejsce ważnych wydarzeń ZD (pierwsze dwa***)(4)
Amfiteatr Opolski - Narodowe Centrum Polskiej Piosenki w Opolu (0)
Budynek o znacznych walorach architektonicznych Z (pierwsze trzy****) (3)
Domy przy rynku opolskim (XVI-XVIII wiek) (0)
Ruiny fortyfikacji miejskich (1)
Fragmenty murów obronnych z XIII-XVI wieku z basztą łupinową modernizowaną w 1578 roku i basztą Wilczą
(1)
Pojedyncze zabytki związane z dziejami innych grup etnicznych ZD (za pierwsze dwa*) (4)
Stara Synagoga w Opolu (4)
Zabytek techniki/obiekt przemysłowy o znaczeniu międzynarodowym ZD (pierwszy) (10)
Żelazny most wiszący w Ozimku-najstarsza konstrukcja tego typu w Europie (10)
Zabytek techniki/obiekt przemysłowy o znaczeniu regionalnym ZD (do trzech***) (3)
Śluza na Młynówce w Opolu(0)
Secesyjny most groszowy na Młynówce w Opolu (0)
Dodatkowe punkty za wszystkie miejsca lub obiekty wpisanych powyżej klas:
Za stałych przewodników miejskich oprowadzających po obiektach lub przewodnikow obiektowych w j. polskim
(za pierwsze pięć) (po 2 pkt)
Możliwość oprowadzania przez przewodników terenowych po wszystkich wyżej wymienionych obiektach (10)
Za minimum dwa języki obce w ofercie przewodników (w pierwszych pięciu obiektach) (1 pkt)
Możliwość oprowadzania przez przewodników terenowych po wszystkich wyżej wymienionych w języku angielskim
i niemieckim (5)
Własny materiał informacyjny w obiekcie, jak publikacje monograficzne, albumy (za pierwsze trzy obiekty)
(1 pkt),
Kościół św. Sebastiana w Opolu (1)
Kościół katedralny Świętego Krzyża w Opolu (1)
Amfiteatr opolski - Narodowe Centrum Polskiej Piosenki w Opolu(1)
Za bardzo dobry (2) lub dobry (1) stan konserwacji i estetyki najważniejszych trzech obiektów (element
uznaniowy) można doliczyć w sumie od 1 do 2 punktów dla całego regionu).
Bardzo dobry stan konserwacji wszystkich obiektów (2)
I.B. Miejsca historyczne lub znaczące:
I.B. a) Budowle historyczne i monumenty:
Monumenty (pomniki) o znaczeniu regionalnym20
(do trzech) (2)
Pomnik Nike z Samotraki Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego (2)
Opolska Ceres - Kamienna fontanna w formie bogato rzeźbionej monumentalnej studni, z alegorycznymi
postaciami symbolizującymi zajęcia mieszkańców Opola (2)
Miejsca związane z biografią osób o regionalnym znaczeniu (pierwsze dwa) (1)
Dom ks. Jana Dzierżona w Karłowicach (1)
Izba Pamięci Jakuba Kani w Siołkowicach Starych (1)
I.B. b) Cmentarze historyczne
Nekropolia zbiorowa innych znanych w skali kraju osobistości (do trzech) (5)
Groby Bolesława I Opolskiego i Bolesława II Opolskiego w klasztorze franciszkanów w Opolu (2)
Grobowiec Jana II Dobrego i jego żony Anny w Kościele katedralnym pw. Św. Krzyża (2)
Inny cmentarz zabytkowy z ciekawymi obiektami sztuki sepulkralnej*** (do dwóch) ZD (1)
Cmentarz Żydowski w Opolu (1)
I.C) Pojedyncze dzieła sztuki:
Pojedyncze obiekty sztuki o znaczeniu regionalnym (do trzech*) (3)
Rzeźba "Matka Boska z Dzieciątkiem w ogrodzie różanym" z około 1480 roku z kręgu Martina Schongauera
-Muzeum Diecezjalne w Opolu (3)
Rzeźba "Madonna z Dzieciątkiem" z 1375 roku-Muzeum Diecezjalne w Opolu (3)
Rzeźba św. Anny Samotrzeciej z 1500 roku-Muzeum Diecezjalne w Opolu (3)
Obiekty, instalacje lub zespoły sztuki współczesnej o znaczeniu regionalnym (do trzech**) (2)
"Brońmy swego Opolskiego"- rzeźba autorstwa A. Czyczyłły (2)
Rzeźba "Pegaz" na Osiedlu Chabry w Opolu (2)
Pomnik Damy Pasiecznej w Opolu (2)
I.D. Muzea i wystawy (w tym skanseny, galerie, muzea techniki)
Muzea o znaczeniu krajowym32
(do trzech) (8)
Muzeum Piosenki Polskiej (8)
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych (8)
Muzea o znaczeniu regionalnym33
(do trzech) (5)
Muzeum Diecezjalne (5)
Muzeum Śląska Opolskiego (5)
Muzea o znaczeniu lokalnym (do trzech***) (2)
Muzeum Politechniki Opolskiej (2)
Muzea typu skansenowskiego duże34
o przynajmniej regionalnym zasięgu (10)
Muzeum Wsi Opolskiej (10)
Zorganizowane w ostatnim roku wystawy czasowe o zasięgu krajowym (w sumie za pierwsze trzy) (4)
Wystawy "Baby’s in Blue" albo: prawdziwa historia Czerwonych Gitar, "50/50 czyli tekstem na
