|
Bożena Pitek, Krzysztof Czerniawski
Zarys dziejów Legnicy i okolic
Pradzieje na ziemi legnickiej
Najstarsze ślady obecności człowieka na ziemiach powiatu legnickiego, datowane na koniec starszego paleolitu (130 000 lat p.n.e.), pochodzą z Konradówki pod Chojnowem, W roku 1936 okryto tutaj duże, kamienne narzędzie zwane pięściakiem. Na Śląsku panował wówczas klimat subpolarny, zatem warunki życia dla ludzi na tych ziemiach były trudne. Wówczas jedynie roślinność typowo tundrowa oraz zwierzęta takie jak: mamuty, nosorożce włochate, niedźwiedzie jaskiniowe, renifery, były w stanie przystosować się do stałego życia w takim klimacie. Znaleziony pięściak może być dowodem na to, że ówcześni paleolityczni mieszkańcy cieplejszych rejonów, zapuścili się w tak dalekie okolice, podczas cieplejszych okresów, w poszukiwaniu zwierzyny. Z biegiem czasu klimat zaczął się ocieplać a lądolód skandynawski zanikać. W rezultacie na dawnych terenach tundrowych zaczęła rosnąć roślinność stepowa oraz pojawiło się więcej gatunków zwierząt łownych, w tym jelenie, sarny, dziki, niedźwiedzie.
Korzystna zmiana klimatu, a co za tym idzie poprawa warunków bytowania na terenie obecnego Śląska, jaka nastąpiła w okresie mezolitu (8300 – 5000 lat p.n.e.), przyciągnęła w to miejsce kolejne grupy ludzi - myśliwych. Pozostawili oni po sobie kamienne narzędzia oraz kości zwierząt. W tych społecznościach myśliwymi byli przeważnie mężczyźni, natomiast kobiety oraz dzieci zajmowały się zbieractwem. Miejsce, które wybierali do osiedlania, musiało być suche oraz nasłonecznione, były to przede wszystkim postglacjalne, piaszczyste wzniesienia wydmowe. Pozostałości po tych mieszkańcach odkryto m.in. w Grzymalinie, Legnicy, w Legnickim Polu, Mikołajowicach, Nowej Wsi Legnickiej, Pątnowie, Przybkowie i Rzeszotarach. Wraz z dalszym ocieplaniem się klimatu, na tym terenie zaczęły się pojawiać bardziej ciepłolubne rośliny oraz zwierzęta, miejscowa flora i fauna zaczęła ogólnie przypominać tą dzisiejszą. Z czasem na obszarach obecnej Legnicy i jej okolic osiedlali się coraz częściej już nie tylko myśliwi, ale ze względu na żyzną ziemię, również rolnicy. Według historyków, przybyli oni na Śląsk z Europy południowej poprzez Bramę Morawską i idąc wzdłuż Odry zaczęli się osiedlać na co żyźniejszych glebach. Miało to miejsce około 4200 lat p.n.e. Ich osady były już stałe, stałości wymagały uprawy roślin oraz hodowla zwierząt. Byli oni również pierwszymi ludźmi na tych ziemiach, którzy używali naczyń glinianych, narzędzi do uprawy roli, gładzonych siekier kamiennych a nawet wyrobów z miedzi. Rolnictwo na ziemiach Dolnego Śląska rozwijało się w przeciągu kolejnych stuleci. Nowe zdobycze kulturalne oraz techniczne, napływające w epoce brązu (ok.1800 – 700 lat p.n.e.) z południa, przyczyniły się do rozwoju gospodarki. Przede wszystkim zaczęto stosować brąz do wyrobu narzędzi, broni oraz ozdób. Kultura archeologiczna, która przyswoiła sobie te umiejętności jako pierwsza w tych stronach, nosi nazwę kultury unietyckiej. Pochodzące z tego okresu naczynia, narzędzia i broń z brązu odkryto między innymi w Legnicy, Mierczycach, Pątnówku. W wieku XVI p.n.e. pojawia się na terenie Śląska kultura tzw. przedłużycka, której podstawą gospodarki było rolnictwo oraz hodowla zwierząt. Posługiwano się wtedy innymi formami naczyń ceramicznych oraz wyrobów z brązu. W Legnicy odnaleziono cmentarzysko tej kultury: ciałopalne groby zawierały liczne naczynia gliniane oraz wyroby z brązu, między innymi, bransoletę, szydło, skręt ze złotego drutu, prawdopodobnie pierścień lub kolczyk.
Najbardziej znaczącą formacją kulturową na ziemiach śląskich w epoce brązu była kultura łużycka, która pojawiła się około 1300 lat p.n.e. Charakteryzowała się ona osadnictwem na terenach nizinnych, nad rzekami lub jeziorami. Ludzie zamieszkiwali wówczas osiedla wiejskie oraz osady obronne i grody. Podstawą gospodarki, podobnie jak kultury przedłużyckiej było rolnictwo oraz hodowla zwierząt. W tym okresie, a dokładnie w jego końcowej fazie w V w. p.n.e. na tych ziemiach pojawiło się żelazo. Najwięcej wiadomo o tej kulturze z cmentarzysk: w ciałopalnych grobach w okolicach Kunic, Mierzyc czy Nowej Wsi Legnickiej, znaleziono naczynia ceramiczne, narzędzia, broń, ozdoby, a nawet urnę. Upadek tej kultury nastąpił prawdopodobnie wskutek najazdów plemion celtyckich z południa oraz ludu stepowego Scytów ze wschodu.
Około 400 lat p.n.e. z Pomorza Wschodniego dotarły na Śląsk wpływy kultury wschodniopomorskiej, wyróżniającej się grobami popielnicowymi w grobach skrzynkowych, z kamiennych płyt. Większość popielnic stanowiły urny twarzowe, oprócz nich w grobach znajdowały się również ozdoby z brązu, narzędzia i broń z żelaza. Mniej więcej w II w p.n.e. rozpoczęła się wędrówka ludów, z północy na południe. W tym czasie ówczesny Śląsk zdominowała już kultura przeworska, która utrzymywała kontakty handlowe z Cesarstwem Rzymskim. Około V w. n.e. na tereny Śląska dotarł najazd koczowniczych plemion Hunów, z tego powodu większość mieszkającej na tym terenie ludności uciekła.
W VI i VII wieku wraz z napływem Słowian pojawiła się na Dolnym Śląsku kultura wczesnosłowiańska. Pozostałości osad z tego okresu odkryto m.in. w Pątnowie, Szczytnikach i Ulesiu. Ludność mieszkająca na tym terenie budowała grody obronne, np. w Rzymówce i Legnicy. Słowianie zajmowali się przede wszystkim rolnictwem oraz hodowlą zwierząt.