Opole", "Reggeae Story" w Muzeum Piosenki Polskiej w Opolu (12)
Organizacja Nocy Muzeów w regionie na mniejszą skalę* (3-9 placówek) (2)
Organizacja Nocy Muzeów we Wszystkich wyżej wymienionych placówkach (2)
Lokalne izby pamięci, ogólnodostępne prywatne kolekcje pamiątek (do trzech****) (1)
Izba Regionalna w Luboszycach (0)
Przy wszystkich uwzględnionych powyżej muzeach i ekspozycjach dodatkowe punkty za:
Przewodnicy obiektowi stali (2)
Muzeum Śląska Opolskiego (2)
Muzeum Wsi Opolskiej (2)
Przewodnicy obcojęzyczni obiektowi stali za każdy język do trzech (1)
Muzeum Śląska Opolskiego (1)
Przewodnicy obiektowi na wcześniejsze zamówienie** (1)
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych (1)
Przewodnicy obiektowi na wcześniejsze zamówienie w przynajmniej 2 językach obcych (w braku stałych),
za każdy język do trzech (1)
Własny materiał informacyjny36,
wydany nie dawniej niż przed 5 laty (1)
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych (1)
Muzeum Śląska Opolskiego (1)
Muzeum Wsi Opolskiej (1)
Wersje obcojęzyczne własnego materiału informacyjnego (min.dwie wersje) (1)
Muzeum Śląska Opolskiego (1)
Muzeum Wsi Opolskiej (1)
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych (1)
Sklep muzealny otwarty w godzinach pracy muzeum (1)
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych (1)
Muzeum Śląska Opolskiego (1)
Przy muzeach o znaczeniu krajowym dodatkowe punkty za:
Opis zbiorów w językach obcych (1)
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych (1)
Przy muzeach regionalnych i lokalnych punkty dodatkowe za:
Stałe godziny otwarcia (1)
Obie wyżej wymienione placówki o znaczeniu regionalnym (2)
Pojedyncze eksponaty o znaczeniu krajowym (najwyżej jeden) (1)
Własny materiał informacyjny, opracowania mniejsze (broszury, foldery) (1)
Obie wyżej wymienione placówki o znaczeniu regionalnym (2)
I.E. Eventy kulturowe:
Regularne eventy kultury wysokiej o znaczeniu krajowym (do dwóch) (6)
Festiwal Opolskie Konfrontacje Teatralne (6)
Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalek (6)
Regularne eventy kultury wysokiej o znaczeniu regionalnym (do dwóch) (4)
Festiwal Teatralny "ODRAMA" (4)
Regularne eventy kultury masowej o znaczeniu krajowym (do trzech) (6)
Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu (6)
DrumFest (6)
Regularne eventy kultury masowej o znaczeniu regionalnym (do trzech) (4)
Festiwal Filmowy "Opolskie Lamy"-8 dni (3)
Regularne inscenizacje historyczne lub militarne o znaczeniu regionalnym (do dwóch) (4)
Rekonstrukcja historyczna zdobywania Grodu Opola (4)
Regularne działanie na terenie regionu43
grup inscenizacji historycznej (za pierwsze dwie) (5)
Stowarzyszenie "Pancerny Skorpion" (5)
Dodatkowy punkt przyznaje się za każdy dzień trwania danego eventu kultury masowej ponad 4 dni, (jednak
nie więcej niż 3 punkty w sumie)
Festiwal Filmowy "Opolskie Lamy"-8 dni (3)
I.G. Kulturowo znacząca oferta przyrodnicza:
ZOO, Akwaria, Parki Dzikich Zwierząt, inne duże obiekty zoologiczne (za każdy do trzech) (4)
Ogród Zoologiczny w Opolu (4)
Arboretum w Lipnie (4)
Park Krajobrazowy na terenie regionu (do trzech) (2)
Stobrawski Park Krajobrazowy (2)
Rezerwat przyrody na terenie regionu (Poza Parkami Narodowymi i Krajobrazowymi) do trzech) (1)
Rezerwat przyrody Złote Bagna (1)
Rezerwat przyrody Jaśkowice (1)
Rezerwat przyrody Przysiecz (1)
Ogród przy rezydencji, park kultywowany (za pierwsze dwa obiekty) (2)
Park przypałacowy w Tułowicach (2)
Park przypałacowy w Dąbrowie (2)
Park miejski duży kultywowany (pow. od 4 ha) z obiektami sztuki (za pierwsze dwa) (2)
Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy w Lipnie (2)
Park miejski duży, kultywowany, bez obiektów sztuki* (za pierwsze dwa) (1)
Park na Wyspie Bolko w Opolu (1)
Park na Wyspie Pasieka w Opolu (0)
I.H. Szlaki kulturowe:
Przebiegające przez region lub jego miejscowości
materialne lub realne46
szlaki turystyczne o znaczeniu47
międzynarodowym (8)
Droga św. Jakuba-Via Regia (8)
Wirtualne szlaki turystyczne48,
przebiegające przez teren regionu (za pierwsze trzy) (2)
Szlak Hutników (2)
Szlak Śląskiej Ceres (2)
Szlak rodu von Praschma (2)
Wirtualne trasy tematyczne w miejscowościach regionu (za pierwsze trzy) (1)
Trasa Piastowska w Opolu (1)
Trasa Perły Secesji w Opolu (1)
Szlakiem opolskich zabytków (1)
Oferta objazdu turystycznego w przewodnikiem na zamówienie (za pierwsze dwie trasy) (1)
Szlak Śląskiej Ceres, Szlak rodu von Praschma PTTK Opole (1)
Dodatkowe wersje językowe oferty objazdu z przewodnikiem (za dwie pierwsze) (1)
Objazd w języku angielskim i niemieckim (1)
Kategoria II: Elementy obsługi turystycznej:
II.A. Informacja turystyczna:
Informacja turystyczna na miejscu, regularnie czynna (2)
Miejska Informacja Turystyczna w Opolu (2)
Informacja w językach obcych, (za każdy język do trzech) (1)
MIT-język angielski i niemiecki (2)
Przewodnicy miejscy lub terenowi na zamówienie (3)
PTTK Opole (3)
Przewodnicy miejscy lub terenowi, (za każdy język do czterech) (1)
Przewodnicy terenowi w Województwie Opolskim oferują zwiedzanie w języku angielskim, niemieckim, rosyjskim
oraz czeskim (4)
Aktualny49
własny materiał informacyjny wysokiej jakości na temat regionu lub jego miejscowości (ogólnie) (2)
Opole-Przewodnik po Mieście (2)
Pozostały* aktualny materiał informacyjny50:
(1)
Opole-Folder Turystyczny wydany przez Urząd Miejski w Opolu (1)
Wersje obcojęzyczne pozostałego materiału informacyjnego* (od dwóch języków) (1)
Opole-Folder Turystyczny wydany przez Urząd Miejski w Opolu wydanie w języki angielskim i niemieckim
(1)
II.B. Infrastruktura turystyczna:
Hotele 5,4,3,2,1-gwiazdkowe, hostele, schroniska, kwatery zorganizowane51 - (za pierwsze dwa
obiekty każdej kategorii) (2)
Kategoria 5 ***** - brak (0)
Kategoria 4****: brak (0)
Kategoria 3 *** (4)
Hotel Mercure ***
Hotel Piast ***
Kategoria 2** (2)
Hotel Europa **
Kategoria 1* (4)
Hotel Zacisze * (2)
Hotel Azyl (2)
Kwatery zorganizowane (4)
Motelik "u Michała" (2)
Pokoje gościnne "U Ligudy" (2)
Schroniska (4)
Szkolne Schronisko Młodzieżowe Zespoły Szkół Mechanicznych w Opolu (2)
Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Opolu (ul. Torowa 7) (2)
Restauracje53
z autentyczną kuchnią regionalną54,
(za pierwszy obiekt) (3)
Restauracja "Starka" w Opolu (3)
Restauracje z autentyczną krajową kuchnią tradycyjną (za pierwszy inny55 obiekt) (2)
Karczma Opolska Strzecha w Opolu (2)
Inne restauracje (za pierwszy obiekt) (1)
Sushi Bar Kaiseki (1)
Dodatkowe punkty za historyczne wnętrza restauracji (za pierwsze dwa obiekty) (1)
Restauracja Starka (1)
Dodatkowe punkty za ofertę kulturową w restauracji56
(za pierwsze dwa obiekty) (1)
Karczma Opolska Strzecha (1)
Dodatkowe punkty za restauracje otwarte po godzinie 22 (za pierwszą) (1)
Karczma Opolska Strzecha(1)
Dodatkowe punkty za restauracje otwarte po godzinie 24 (za pierwszą) (1)
Restauracja Fuhlwypas w Izbicku (1)
Bistra, bary (za pierwszy obiekt) (1)
Bar Pierożek w Opolu (1)
Możliwość wynajęcia57
na miejscu autokaru, minibusa, samochodu (za pierwsze dwie oferty) (2)
Biuro Podróży Retman (2)
Biuro Podróży Glob (2)
II.C. Infrastruktura komunikacyjna:
Duży dworzec kolejowy58
na miejscu (za pierwszy) (3)
Dworzec PKP Opole Główne (2)
Dworzec autobusowy60
na miejscu (za pierwszy) (2)
Dworzec autobusowy PKS w Opolu (2)
Autostrada lub droga szybkiego ruchu w odległości mniej niż 20 km63
(za pierwsze dwie) (4)
Autostrada A4 (4)
Droga ekspresowa lub droga główna krajowa w odległości mniej niż 10 km (za pierwsze dwie) (2)
Droga krajowa nr 45 Złoczew-Chałupki (2)
Droga krajowa nr 46 Szczekociny-Kudowa Zdrój (2)
Obecność komunikacji miejskiej, gminnej, regionalnej64
(2)
MZK Opole (2)
Kursy nocne komunikacji miejskiej, gminnej, regionalnej (1)
MZK Opole (2)
Całodobowa oferta taxi na miejscu (1)
Radio Taxi Opole(1)
II.D. Promocja turystyczna:
Samodzielny udział regionu lub wchodzących w jego skład miejscowości, gmin lub obiektów w światowych
prestiżowych targach turystycznych (za każde stoisko w roku do trzech) (3)
ITB Berlin (3)
TOURISTIK & CARAVANING INTERNATIONAL w Lipsku (3)