Okolice Legnicy we wczesnym średniowieczu
Według źródeł archeologicznych gród legnicki powstał w IX, najpóźniej w X wieku, gród w Chojnowie w XII – XIII wieku, natomiast w Prochowicach w wieku XII. Pierwszy z wymienionych grodów (o którym najstarsza wzmianka w materiałach źródłowych jest znacznie późniejsza, bo pochodzi dopiero z 1149 roku), był głównym ośrodkiem administracyjno – obronnym słowiańskiego plemienia Trzebowian. Zbudowano go na planie owalu, o powierzchni około 1 ha, był otoczony wałem drewniano – ziemnym oraz obłożony kamiennymi blokami. Na placu podgrodzia, w zrębowych domostwach mieszkali rolnicy, rzemieślnicy oraz handlarze. W trakcie wykopalisk odkryto między innymi: wiele skorup glinianych naczyń, kości zwierzęce, noże, uchwyty do wiader, biżuterię kobiecą, kościane łyżwy, ołowiane odważniki oraz liczne ciężarki tkackie używane do produkcji płótna. Znaleziono również złoty krzyżyk, należący zapewne do zamożnego człowieka. Krzyżyk jest dowodem rozpowszechnienia się wiary chrześcijańskiej już w tym okresie (przyjmowanej na tym terenie z Czech) oraz należy do najstarszych zabytków chrześcijańskich na Śląsku. Mniej więcej w drugiej połowie X wieku po wschodniej stronie góry zamkowej powstał drugi gród legnicki, znacznie mniejszy od pierwszego. Materiały archeologiczne wskazują również na prawdopodobny pożar, mający miejsce około XI wieku, który przyczynił się do prawie całkowitego zniszczenia północnych odcinków wałów i podgrodzia mniejszego grodu. W tym samym wieku oba grody zostały połączone ze sobą, a na miejscu dzielących ich murów powstał cmentarz oraz kaplica św. Benedykta. Badania, które prowadzono na terenie cmentarza zaowocowały odkryciem 14 grobów szkieletowych, gdzie szczątki były ułożone głowami skierowanymi na zachód. Lokalizacja grodu nie była przypadkowa, od zachodu ogradzały go bagna i moczary, od północy i południowego wschodu odnogi rzek Kaczawy, Młynówki oraz Czarnej Wody, co stwarzało bardzo dobre warunki obronne. Gród pełnił również funkcje handlowe – znajdował się na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych wczesnośredniowiecznej Europy, które prowadziły ze środkowych Niemiec do Wrocławia, dalej do Krakowa, następnie w kierunku Kijowa oraz krzyżowały się z drogami prowadzącymi z Wielkopolski i Głogowa w kierunku południowym przez Czechy.
Już w drugiej połowie XII wieku na terenie legnickiego grodu miał siedzibę kasztelan; wspomina o tym książę śląski Bolesław Wysoki w swoim dokumencie z 1175 roku, fundującym klasztor Cystersów w Lubiążu. Pierwszym wymienionym z imienia kasztelanem, o którym wspomniano w 1202 roku jest niejaki Lasota. Około 20 lat później książę wrocławski Henryk Brodaty zbudował siedzibę dla dworu książęcego w kasztelanii legnickiej, po tym jak Cystersi odwiedli go od planowanej budowy rezydencji w Henrykowie. Jej pozostałości są zachowane do dziś, jedne z nich są przykryte ziemią, natomiast inne - zatopione w kompleksie późniejszych zabudowań. U schyłku wieku XII cały kompleks obronno-zamkowy uległ przebudowom, konstrukcja drewniana została zastąpiona ceglano – kamienną. Jednocześnie liczba mieszkańców Legnicy i okolic zaczęła powoli rosnąć, pojawili się osadnicy z odległych stron, zwłaszcza z przeludnionych ziem flamandzkich, niemieckich, czeskich. Pod koniec XII wieku na terenie grodu znajdowało się już ok. 30 budynków mieszkalnych i stale przybywały nowe. Niecałe 50 lat później, według danych źródłowych, na terenie dzisiejszej diecezji legnickiej, oprócz najstarszej, wspomnianej już wcześniej kaplicy św. Benedykta, istniały jeszcze 4 inne budowle sakralne. Pierwsza z nich, to wymieniona w bulli papieża Innocentego III, kaplica św. Wawrzyńca. Przy placu targowym powstał (istniejący do dziś) kościół Najświętszej Maryi Panny, a w pobliżu kościoła znajdował się dwór biskupa wrocławskiego. Kolejną budowlą sakralną był kościół św. Pawła, ulokowany przy powstałym później rynku. Ostatnim obiektem sakralnym z tego okresu jest kaplica Świętego Grobu, która została wzniesiona na północ od zamku, na wzór kaplicy znajdującej się w Jerozolimie. Obok kaplicy książę Wacław I ufundował na początku XIV wieku kapitułę kolegiacką, którą później zatwierdził papież. Wokół kaplicy oraz kościoła św. Pawła rozwinęło się osadnictwo żydowskie, natomiast na obszarze z zabudową miejską znajdowały się również wsie, takie jak Stare Piekary, Piątnica i Dzierżków. Tereny obecnej Legnicy, jeszcze przed powstaniem miasta stanowiły znaczące skupisko osadnicze, wraz z zamkiem, kościołami, dworem biskupim oraz wsiami. Prawnie obszar funkcjonował jako targ – miasto według urządzeń ówczesnego tzw. prawa polskiego. Zasady odrębności sądowo-administracyjnej osiedla oraz samego targu, który nadzorowali urzędnicy dworu książęcego z sędzią targowym na czele regulowało odrębne prawo targowe. W XII wieku ówczesny targ legnicki, ze względu na zbyt szczupłość miejsca, przeniesiono w okolice dzisiejszego rynku – w bezpośredniej bliskości traktu wrocławskiego. Ośrodek powoli się rozwijał, w związku z czym całkiem niedaleko od kościoła Najświętszej Maryi Panny, w oparciu o kościół św. Piotra i Pawła. utworzono nową parafię.
Grody panów feudalnych na ziemiach Chojnowa, były osadami typu miejskiego i pełniły funkcję obronną oraz gospodarczą, były jednak również ośrodkami politycznymi. Pierwsze przywileje osada dostała od księcia wrocławskiego Henryka V Grubego a zatwierdził je jego syn, Bolesław III.
Osada miejska w Prochowicach znajdowała się na pograniczu szlaków komunikacyjnych z Wrocławia do Głogowa oraz Zgorzelca. Osada była własnością palatyna legnickiego Iko. W roku 1280, otrzymała ona prawa miejskie, rozwijała się jako ośrodek rolniczy i rzemieślniczy. Na przełomie wieków XIII i XIV wybudowano na brzegu Kaczawy murowany zamek, który następnie, wraz z całym miastem, bardzo często zmieniał swoich właścicieli.