Targi turystyczne UZATAS w Budapeszcie (3)
Wydawanie regularnych publikacji o charakterze promocyjnym (za pierwsze 2 w ostatnim roku) (1)
Szereg wydawnictw turystycznych wydawanych przez Opolską Regionalną Organizację Turystyczną oraz na
zlecenie Urzędu Miasta Opole(1)
Kategoria III: Pozostała oferta czasu wolnego:
III.A. Instytucje Kultury
Teatr stały66
(za pierwszy obiekt) (3)
Teatr Dramatyczny im. Jana Kochanowskiego (3)
Filharmonia na miejscu (3)
Filharmonia Opolska im. Józefa Elsnera (3)
Kino stałe (za pierwszy obiekt) (2)
Kino "Helios" w Opolu (2)
III.B. Atrakcje krajobrazowe:
Jeziora (zdatne do kąpieli, dostępne) ze szlakami pieszymi/rowerowymi (pierwszy akwen) (2)
Jezioro Turawskie (2)
Pomniki przyrody (za pierwsze dwa) (1)
550 letni cis pospolity w miejscowości Łubniany (13 m wysokości, bardzo szeroka korona, pień rozdwaja
się na wysokości 1,7m.) (1)
350 letni buk w miejscowości Lubienie koło Popielowa (1)
Wieże widokowe stale dostępne (za pierwsze dwie) (1)
Wieża Piastowska w Opolu (1)
Możliwość zamówienia lotu turystycznego nad regionem lub miejscowością (za pierwszą) (3)
Aeroklub Opolski (3)
III.C. Oferta sportowa, edukacyjna i rekreacyjna68:
Baseny kryte ogólnodostępne - (za pierwszy obiekt) (2)
Kryta Pływalnia "Akwarium" w Opolu (2)
Plaże morskie ogólnodostępne, plaże jeziorne, rzeczne - (za pierwszy obiekt) (2)
Plaże nad jeziorem Turawskim (2)
Stała oferta kursów językowych69
ogólnodostępnych (za pierwszą ofertę) (2)
Szkoła Językowa "Royal School" w Opolu (2)
Stałe centra sportowe70
z ofertą ogólnodostępną (za pierwszy obiekt) (2)
Miejski Ośrodek Sportu I rekreacji w Opolu (2)
Stadiony sportowe (za pierwszy obiekt) (1)
Stadion Miejski w Opolu (1)
Szkoły i szkolenia sportowe ogólnodostępne (jeździeckie, lotnicze, inne) (pierwsze dwa) (1)
Szereg szkoleń sportowych organizowanych przez MOSIR Opole (1)
Lodowiska ogólnodostępne stałe (za pierwszy obiekt (2)
Sztuczne Lodowisko TOROPOL w Opolu (2)
Kategoria IV: Inne czynniki wspierające turystykę kulturową:
IV. A. Instytucje w regionie:
Obecność uniwersytetu71
w regionie (za pierwszy) (4)
Uniwersytet Opolski (2)
Obecność innej uczelni wyższej w regionie72
(za pierwsze dwie) (2)
Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu (2)
Politechnika Opolska (2)
Obecność siedziby władz wojewódzkich (2)
Opole- siedziba Urzędu Wojewódzkiego i Marszałkowskiego Województwa Opolskiego (2)
IV.B. Oferta turystyki zdrowotnej w regionie:
Sanatoria i ogólnodostępne ośrodki rehabilitacji75
(punkty za pierwsze dwa obiekty)(2)
EKOMED Centrum Rehabilitacji Medycyny Zintegrowanej Sportowej i Leczenia Bólu Eustachiusz Gadula (2)
Centrum Rehabilitacji NOVUM w Opolu (2)
IV.C. Oferta turystyki biznesowej w regionie: 76
Regularne77
organizowanie imprez targowych o przynajmniej krajowym zasięgu (2)
Międzynarodowe Targi Psów Rasowych w Opolu (2)
Obecność krajowych central wielkich firm78
w regionie (za pierwsze trzy) (2)
Nutricia Polska (2)
Animex (2)
Zott GmbH (2)
Całoroczne centra konferencyjne (za pierwszy obiekt) (3)
Centrum Wystawienniczo-Kongresowe w Opolu (3)
IV.D. Oferta shoppingu w regionie:79
Galeria zakupów o znaczeniu regionalnym (za pierwszy obiekt) (4) za jeden następny (2)
Centrum Handlowe "Karolinka" (4)
Galeria Handlowa "Turawa Park" (2)
Autoryzowany punkt sprzedaży specyficznych produktów regionalnych z patentem europejskim (za pierwszy
obiekt) (2)
Kawiarnia - Cukiernia "Europa"- sprzedaż certyfikowanego Kołocza Śląskiego (2)
Autoryzowany punkt sprzedaży specyficznych produktów regionalnych znanych na skalę krajową (za pierwszy
obiekt) (1),
Sklep firmowy "Cepelia" w Opolu (1)
Deptak handlowy (za pierwszy) (2)
Targowisko "Cytrusek" w Opolu (2)
IV.E. Zagraniczne Partnerstwa Miast i Regionów:80
Istnienie zagranicznych związków partnerskich regionu lub jego miejscowości (pierwsze cztery) (1)
Olita, Litwa od 3 czerwca 1993 (1)
Biełgorod, Rosja od 14 kwietnia 2004 (1)
Bruntál, Czechy od 8 grudnia 1997 (1)
Carrara, Włochy od 2 września 2006 (1)
Suma punktów:
Potencjalne cele turystyki kulturowej (kategoria I): 307 pkt.