Panowanie Piastów Śląskich - dzieje polityczne księstwa legnickiego.
Na dzieje średniowiecznej (i jeszcze nieco późniejszej) Legnicy przemożny wpływ wywarli Piastowie dolnośląscy, którzy prawie do końca XVII w. zamieszkiwali legnicki zamek. W roku 1146 na skutek podziału terytorialnego Śląska, Legnica przypadła w udziale najstarszemu synowi Władysława Wygnańca – Bolesławowi I Wysokiemu, który swoją rezydencję posiadał we Wrocławiu, gdzie później rezydował również jego syn Henryk Brodaty oraz wnuk Henryk II Pobożny. Panowanie ostatniego z wymienionych władców zakończyło się dramatycznie - poległ w sławnej bitwie z Mongołami (Tatarami) pod Legnicą. W 1241 roku na obszar Dolnego Śląska dotarł najazd mongolski na Polskę. W pobliżu Legnicy najeźdźcy napotkali opór około dziesięciotysięcznej armii polskiej wspartej posiłkami cudzoziemskimi, pod dowództwem księcia Henryka II Pobożnego. Bitwa stoczona 8 lub 9 kwietnia 1241 na obszarze dzisiejszego Legnickiego Pola, zakończyła się klęską wojsk chrześcijańskich, zginął wtedy sam książę Henryk II. Bitwa miała znaczący wpływ na rolę polityczną przedlokacyjnej Legnicy. Po śmierci męża, księżna Anna przez rok sprawowała władzę jako regentka, następnie po niej panowanie objął najstarszy syn jej oraz Henryka II - Bolesław II Rogatka, który, po podziale Dolnego Śląska z młodszymi braćmi w 1249 objął na własne żądanie właśnie jego legnicką część i tym samym po raz pierwszy utworzył odrębne księstwo legnickie (powodem tego wyboru mogły być bogate wówczas złoża złota występujące niedaleko Legnicy nad Kaczawą). Rogatka zasłyną z wyjątkowo awanturniczego charakteru i prowadzenia rozrzutnego stylu życia oraz krótkowzrocznej polityki, toteż jego rządy okazały się dla Śląska niepomyślne. Niemniej był on bezsprzecznie dobroczyńcą Legnicy: to na jego czasy przypada lokacja miasta na prawie magdeburskim (ok. 1264 r.), którą poprzedziła prawdopodobnie (otrzymana także z jego rąk) zapewne nie do końca udana lokacja na tzw. prawie średzkim. Po śmierci Rogatki w roku 1278 Legnica dostała się w spadku jego synowi – Henrykowi V Grubemu, który w swych rozważnych rządach okazał się całkowitym przeciwieństwem ojca. Gdy Henryk V zmarł, jego synowie popadli w konflikt i rozpoczęli nowy spór o ziemie księstwa. Ostatecznie dzielnicę legnicko – brzeską otrzymał Bolesław (III), drugi z braci Henryk (VI) odziedziczył dzielnicę wrocławską, a ostatni – Władysław został przeznaczony do stanu duchownego. Bolesław III pojął za żonę córkę Wacława II, króla Czech oraz Polski, co otwierało przed nim nowe perspektywy polityczne, których jednak nie potrafił wykorzystać. Prowadził lekkomyślny oraz hulaszczy tryb życia, wskutek czego jeszcze przed śmiercią zyskał przydomek „Rozrzutny”. Po nim władzę nad ziemią legnicką sprawował jego syn Ludwik I, jednak w wyniku intrygi, młodszy brat, Wacław I odebrał mu Legnicę. Od tamtej pory, do końca życia jednego z braci, trwały między nimi waśnie i zatargi o granice terytorium, nad którymi sprawowali władztwo. W rezultacie Wacław utracił część swoich włości, a dzielnica brzesko-legnicka została podzielona między niego a Ludwika. Po śmierci brata Ludwik złączył księstwo legnickie w całość, odzyskał utracone ziemie, uporządkował sprawy dziedziczenia władztwa, a następnie przekazał całe księstwo we władanie swojemu najstarszemu bratankowi – Ruprechtowi. W latach 1381-1382, pomiędzy książętami legnicko-brzeskimi a Wacławem IV, królem Czech doszło do wojny, której bezpośrednim powodem było przejęcie przez brata Ruprechta (Wacława II) diecezji wrocławskiej i biskupiego księstwa nysko-otmuchowskiego. Na mocy pokoju na początku roku 1383 księstwo legnickie stało się formalnie lennem królestwa czeskiego, jednakże Legnica zachowała przywileje a książęta legniccy utrzymali faktyczną suwerenność. Po śmierci Ruprechta, który zmarł bezpotomnie, kolejnym zwierzchnikiem Legnicy stał się Wacław II, książę-biskup wrocławski. Z racji pełnionej funkcji nie mógł on mieć legalnych potomków, więc by rozstrzygnąć problem dziedziczenia po jego śmierci, zawarł układ ze swoim kuzynem, Ludwikiem II brzeskim, który został jego następcą. Z kolei po jego śmierci w księstwie nastał czas konfliktów wewnętrznych. Na początku rządy sprawowała wdowa po Ludwiku II, księżna Elżbieta brandenburska, następnie rozpoczęła się walka o legnicki tron. W połowie XV wieku legniczanie chcąc odciąć się od zwierzchnictwa książąt legnicko-brzeskich i przyjąć bezpośrednie zwierzchnictwo królów czeskich, wypędzili kolejną księżnę – Jadwigę. Grupie zwolenników korony czeskiej przewodniczył najbogatszy patrycjusz legnicki, Ambroży Bitschen. Pogłębiające się konflikty społeczno-ekonomiczne, zła sytuacja pospólstwa oraz społeczności rzemieślniczej doprowadziły do wybuchu zbrojnego powstania pospólstwa 24 czerwca 1454 roku. W jego wyniku rada miejska została uwięziona, Ambroży Bitschen został okrzyknięty zdrajcą a następnie skazany na karę śmierci. Do niewoli została wzięta również liczna grupa mieszkańców zamku. Pospólstwo pod przewodnictwem rzemieślników obległo również zamek w Piotrowicach. Większość patrycjuszy została osądzona i skazana na wysokie kary pieniężne. Efektem tej rewolty było powołanie nowej rady miejskiej, w której wkład musiał wchodzić także przedstawiciel pospólstwa. Stosunki z Koroną Czeską nie uległy zmianie. Ostatecznie po długich walkach i sporach na tronie książęcym zasiadła, w imieniu swego nieletniego syna Fryderyka I, księżna Jadwiga - wdowa po Janie lubińskim, która załagodziła konflikt pomiędzy miastem a królem czeskim. Z kolei po śmierci Fryderyka I, Legnicą władała jego żona, księżna Ludmiła, pełniąc regencję w imieniu swoich synów. W 1504 roku władzę nad księstwem legnickim objął Fryderyk II. Jako władca prowadził bardzo ambitną politykę, nawiązywał dobre stosunki między innymi z Jagiellonami oraz brandenburskimi Hohenzollernami. Na lata jego panowania przypada również wzrost wpływów Habsburgów na Śląsku (od 1526 r. jako królowie czescy sprawowali oni zwierzchnictwo lenne nad Śląskiem, m.in. nad księstwem legnickim). Po jego śmierci rządy objął jego syn Fryderyk III, z zamiarem kontynuowania polityki ojca, niestety nie odziedziczył jego zdolności. Nie zapisał się dobrze w pamięci poddanych, ostatecznie w wyniku zatargu politycznego cesarz odebrał mu władzę nad księstwem. Jego miejsce zajął niepełnoletni jeszcze syn Henryk XI, który podobnie jak ojciec został odsunięty