Elementy obsługi turystycznej (kategoria II): 75 pkt.
Pozostała oferta czasu wolnego (kategoria III): 28 pkt.
Inne czynniki wspierające turystykę kulturową (kategoria IV): 38 pkt.
Razem za wszystkie kategorie: 448 punktów
Wnioski:
W wyniku waloryzacji potencjału turystyczno-kulturowego Opola i powiatu opolskiego stwierdzono, że omawiany
obszar posiada DUŻY potencjał dla rozwoju turystyki kulturowej, w dolnej granicy tej kategorii (307 pkt
kat.1). Jest on generowany w zasadniczej części przez kilka traktorów, z których najważniejszy stanowi
event o randze krajowej, jakim jest Krajowy Festiwal Piosenki Krajowej w Opolu, będący jedną z najważniejszych
imprez muzyki popularnej na terenie Polski. Oferta mikroregionu koncentruje się przede wszystkim na turystyce
eventowej kultury popularnej oraz turystyce wiejskiej. Jednakże posiada on zauważalny potencjał także
w ramach innych form aktywności turystyczno-kulturowej, takich jak: turystyka religijna i pielgrzymkowa,
turystyka regionalna, historyczna, turystyka martyrologiczna oraz turystyka kulinarna. Szczegółowe omówienie
tego potencjału zostało zawarte w dalszych częściach raportu. Rozwojowi turystyki na terenie mikroregionu
z pewnością sprzyja bardzo dobra dostępność komunikacyjna, którą tworzy [kilka dróg krajowych, a przede
wszystkim południowy korytarz transportowy kraju w postaci autostrady A4, prowadzącej obecnie z Jędrzychowic
(zachodnia granica państwa) do Tarnowa (a docelowo do granicy z Ukrainą w Korczowej]. Możliwościom zwiedzania
Opola sprzyja także dobra infrastruktura komunikacyjna, w tym dworzec PKP Opole Główne (znajdujący się
na trasie pociągów ze Szczecina w kierunku Przemyśla i Wrocławia w kierunku Krakowa, i Wrocławia w kierunku
Częstochowy, jak również stanowiący węzeł kolejowych szlaków regionalnych), a także komunikacja miejska
na terenie miasta (kilkanaście linii autobusowych obsługiwanych przez Miejski Związek Komunikacyjny z
przystankami w pobliżu głównych atrakcji turystyczno-kulturowych miasta oraz obsługująca kilka kursów
nocnych). Na dobrym poziomie utrzymana jest infrastruktura noclegowa i gastronomiczna miasta. Znajduje
się tu kilka hoteli trzygwiazdkowych, motele oraz możliwość noclegu w schronisku młodzieżowym, a także
w domach studenckich, co jest korzystne w przypadku organizacji wycieczek dla młodzieży szkolnej i akademickiej.
Jednakże brak obiektów noclegowych najwyższych kategorii, mogących zaspokoić potrzeby bardziej wymagających
turystów kulturowych. W ofercie bazy gastronomicznej miasta znajduje się kilkanaście obiektów różnego
typu, oferujących różnorodne menu. Kilka restauracji posiada ofertę kuchni regionalnej (śląskiej) oraz
polskiej kuchni tradycyjnej, dodatkowo kilkanaście lokali oferuje dania kuchni międzynarodowej, przez
co oferta gastronomiczna miasta pozwala zaspokoić potrzeby turystów o różnych preferencjach. Dopełnienie
oferty podstawowej stanowi dobra oferta kulturalno-rekreacyjna miasta, na którego terenie znajduje się
filharmonia, stały teatr, kilka kin oraz dobrze znany w kraju amfiteatr z sezonową ofertą koncertową.
W ofercie rekreacyjnej miasta znajduje się także kryta pływalnia, sztuczne lodowisko oraz kilkanaście
obiektów sportowo-rekreacyjnych zarządzanych przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji.
Na terenie miasta funkcjonuje jedna placówka informacji turystycznej: Miejska Informacja Turystyczna,
z dwoma punktami obsługi. Można tam uzyskać informacje w kilku językach, które udzielane są przez dobrze
przygotowany do obsługi personel. W obydwu punktach można także pobrać szereg bezpłatnych materiałów
turystycznych oraz zakupić serie map, przewodników, informatorów kulturalnych oraz innych wydawnictw
dotyczących miasta, a także skorzystać bezpłatnie z Internetu. Natomiast wiele do życzenia pozostawia
oferta przewodnicka na terenie miasta, a w szczególności brak przewodników obiektowych na terenie obiektów
sakralnych i innych atrakcji kulturowych. Taka możliwość istnieje tylko w placówkach muzealnych. Jednakże
władze regionalne podejmują działania mające na celu zaspokojenie potrzeb w kwestiach obsługi ruchu turystycznego.