od władzy - dla odmiany na rzecz swojego brata. Doszło wtedy do tak zwanej „wojny maślanej”, taką nazwę nadano jej ze względu na to, że potoczyła się stosunkowo „gładko”. Kolejny książę piastowski – Fryderyk IV starał się, po nieszczęśliwych rządach swojego brata i ojca, wyciągnąć księstwo z długów, niestety jego działania przerwała przedwczesna, bezpotomna śmierć. Wówczas władanie księstwem legnickim przeszło na najbliżej spokrewniona linię brzeską Piastów Śląskich (także potomków Bolesława Rogatki). W 1592 rządy w księstwie objął Joachim Fryderyk. Był on dobrym gospodarzem, dbał o handel oraz przemysł wydobywczy, przynoszące mu pokaźne dochody. Po jego śmierci władzę nad księstwem sprawowała, w imieniu jego nieletnich synów, jako regentka, księżna Anna Maria. Następnie Legnica przypadła księciu Jerzemu Rudolfowi. Na okres jego panowania przypadła wojna trzydziestoletnia (1618-1648). W związku z tą sytuacją książę znacznie rozbudował fortyfikacje zamku legnickiego oraz samego miasta. We wczesnej fazie wojny Legnica była oszczędzana przez działania wojenne, jednak w 1627 roku, miasto zostało obłożone kontrybucją przez wojska cesarskie Albrechta Wallensteina, które splądrowały także okolice miasta. W roku 1633 po spaleniu przedmieścia do Legnicy wkroczyły ponownie wojska cesarskie. Pomimo późniejszego wycofania się, w 1639 powróciły tam ponownie. Legniczanie żyli także w strachu przed najeżdżającymi cesarski Śląsk wojskami szwedzkimi. W okresie wojny 30-letniej Legnica, Chojnów, Prochowice oraz pobliskie wioski poniosły duże straty demograficzne oraz gospodarcze, w wyniku działań wojennych i towarzyszących im epidemii, podobnie zresztą jak cały Śląsk. Ogłoszenie pokoju westfalskiego w 1648 roku, przyniosło mieszkańcom tych ziem upragnioną ulgę. W roku 1653 zmarł bezpotomnie książę Jerzy Rudolf, a ziemie księstwa podzielili między siebie jego bratankowie. Księstwo legnickie objął Ludwik IV, który podczas swoich dziesięcioletnich rządów dbał o rozwój księstwa odbudowującego się po zniszczeniach wojennych. Po jego śmierci władzę objął brat Chrystian, który niedługo potem zmarł, później władzę sprawowała wdowa po nim, pod nieobecność młodego syna – Jerzego Wilhelma, który odbywał wówczas studia zagraniczne. On to właśnie przeszedł do historii jako ostatni książę legnicko-brzeski. Po powrocie do Legnicy Jerzy Wilhelm ciężko zachorował na ospę i w dniu 21 października 1675 zmarł. Był on ostatnim przedstawicielem dynastii Piastów w Legnicy i na całym Śląsku, a jednocześnie ostatnim męskim przedstawicielem dynastii piastowskiej.
Rozwój ziemi legnickiej pod panowaniem piastowskim.
Z biegiem lat, w miarę jak rozwijała się przedlokacyjna Legnica, prawo targowe stawało się niewystarczające, więc bardziej rozbudowane osady rzemieślniczo – handlowe lokowano jako miasta na tzw. prawie polskim. Konkretnej daty pierwszej lokacji Legnicy niestety nie można ustalić, ale dowodem na to, że miała miejsce, jest późniejszy dokument Bolesława Rogatki, z 1264 roku. Lokacja pochodziła od władzy feudalnej, przeto nowy właściciel miasta (książę) otrzymywał większe uprawnienia, kosztem urzędników książęcych, sprawujących dotąd władzę w grodzie (mieście). Rosnące miasto powoli zaczęło dążyć do częściowego uwolnienia się od zależności od księcia i feudałów oraz uzyskania większych swobód, znanych miastom Europy Zachodniej. Tak więc w roku 1253 Legnica została ponownie lokowana, tym razem na prawie magdeburskim (jest ona potwierdzona źródłowo najpóźniej w roku 1264). Wydany dokument, oparty na urządzeniach prawnych Magdeburga, (które zawierały regulacje dotyczące ustroju sądowo – administracyjnego), określał prawa, przywileje, oraz obowiązki zasadźców i obywateli. Dokument dla Legnicy niestety nie został zachowany, istnieje hipoteza, że spłonął podczas wielkiego pożaru legnickiego ratusza w 1338 roku. Następnie Bolesław Rogatka wystawił dokument, na mocy którego stolarz Radwan został mianowany na wójta dziedzicznego, pełniącego w mieście funkcję administracyjną, w imieniu księcia. Książę podarował również miastu 100 łanów po obu stronach rzeki Kaczawy, które zagospodarowano budując 27 folwarków miejskich. Rozległe uprawnienia wójta spotykały się z czasem z opozycją mieszczan (zwłaszcza jego wyższych warstw), którzy dążyli do ograniczenia jego władzy. W wyniku tego zatargu w mieście powstała rada miejska, która przejęła większość, a w końcu wszystkie kompetencje wójta. Zalążki takiej rady miejskiej spotykamy już pod koniec wieku XIII kiedy to Henryk V Gruby nadał Legnicy takie same prawa jakie posiadał już Wrocław. Do kompetencji rady miejskiej należało reprezentowanie miasta na zewnątrz, zarządzanie majątkiem miejskim, wydawanie postanowień i uchwał dla miasta. Wybory do rady miasta odbywały się co roku, podczas środy popielcowej, kiedy wybierano sześciu jej członków, spośród których trzech miało pochodzić z patrycjatu, a pozostałych trzech z przedstawicieli pospólstwa (cechów rzemieślniczych). Radzie przewodniczył burmistrz, wybierany spośród rajców i przez rajców. Formalne oraz faktyczne wprowadzenie pełnych przepisów prawa magdeburskiego w Legnicy, nastąpiło w 1324 roku. Rok później miasto otrzymało uprawnienia sądowe nad okolicznymi wsiami. Pod koniec wieku XIV Legnica posiadała już w pełni ukształtowany samorząd, stała się wzorem dla innych miast oraz udzielała pouczeń prawnych w zakresie stosowania prawa magdeburskiego w innych miastach. M.in. w rezultacie przyjęcia prawa niemieckiego, przez kolejne setki lat, Legnica bardzo dobrze się rozwijała pod względem administracyjnym, gospodarczym i politycznym. Legniczanie uzyskali wówczas wiele nowych praw i przywilejów, m. in: przywilej wykupu wszystkich czynszów wieczystych od jatek mięsnych, ław chlebowych i szewskich, prawo wagi, prawo poboru ceł, prawo szrotu, monopol na sprzedaż soli w całym księstwie oraz targ solny. Natomiast w pierwszej połowie XV wieku miasto otrzymało przywilej menniczy, który dawał miastu prawie nieograniczone uprawnienia bicia monety miejskiej pod własnym stemplem, co oznaczało pokaźne źródło dochodów. Kolejnym przywilejem było nadanie miastu prawa do nabywania dóbr ziemskich w dziedziczne posiadanie, co zrównywało tutejsze mieszczaństwo ze szlachtą. Prawo do posiadania własnej siły zbrojnej było kolejnym z przywilejów, który podniósł jego rangę oraz umocnił pozycję mieszczan legnickich, w szczególności patrycjatu miejskiego.
Już w wieku XV Legnica odgrywała ważną rolę jako bardzo dobrze rozwijający się i prosperujący ośrodek gospodarczy na Śląsku, następnie zdobyła również uznanie jako prężnie działający ośrodek naukowy. Już książę Ludwik I zgromadził na swoim dworze pokaźną bibliotekę, utrzymywał ożywione kontakty z wykształconymi ludźmi, pośród których nie brakowało miejscowych, którzy studiowali zwłaszcza na Uniwersytecie w Pradze. Według historyków dużą rolę w rozwoju kultury miasta odegrali książęta Fryderyk II i III.
Książę legnicki Fryderyk II miał bardzo ambitny plan założenia w Legnicy uniwersytetu, również dzięki jego inicjatywie przez cały wiek XVI w Legnicy rozwijało się drukarstwo. Z kolei inny władca księstwa – Jerzy Rudolf był władcą wykształconym, studiował na Uniwersytecie we Frankfurcie. Za panowania tego księcia rozwinęło się życie kulturalne, coraz więcej mieszkańców, oczywiście tych, których było stać, wyjeżdżało za granicę na studia. Uniwersytet w Legnicy powstał 29 października 1526 roku, z początku miał on być uczelnią luterańską. Fryderyk II stworzył również bibliotekę naukową. W Legnicy przede wszystkim kształcili się duchowni oraz kandydaci na duchownych, trzeba przyznać, że kultura umysłowa legnickiego kleru, znajdowała się wówczas na bardzo wysokim (jak na tamte czasy) poziomie. Tak więc pod koniec średniowiecza Legnica zajmowała bardzo wysoką pozycję wśród miast na Śląsku, pod względem nie tylko gospodarczym ale i również kulturowym.
Miasto Chojnów otrzymało prawa miejskie w 1333 roku, odtąd rozwijało się bardzo dobrze, ton miastu nadawali przede wszystkim mieszczanie zajmujący się tkactwem oraz sukiennictwem, rozwijała się również hodowla owiec. Na początku wieku XIV w Chojnowie prosperowali także m. in.: rzeźnicy, kuśnierze, krawcy, kowale, bednarze, którzy świadczyli swoje usługi dla miasta oraz kasztelanii. Chojnów bardzo często, jak pozostałe tereny obecnego powiatu legnickiego, nawiedzały pożary, po których miasto odbudowywano w znacznej mierze dzięki pomocy finansowej księcia.
Pod panowaniem Habsburgów
Po wygaśnięciu legnickiej linii Piastów (jako ostatniej linii tej dynastii), Legnica wraz z księstwem przeszła pod bezpośrednie panowanie Habsburgów. Ich rządy przyniosły nasilenie kontrreformacji, co odbiło się niekorzystnie na i tak już trudnej sytuacji gospodarczej miasta. Na skutek prześladowań religijnych wielu miejscowych protestantów opuściło miasto w poszukiwaniu miejsca gdzie mogliby swobodnie praktykować swoje wyznanie. Byli wśród nich liczni kupcy i rzemieślnicy, co było ciosem dla gospodarki obecnego powiatu legnickiego. Miastu ciążyła także polityka fiskalna Habsburgów, którzy potrzebowali pieniędzy na rozrastanie się biurokratycznego aparatu państwowego oraz prowadzone wojny z Francją i Turcją. Z drugiej strony jednak, pomimo trudności gospodarczych, w Legnicy rozwinął się na znaczną skalę ruch budowlany, dotyczyło to także budownictwa publicznego i sakralnego (tego ostatniego także za sprawą kontrreformacji). Księżna Ludwika (wdowa po księciu Chrystianie) postanowiła wznieść w Legnicy, tuż przy kościele Św. Jana mauzoleum książąt śląskich z dynastii piastowskiej. Do obiektów sakralnych wybudowanych w tym okresie należy powstałe w pobliżu kościoła Św. Jakuba okazałe kolegium jezuickie. Również zamek piastowski, dawna siedziba książęca, uległ przebudowie. Na przełomie XVII i XVIII wieku szkolnictwo legnickie przeżywało znaczne ożywienie. W roku 1700 otwarto w mieście kolegium jezuickie. Po wieloletnich staraniach w 1708 roku powołano również do życia w Legnicy Akademię Rycerską. Była to szkoła stanowa, wzorowana na podobnych zakładach istniejących w monarchii habsburskiej i w Rzeszy Niemieckiej, gdzie przez okres 3 lat mogła się kształcić młodzież szlachecka, w tym przypadku o wyznaniu zarówno protestanckimi, jak i katolickim. W późniejszym okresie prawo do nauki w Akademii uzyskała również uboższa szlachta – studenci wywodzący się z tych środowisk mogli być zwolnieni z opłat za szkołę, jako stypendyści. Zatem mimo regresu gospodarczego w Legnicy kwitło życie kulturalne, powstały również kawiarnie, herbaciarnie i winiarnie. Jednocześnie jednak rosło ubóstwo oraz przestępczość i żebractwo (w 1733 roku wprowadzono zapomogi dla najuboższych).