Od marca 2012 roku Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna realizuje projekt "Przewodnik Turystyczny
Terenowy po województwie opolskim II" w ramach Priorytetu VIII Regionalne Kadry Gospodarki, współfinansowanego
ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał
Ludzki, który ma na celu uzupełnienie braków kadrowych w tej kwestii. Wiele do życzenia pozostawia także
promocja turystyki kulturowej Opola. Działania w tej kwestii skupiają się przede wszystkim na działaniach
wirtualnych. Główną inicjatywę promocyjną stanowi udział w targach turystycznych. Mikroregion promowany
jest m.in. na najważniejszych targach turystycznych ITB Berlin. Pozostała promocja turystyczna miasta
skupia się głównie na wydawaniu przez Urząd Miasta folderów i broszur turystycznych, które, są dostępne
punkcie informacji turystycznej. Dobrze rozwinięte, są tylko "wirtualne" działania promocyjne, w ramach
których stworzono kilka tras miejskich, które wymagają materializacji w postaci rozbudowy infrastruktury
turystycznej (a przynajmniej postawienia drogowskazów turystycznych, plansz z mapami oraz tablic informacyjnych
na terenie obiektów kulturowych) oraz wirtualne wycieczki po najważniejszych obiektach kulturowych na
terenie miasta. Oficjalny portal internetowy Opola udzielający informacji dotyczących walorów turystycznych
mikroregionu pozostawia wiele do życzenia. O ile informacje dotyczące zagospodarowania turystycznego
miasta i jego oferty kulturalnej i rekreacyjnej podane, są przystępnie, o tyle te dotyczące historii
miasta i okolicy oraz obiektów dziedzictwa kulturowego można uzyskać tylko klikając w folder turystyczny
miasta w postaci ogólnego opracowania w wersji PDF, bez możliwości szybkiego wyszukania informacji na
temat interesującej danego turystę atrakcji kulturowej. Z kolei informacje dotyczące poszczególnych tras
tematycznych skupiają się przede wszystkim na ich przebiegu w obrębie miasta. Natomiast już treści tyczące
się charakterystyki obiektów są mało szczegółowe.
Do atutów oferty należy zaliczyć bardzo dobry stan konserwacji obiektów zabytkowych na terenie miasta
oraz estetyka jego przestrzeni publicznej. Władze samorządowe dynamicznie realizują działania zawarte
w "Lokalnym Programie Rewitalizacji Opola na lata 2007-2015" m.in. rewitalizację zabytkowej strefy śródmiejskiej
Opola, a także zagospodarowanie fosy Zamku Górnego oraz pozostałej części Wzgórza Zamkowego. Rewitalizacja
zabytkowego parku na Wyspie Bolko, a także restauracja innych zabytków przywraca im atrakcyjność architektoniczną
oraz podkreśla ich znaczenie historyczne.
Na terenie ziemskiego powiatu opolskiego potencjał turystyczno-kulturowy koncentruje się przede wszystkim
w gminach Ozimek (zabytki przemysłowe klasy międzynarodowej) oraz Niemodlin (szlak kulturowy o randze
międzynarodowej, XVII-wieczny pałac, XIX-wieczne domy reprezentujące regionalny typ architektury). Baza
noclegowa powiatu opolskiego jest bardzo dobrze rozwinięta: na tym terenie na infrastrukturę noclegową
składa się aż 86 obiektów. Z uwagi na dużą powierzchnię obszarów wiejskich koncentruje się ona przede
wszystkim na gospodarstwach agroturystycznych, ośrodkach wypoczynkowych oraz prywatnych pokojach gościnnych.
W mikroregionie funkcjonuje również 5 hoteli średniej kategorii, pozwalających zaspokoić potrzeby turysty
kulturowego. Dobrze rozwinięta jest także baza gastronomiczna mikroregionu: funkcjonuje tu kilkanaście
restauracji zarówno z ofertą kuchni regionalnej jak i międzynarodowej. Region cechuje dobra dostępność
komunikacyjna, do wszystkich gmin powiatu można się dostać autobusami PKS, a w Ozimku oraz Niemodlinie
znajdują się także stacje kolejowe, do których można dojechać z Opola pociągami spółki Przewozy Regionalne.
Dopełnieniem oferty komunikacyjnej mikroregionu są także regularnie kursujące z Opola prywatne mikrobusy.
Głównym inicjatorem inicjatyw turystycznych w mikroregionie jest Lokalna Grupa Działania "Kraina Dinozaurów",
której priorytetowym działaniem jest wykorzystanie posiadanych walorów turystyczno-rekreacyjnych obszarów
(a w szczególności odkrycia paleontologicznego na skalę światową) do stworzenia możliwości rozwoju obszarów
wiejskich, aktywizacji lokalnej społeczności wiejskiej i pobudzenia inicjatyw społeczno - gospodarczych.