W państwie pruskim
Po śmierci cesarza Karola VI tron w Cesarstwie objęła jego córka Maria Teresa. Wkrótce z inicjatywy Fryderyka II , Króla Prus, doszło do aneksji Śląska przez to państwo, w rezultacie czego nastąpiła seria tzw. wojen śląskich, które zakończyły panowanie Habsburgów na tych terenach. Po przegranej w 1742 roku I wojnie śląskiej Austriacy zostali na mocy pokoju wrocławskiego zmuszeni odstąpić Prusom, większość terytorium Śląska, wraz z dawnym księstwem legnickim. Wojna siedmioletnia (1756–1763), miała także swój śląski epizod (III wojnę śląską), podczas którego Habsburgowie usiłowali odzyskać Śląsk. Ostatecznie na mocy postanowień pokoju w Hubertusburgu w 1763r. Prusy zatrzymały całą zdobytą poprzednio część Śląska, wraz z Legnicą. W trakcie wspomnianych wojen miasto szczęśliwie uniknęło poważnych zniszczeń, pomimo toczących się na Śląsku (zwłaszcza podczas III wojny śląskiej) intensywnych działań wojennych.
Od roku 1742 Legnica stała się miastem typowo garnizonowym: stacjonowały tu oddziały armii pruskiej. Począwszy od lat 80 XVIII wieku, po latach zastoju, a nawet regresu pogłębionego wojnami śląskimi oraz ich skutkami, życie gospodarcze Legnicy zaczęło się powoli ożywiać, czego przejawem było m.in. powstanie manufaktur. Już w 1787 roku istniała tu wytwórnia skór, manufaktura sukiennicza oraz wełniana. Miasto z biegiem czasu zaczęło się zmieniać, w 1758 roku władze pruskie zarządziły likwidację twierdzy legnickiej, rozpoczęła się wówczas rozbiórka wałów, pozostawiono jednak mury miejskie wraz ze starą fosą. Również zamek legnicki zupełnie podupadł. W dalszych latach panowania pruskiego, ponownie rozwijało się życie kulturalne oraz umysłowe Legnicy. Rozszerzyła się sieć szkół podstawowych, szkoły już istniejące unowocześniły program nauczania, powstało również pierwsze gimnazjum świeckie.
Rok 1806 rozpoczął dla Śląska okres wojen napoleońskich. W roku następnym do Legnicy wkroczyły wojska francuskie, okupacja napoleońska, która przyniosła miastu i okolicom znaczne straty materialne, trwała do 1808 roku, pod koniec którego do Legnicy powrócił garnizon pruski. Ziemie śląskie ponownie doświadczyły działań wojennych w 1813 roku, kiedy to dotarły tu oddziały rosyjskie w pościgu za wycofującą się z Rosji armią Napoleona. Rosjanie wkroczyli także do Legnicy, a wkrótce dołączyli do nich ponownie sprzymierzeni Prusacy. Jednak kilka miesięcy później wojska napoleońskie na powrót wtargnęły do Legnicy. 26 sierpnia 1813 roku w rejonie Krotoszyc doszło do bitwy nad Kaczawą, w której armia rosyjsko – pruska pokonała Francuzów. Feldmarszałek rosyjski Kutuzow stacjonował w tym czasie w Chojnowie, miasto pełniło rolę głównej kwatery jego wojsk. Również ten wojenny okres był dla Legnicy i całej okolicy ciężki, wszystkie miasta borykały się z poważnymi trudnościami gospodarczymi. Z drugiej strony był to także czas reform (realizowanych w całym państwie pruskim). M.in. w roku 1809 ponownie powołano do życia radę miejską oraz przeprowadzono wybory na radnych. Innym ważnym dla Legnicy wydarzeniem było przeniesienie z Głogowa nowo utworzonej rejencji dolnośląskiej (odpowiednik województwa). Na początku XIX wieku powstało Legnickie Towarzystwo Rolnicze. Po wojnach napoleońskich nastał okres długotrwałego pokoju, co przyczyniło się do rozwoju miasta. Wyraźniejsze ożywienie gospodarcze nastąpiło w latach 50 i 60 XIX wieku. W królestwie pruskim rozpoczęła się era dynamicznego rozwoju przemysłu oraz postępu technicznego i cywilizacyjnego, która nie ominęła także Legnicy. Jeszcze w roku 1844 w mieście otwarto stację kolejową w związku z budową linii z Wrocławia do stołecznego Berlina, która przebiegała przez Legnicę. Oprócz Legnicy stacje kolejowe powstały również w Chojnowie i Miłkowicach. Przejawem unowocześniania się miasta było m.in. pojawienie się w Legnicy telegrafu (w 1850r.). Jednocześnie miasto rozwijało się terytorialnie, stopniowo wchłaniając okoliczne tereny. Dzisiejszy kształt przestrzenny miasta uformował się w znacznej mierze właśnie w drugiej połowie XIX - i na początku XX wieku. Legnica stała się jednym z wiodących ośrodków gospodarczych i administracyjnych na Dolnym Śląsku. Gospodarka rozwijała się w tym okresie dynamicznie, zwłaszcza przemysł fabryczny – głównie szlifierski, ceramiczny, mineralny i metalowy a także maszynowy, drzewny i odzieżowy. Dobrze rozwijały się również handel oraz rzemiosło, ogrodnictwo i hodowla. Na terenie miasta powstały też trzy linie tramwajowe (od dawna już nieczynne). Wszystko to wpłynęło na gwałtowny wzrost liczby mieszkańców: w roku 1914 Legnica miała ponad 70 tys. mieszkańców, co w porównaniu z rokiem 1871 oznaczało wzrost o blisko 300% (warto też wspomnieć, że na początku XIX wieku było to tylko 7 tysięcy mieszkańców). W granicach miasta znajdowały się także rozległe tereny zielone.
I Wojna Światowa i lata międzywojenne na ziemi legnickiej
Okres pierwszej wojny światowej dla ziem dawnego księstwa legnickiego, pomimo braku zniszczeń (jako że działania wojenne toczyły się z dala od tych okolic), był bardzo trudny, podobnie jak w całym Cesarstwie Niemieckim. Pojawiły się trudności finansowe, związane z ogromnymi kosztami, jakie pochłaniała wojna. Mieszkańców Legnicy i okolic objęła wojenna mobilizacja, kolejne roczniki mężczyzn były powoływane do wojska. W miarę przedłużania się wojny w regionie zaczął narastać problem z zaopatrzeniem w żywność i inne potrzebne artykuły. Taka sytuacja szybko zmusiła władze do wprowadzenia i stosowania systemu racjonowania. Wprowadzono kartki na chleb, cukier, mięso, a także na inne artykuły takie jak ziemniaki, masło, mleko, węgiel, gaz, naftę, mydło, ubranie, bieliznę oraz obuwie. Wojenne wyrzeczenia stawały się coraz bardziej dotkliwe dla ludności regionu, z czasem zaczęło brakować wielu produktów nawet w ilości racjonowanej. Pogarszające się warunki życia oraz rosnąca liczba ofiar wojny powodowały niekorzystne nastroje wśród ludności. I wojna światowa zakończyła się w 1918r. klęską i upadkiem Cesarstwa Niemieckiego. Przełom lat 1918 – 1919 przyniósł na terenie całych Niemiec wrzenie rewolucyjne i chaos polityczny trwający kilka następnych lat, co nie ominęło również Legnicy (ówczesnej Liegnitz).
Bezpośrednio po wojnie sytuacja gospodarcza miasta była nadal bardzo trudna: brakowało kapitału inwestycyjnego, szalała inflacja, a na skutek zmian granic i nowej sytuacji politycznej tutejszy przemysł został odcięty od swoich najważniejszych rynków zbytu i surowców na wschodzie Europy. W związku z tym zmniejszyły się dochody miasta oraz zahamowany został rozwój wielu gałęzi przemysłu. Po okresie kryzysu w początkach lat 20 XX w., Legnica powoli zaczęła odżywać na nowo. Znowu przybywało mieszkańców, ponownie zaczął się powiększać zabudowany obszar miasta, podjęto także działania na rzecz poprawy warunków życia ludności. Przemysł legnicki bardzo powoli wychodził z kryzysu, nie sprzyjały temu trudności z dostępem do surowców, ani wspomniane już ograniczenie dostępu do rynków zbytu (m.in. do Polski), do czego przyczyniła się także wojna celna pomiędzy Niemcami a Polską w 1925r. Niedługo później, w latach 1929-1932 w miasto uderzył wielki kryzys gospodarczy (tak jak m.in. w całe Niemcy). Przyniósł on m.in. masowe bezrobocie, a także radykalizację nastrojów społecznych, co przyczyniło się znacząco do dojścia Hitlera do władzy w 1933 roku. Odtąd w Legnicy, jak i w całym kraju zaczęła się budowa nowego, totalitarnego państwa nazistowskiego z wszystkimi tego konsekwencjami. Zaczęły się prześladowania i aresztowania rzeczywistych i potencjalnych przeciwników politycznych nowego reżimu, głównie komunistów i socjaldemokratów, coraz większe szykany były też wymierzone w ludność żydowską. W nocy z 9 na 10 listopada 1938 w całych Niemczech doszło do tak zwanej „nocy kryształowej”, kiedy to faszystowskie bojówki dokonały masowego pogromu ludności żydowskiej. W Legnicy spalono wówczas synagogę przy ulicy Piekarskiej wraz ze znajdującymi się w niej zbiorami bibliotecznymi. Zbezczeszczeniu uległ również cmentarz żydowski, splądrowano także większość domów należących do żyjącej w mieście społeczności żydowskiej. Jednocześnie rządy Hitlera przyniosły, także na terenie obecnego powiatu legnickiego, poprawiające sytuację najbiedniejszych państwowe roboty publiczne, m.in. zaczęto budować autostrady oraz drogi (także w niedalekiej okolicy), a przemysł zaczął otrzymywać coraz więcej zamówień wojskowych, w związku z postępującą militaryzacją kraju („armaty zamiast masła”). Spowodowało to duży spadek bezrobocia, a co za tym idzie wzrost popularności Hitlera i rządzącej partii NSDAP. Ponadto Legnica położona niedaleko od wschodniej granicy stała się bardzo ważnym punktem strategicznym. Zwiększyła się znacznie obecność wojska w mieście, zaczęto budować kompleksy koszarowe, które powstały przy każdej wylotowej ulicy z miasta. W 1934 roku wybudowano tu lotnisko wojskowe, powstała także stację paliw, nowa bocznica kolejowa oraz szpitale wojskowe.
II Wojna Światowa
W dniu 1 września 1939r. wybuchła II wojna światowa. Na samym jej początku miejscowe lotnisko wojskowe zostało wykorzystane jako baza niemieckich bombowców dokonujących nalotów na Warszawę. Liegnitz bardzo szybko przestawiło swoją gospodarkę na potrzeby wojenne, tutejsze fabryki nastawiono przede wszystkim na produkcję zbrojeniową. Mieszkańców znów objęła wojenna mobilizacja, która obejmowała coraz więcej roczników mężczyzn powoływanych do wojska. Szybko zaczęło brakować rąk do pracy, dlatego coraz częściej sprowadzano cudzoziemskich robotników przymusowych i jeńców wojennych, w tym także Polaków. Do niewolniczej pracy zaprzęgano również więźniów obozów koncentracyjnych. Zagłada spotkała miejscową ludność żydowską, oprócz tych jej przedstawicieli, którzy zdążyli zawczasu wyemigrować. Do początku 1945r. działania wojenne omijały Legnicę, do miasta przybywali liczni ewakuowani z miast niemieckich bombardowanych przez lotnictwo alianckie. Sytuacja zmieniła się w styczniu 1945r., kiedy znad Wisły ruszyła (12 stycznia) ofensywa Armii Czerwonej. Po kilkunastu dniach front dotarł na Dolny Śląsk, zagrażając już bezpośrednio miastu. Niemal w ostatniej chwili przed nadejściem Rosjan zarządzono spóźnioną ewakuację ludności. W dniu 9 lutego 1945r. do Legnicy dotarły wojska radzieckie,. Opanowały one miasto napotykając jedynie na niewielki opór. W trakcie zdobywania Legnicy przez Rosjan miasto nie doznało zbyt wielu zniszczeń. Natomiast nieco później znaczne szkody wyrządziło plądrowanie miasta przez zdobywców oraz podpalenia dokonywane przez pijanych czerwonoarmistów – m.in. spłonął wtedy Zamek Piastowski, liczne kamienice w centrum oraz dawne sanktuarium. Podobne zniszczenia dotknęły w okolicy m.in. Chojnów – tam spłonęła ponad połowa miasta, w tym również zabudowa zabytkowego rynku. W kwietniu 1945r. w drodze na front na Łużycach, przez miasto przemaszerowały jednostki 2 Armii Wojska Polskiego.