W ramach swej działalności grupa przeprowadziła szereg inwentaryzacji dóbr dziedzictwa kulturowego, w
tym zabytkowych obiektów związanymi z tradycjami hutniczymi, zasobów historycznych i kulturowych oraz
aktywności lokalnych twórców działających na rzecz ochrony tradycji regionalnej. Grupa stworzyła także
kilka pakietów turystyczno-edukacyjnych z przeznaczeniem dla dzieci i młodzieży szkolnej. W ich ofercie
znajdują się m.in. kurs gwary śląskiej, degustacje potraw regionalnych w formie posiłków skomponowanych
na bazie produktów lokalnych oraz zwiedzanie atrakcji turystyczno-kulturowych znajdujących się w obrębie
poszczególnych gmin należących do LGD. Działania grupy promowane są także w mediach . W "Krainie Dinozaurów"
został zrealizowany jeden z odcinków popularnego programu podróżniczego "Polska według Kreta" wyprodukowanego
przez Telewizje Polską. Większość projektów stowarzyszenia jest finansowana ze środków funduszy unijnych
w ramach programu LEADER+, wspomagającego wdrażanie nowoczesnych strategii działania obszarach wiejskich
(www.krainadinozaurow.pl).
Na terenie mikroregionu działa Punkt Informacji Turystycznej w Turawie. Informację można także uzyskać
w oddziale Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego działającego przy Hucie "Mała Panew" w Ozimku.
Brakuje natomiast dostępnej ogólnie oferty przewodnickiej, gdyż nie działa tutaj żadna organizacja skupiająca
ten typ kadry turystycznej. Na terenie mikroregionu znajduje się kilkanaście zabytkowych obiektów pałacowych.
Jednak poważnym problemem w wykorzystaniu ich potencjału jest status własności prawnej, gdyż w większości
znajdują się one w rękach prywatnych (Zamek w Niemodlinie, Pałac w Niewodnikach, dwór w Naroku) lub pełnią
funkcję obiektów użyteczności publicznej (np. na terenie Pałacu w Turawie działa obecnie Dom Dziecka,
a w zamku prószkowskim mieści się Dom Pomocy Społecznej). Jedynym obiektem pełniącym funkcję turystyczną
był do niedawna Pałac w Niewodnikach, w którym działał wysokiej klasy hotel oraz restauracja - niestety
obiekt jest obecnie zamknięty. Dobrze rozwinięta jest oferta rekreacyjna powiatu. Na jego terenie działa
kryta pływalnia (Tułowice) i kąpielisko otwarte (Lipno). Na terenie ośrodków wypoczynkowych można także
skorzystać z sauny, sali fitness, boisk do siatkówki. W miejscowości Okoły znajduje się również stadnina
koni. Uprawianie turystyki jeździeckiej jest także możliwe w wybranych gospodarstwach agroturystycznych
m.in. w gospodarstwie agroturystycznym Anny Lipińskiej w miejscowości Przysiecz, gdzie funkcjonuje kryta
ujeżdżalnia. Wybrane ośrodki wypoczynkowe w okolicach Turawy wypożyczają sprzęt sportowy do uprawiania
sportów wodnych. Dopełnieniem oferty rekreacyjnej jest Jezioro Turawskie z otwartymi plażami, stwarzające
dogodne warunki do żeglarstwa oraz wędkarstwa. Funkcjonują tutaj całoroczne i sezonowe ośrodki wczasowe
i żeglarskie, stanice wodne, kempingi i pola biwakowe. Słabo rozwinięta jest natomiast oferta kulturalna
mikroregionu. Na jego terenie działają tylko dwie placówki kulturalne: Tułowicki Ośrodek Kultury oraz
Łubniański Ośrodek Kultury, których dopełnienie stanowi kilka gminnych bibliotek publicznych. Na terenie
mikroregionu nie funkcjonuje kino stałe. Brak inwestycji w infrastrukturę kulturalną jest spowodowany
przede wszystkim wiejskim charakterem obszaru powiatu, a co za tym idzie - innymi priorytetami jego władz.
Ważnym czynnikiem jest także bliska odległość Opola z jego bogatą infrastrukturą kulturalną przeznaczoną
także dla mieszkańców powiatu. Powiat Opolski posiada też dość dobrze rozwiniętą ofertę rozrywkową. Na
jego terenie działają 4 klubo-dyskoteki (Komprachcice, Niemodlin, Stare Budkowice oraz Czarnowąsy), dwie
kręgielnie w Dobrzeniu Wielkim. W miejscowościach Jełowa oraz Starych Siołkowicach organizuje się dancingi.
Uzupełnienie oferty stanowi również Park Linowy w Niemodlinie, usytuowany na terenie basenu kąpielowego.