Ziemia legnicka od roku 1945 do dziś
Od 1945 Legnica znalazła się w granicach Polski, wchodząc w skład tzw. Ziem Odzyskanych. Przez krótki okres miasto było nawet siedzibą nowych polskich władz wojewódzkich na Dolnym Śląsku, ze względu na fakt, że zniszczenia były tu znacznie mniejsze niż we Wrocławiu. W lipcu 1945 miasto wybrane zostało także na siedzibę dowództwa Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej – czyli wszystkich oddziałów sowieckich stacjonujących w powojennej Polsce. W związku z tym dowództwo Armii Czerwonej zażądało przeniesienia wszystkich polskich urzędów oraz ludności niemieckiej i napływającej już ludności polskiej do wydzielonej dzielnicy na przedmieściach (Kartuzy). Na przeprowadzkę dano mieszkańcom 24 godziny, a późniejszy raport UB donosił: „Przesiedlenie to przypominało pewne momenty z okresu okupacji niemieckiej, a stosowane do ludności żydowskiej przy wysiedleniach względnie organizowaniach getta”. Mieszkania były brutalnie rekwirowane przez Rosjan, którzy pozwalali zabierać tylko bagaż podręczny. Tysiące ludzi koczowało pod gołym niebem. Wydarzenia te wywołały falę ucieczek polskiej ludności z Legnicy, a nawet pojawienie się (nieprawdziwych) plotek o masakrze Polaków przez Rosjan. Do jesieni 1945 roku większość obiektów użyteczności publicznej została zajęta przez wojskowe władze radzieckie. Wtedy też pozwolono na ponowne zasiedlanie miasta przez Polaków. W kwietniu 1946 zarząd miejski w Legnicy szacował, że było w niej 16 700 Polaków, 12 800 Niemców i… ponad 60 000 Rosjan. W następnych latach ludność niemiecką przesiedlono do Niemiec, na ich miejsce napłynęli kolejni polscy osadnicy z terenów Polski w granicach sprzed 1939 rokiem. Z czasem utworzyli oni nową społeczność traktującą swoje nowe miasto jako (początkowo traktowaną jako tymczasową i zastępczą) „małą ojczyznę”. Część miasta zajmowana przez Armię Radziecką była natomiast de facto eksterytorialną enklawą. W roku 1984 w Legnicy umiejscowiono Naczelne Dowództwo Wojsk Kierunku Zachodniego (stacjonowało tam ono do 1992 r.). W razie wybuchu wojny to właśnie stąd miano kierować atakiem wojsk Układu Warszawskiego na Zachodnią Europę. W związku z tym w miasto wycelowanych było kilkanaście amerykańskich głowic nuklearnych. Swój wielkomiejski charakter Legnica zaczęła odzyskiwać powoli na początku lat 60 XX w., co zawdzięczała głównie odkryciu w okolicy bogatych złóż miedzi i powstaniu Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Zadecydowało to o znacznej rozbudowie przemysłu powstałego wcześniej na potrzeby tzw. Starego Zagłębia Miedziowego - Huty Miedzi (z 1952r.), a także o powstaniu Zakładów Mechanicznych "Legmet" oraz Fabryki Przewodów Nawojowych "Elpena".
W nowym, obowiązującym od 1975r. podziale administracyjnym kraju na 49 województw, Legnica stała się siedzibą władz wojewódzkich, a zatem znów jednym z najbardziej znaczących ośrodków administracyjnych Dolnego Śląska. Wszystko to przyczyniło się do znacznego wzrostu liczby (cywilnych, polskich) mieszkańców Legnicy, która pod koniec lat 80 XX w. stała się miastem ponad 100 – tysięcznym. Taki stan rzeczy pociągnął za sobą m.in. budowę osiedli z wielkiej płyty – „sypialni” miejskich. Po przełomie politycznym w 1989r., od 1990 roku rozpoczęło się stopniowe wycofywanie garnizonu wojsk radzieckich z Legnicy. Rosjanie sukcesywnie przekazywali też zajmowane dotąd budynki Polakom. Ostatni żołnierze rosyjscy wyjechali z miasta we wrześniu 1993 roku – była to także ostatnia jednostka rosyjska (już nie radziecka), która opuściła terytorium Polski. W ten sposób po raz pierwszy od czasów wczesnopiastowskich państwo polskie uzyskało pełną suwerenność w tym mieście. Wkrótce większość obiektów poradzieckich została zaadoptowana na cele mieszkalne.
W marcu 1992 w Legnica została stolicą nowo utworzonej diecezji legnickiej Kościoła Rzymskokatolickiego. W związku z tym ożywiło się w mieście budownictwo sakralne. Znaczącym wydarzeniem dla miasta i diecezji była wizyta papieża Jana Pawła II w czerwcu 1997. Od dnia 1 stycznia 1999, z powodu reformy administracyjnej rządu Jerzego Buzka, wprowadzającej podział terytorialny kraju na 16 województw, Legnica przestała być miastem wojewódzkim, uzyskując status powiatu grodzkiego (miejskiego), jednocześnie wraz z utworzonym (odrębnym) ziemskim powiatem legnickim weszła w skład województwa dolnośląskiego. Od lat 90 XX wieku poważnym problemem społecznym w Legnicy i okolicach jest wysokie bezrobocie, związane głównie z upadkiem wielu nierentownych zakładów przemysłowych (w ostatnich latach sytuacja się poprawiła). Natomiast do zjawisk pozytywnych można zaliczyć rozwój szkolnictwa wyższego w mieście – do filii Politechniki Wrocławskiej dołączyły Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa oraz uczelnie prywatne. Dynamicznie rozwinęło się życie kulturalne oraz miejscowe media. Obecnie Legnica jest prężnym ośrodkiem kulturalnym oraz artystycznym na Dolnym Śląsku. Jeszcze w roku 1997 utworzono Legnicką Specjalną Strefę Ekonomiczną, która prosperuje i rozrasta się do dziś, dając ludziom miejsca pracy, podobnie jak zrestrukturyzowane zakłady KGHM. Wzrasta również atrakcyjność turystyczna miasta. Legnica jest uważana za jedno z najpiękniejszych miast Dolnego Śląska, głównie ze względu na mnogość zabytków będących pozostałościami jej bogatej historii, pomimo zniszczeń pod koniec II wojny światowej. Natomiast pozostałe gminy powiatu legnickiego odznaczają się przede wszystkim walorami krajobrazowymi i przyrodniczymi.
Wykorzystana literatura:
1. Chutkowski J., 1996. Opowieści o dawnej Legnicy, Oficyna Wydawnicza ATUT – Witold Podedworny, Legnica.
2. Dąbrowski S., 1998, Legnica. Zarys monografii miasta, Wydawnictwo DTSK Silesia, Wrocław-Legnica.
3. Haisig M., 1997, Legnica. Monografia historyczna miasta, Wydawnictwo Zakład Narodowy Im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
4. Kalski W., 1997, Liegnitz znaczy Legnica, Oficyna Wydawnicza ATUT – Witold Podedworny, Legnica.
5. Łaszewski W., Rollauer T., 2004, Legnica, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
|