Interesującą inicjatywą regionalną traktującą turystykę jako narzędzie rozwoju gospodarczego jest powołany
w czerwcu 2012 roku klaster turystyczny "VisitOpolskie", w skład którego weszło 28 członków m.in. JuraPark
Krasiejów, 3 gwiazdkowy Hotel Zacisze w Turawie, Muzeum Wsi Opolskiej (skansen regionalny) i Biuro Podróży
SINDBAD z Opola. Jednym z pierwszych celów, jakie klaster "VisitOpolskie" realizuje, jest komercjalizacja
oferty pobytowej w województwie opolskim poprzez sprzedaż gotowych pakietów turystycznych, prezentowanych
w Katalogu Produktów Turystycznych "VisitOpolskie". Członkowie klastra mają zamiar stworzyć pakiety turystyczne
skierowane do konkretnych odbiorców np. seniorów, studentów, zakochanych czy rodzin z dziećmi, które
byłby sprzedawane przez należące do klastra biura podróży. Jedną z pierwszych udanych inicjatyw jest
internetowa wyszukiwarka atrakcji turystycznych zgrupowanych w kilkunastu kategoriach. Atrakcje turystyki
kulturowej ujęte są w 13 kategoriach według grupy, do jakiej dane zabytki należą (m.in. zamki i pałace
oraz dworki, miejsca pamięci, judaica, kościoły i klasztory itd.). Strona internetowa klastra kumuluje
także szereg informacji praktycznych dotyczących infrastruktury noclegowej i gastronomicznej, a także
instytucji kulturalnych i stałej oferty rekreacyjno-sportowej. Dodatkowo na bieżąco aktualizowana jest
oferta dotycząca bieżących wydarzeń kulturalnych i sportowych. Strona internetowa jest przejrzysta i
funkcjonalna. Z pewnością dużym ułatwieniem jest możliwość filtrowania informacji pod względem obszaru
(do poziomu powiatu) czy kategorii bazy noclegowej. Integralną częścią działań "VisitOpolskie" jest współpraca
transgraniczna z regionalnymi klastrami turystycznymi na terenie Czech. Projekt został zrealizowany w
ramach w ramach projektu "Promocja zasobów turystycznych Opolszczyzny poprzez utworzenie i wyposażenie
Opolskiego Centrum Informacji Turystycznej" współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego. Najbliższe lata pokażą, jak tworzenie tego typu innowacyjnych działań gospodarczych realne
wpłynie na ruch turystyczny w regionie (www.visitopolskie.pl).
Podsumowując, zarówno Opole jak i ziemski powiat opolski mogą stanowić atrakcyjną destynację turystyczno-kulturową
przede wszystkim dla turystów krajowych oraz miłośników podróży sentymentalnych z Niemiec. Pierwsze kompleksowe
badania ruchu turystycznego na terenie województwa opolskiego pokazały, że turyści zagraniczni, głównie
z Niemiec, stanowią aż 17 % przyjezdnych. Szczytowym okresem przyjazdowym jest lipiec oraz sierpień.
Z obiektów noclegowych w 2011 roku skorzystało prawie 570 tysięcy turystów, w tym prawie 80 tysięcy turystów
zagranicznych. Średni czas pobytu na Opolszczyźnie wynosi niewiele ponad 2 dni, co stawia ten region
w pozycji destynacji wybitnie weekendowej, będącej celem krótkich wycieczek turystyczno-krajoznawczych
lub pobytów biznesowych. Istnieje zatem konieczność podjęcia szerokich działań władz samorządowych oraz
(mikro)przedsiębiorców z branży turystycznej, mających na celu budowę marki turystycznej mikroregionu.
Problem stanowi przede wszystkim brak rozpoznawalności regionu jako destynacji turystycznej. Słabością
Opola jest fakt kojarzenia miasta niemal wyłącznie jako miejsca odbywania popularnego festiwalu piosenki,
przy czym i ta marka wykorzystywana jest mało intensywnie dla turystyki poza okresem jego trwania. Przykładem
może być brak organizacji imprez fakultatywnych towarzyszących temu eventowi, brak skoncentrowanych na
nim pakietów turystycznych mogących zachęcić publiczność festiwalową do zwiedzania miasta i jego okolic,
a co za tym idzie późniejszego powrotu do regionu w ramach wycieczek krajoznawczych. Opolszczyzna dopiero
od kilku lat silniej stawia na promocję turystyczną, co związane jest przede wszystkim z możliwością
pozyskania na ten cel środków z Unii Europejskiej. Pewien hamulec w możliwościach maksymalnego wykorzystania
potencjału turystycznego mikroregionu stanowić może kierunek polityki turystycznej Województwa Opolskiego,
które wszelkie działania promocyjne koncentruje na regionie jako całości z pominięciem powiatów jako
autonomicznych obszarów turystycznych. W związku z tym w dojściu do docelowego odbiorcy analizowany mikroregion
ma silną konkurencję okolicznych powiatów, których potencjał turystyczno-kulturowy jest w niektórych
przypadkach bogatszy i teoretycznie bardziej zasługuje na zainteresowanie odwiedzających (np. powiaty
brzeski i nyski). Wobec tego istnieje konieczność podjęcia mocnych działań promocyjnych na poziomie lokalnym.
Takim typem działalności zajmuje się obecnie tylko Lokalna Grupa Działania, która w najbliższych latach
musiałaby podjąć się opracowania kampanii promocyjnej w większej skali, a także zrealizować rozbudowę
i choćby częściową materializację materialnych szlaków tematycznych (m.in. przez rozbudowę infrastruktury
towarzyszącej w postaci oznakowań poszczególnych obiektów, stawianie drogowskazów turystycznych, budowę
promocyjnego portalu internetowego, a także zapewnienie szerszej komunikacji i promocji w popularnych
mediach społecznościowych). W obecnej chwili te działania, są w początkowej fazie rozwoju, jednakże z
uwagi na dużą aktywność stowarzyszenia można przypuszczać, że jego członkowie w najbliższym czasie znacznie
je rozwiną.
|