|
Przemysław Buryan, Armin Mikos v. Rohrscheidt
Nie ulega wątpliwości, że z perspektywy turystyki kulturowej powiat kołobrzeski nie jest regionem równie
atrakcyjnym, jak dla turystyki rekreacyjnej i zdrowotnej. Niektóre miejscowości tego mikroregionu są
niewątpliwie znane, jednak jako cele wyjazdów w czasie wolnym są one popularne przede wszystkim wśród
turystów szukających wypoczynku i relaksu nad Bałtykiem, a nie przeżyć kulturalnych. Władze powiatu nie
dążą do zmiany tego wizerunku i nie aspirują do miana regionu konkurującego z ważniejszymi krajowymi
destynacjami turystyki kulturowej. Także w opinii ekspertów próba taka byłaby zresztą nieracjonalna:
mogłaby zachwiać rozpoznawalną marką powiatu, którą wypracował sobie przez dziesięciolecia. Ponadto takie
działanie wymuszałoby tworzenie serii atrakcji o charakterze wtórnym lub nawet całkowicie sztucznie wykreowanym,
które i tak nie w krótkookresowej perspektywie nie byłyby w stanie zbudować silnej pozycji miasta i powiatu
na mapie polskich destynacji turystyki kulturowej. Stąd należy uznać, że głównym magnesem przyciągającym
turystów do omawianego regionu pozostaną piaszczyste wybrzeże Bałtyku oraz liczne sanatoria i ośrodki
wypoczynku. Ofertę tę wzmacniają powstające licznie obiekty typu Spa & Wellness. Powiat kołobrzeski
może więc stać się atrakcyjny dla turystów kulturowych, o ile chcą oni wybrać się na urlop wypoczynkowy
w jednym z wymienionych rodzajów obiektów noclegowych i szukają miejsca, w którym wypoczynek można uzupełnić
ofertą turystyki kulturowej. Nie będąc w grupie regionów o wyróżniającym się potencjale turystyczno-kulturowym,
analizowany obszar posiada jednak kilka znaczących walorów. Na ich bazie jest w stanie rozbudować ofertą
wystarczającą dla zorganizowania interesującego zwiedzania, a nawet kilku jednodniowych wycieczek kulturowych.
Wycieczki takie mogłyby wpisywać się w poniżej wyszczególnione formy turystyki kulturowej.
Kulturowa turystyka militarna
To właśnie miłośnicy tej formy turystyki kulturowej znajdą w Kołobrzegu najwięcej interesujących miejsc
oraz historycznych wątków. Przede wszystkim należy do nich kołobrzeskie Muzeum Oręża Polskiego z bogatymi
zbiorami dotyczącymi dziejów polskiej armii, historycznych zaślubin Polski z morzem, które odbyły się
w Kołobrzegu oraz ostatnio popularnego pola aktywności badawczej: archeologii pól bitewnych. Sporą atrakcją
będzie z pewnością także skansen morski, będący plenerowym oddziałem muzeum, w którym udostępnione są
powojenne okręty marynarki polskiej: ORP "Fala" i ORP "Władysławowo". Uzupełnieniem podstawowej oferty
placówki są lekcje muzealne, z których kilka traktuje o militarnej przeszłości miasta. Muzeum organizuje
także najważniejszy event militarny Kołobrzegu: inscenizację historyczną - Bój o Kołobrzeg (z
roku 1945). Ekspozycje muzealne uzupełnia częściowo zachowana infrastruktura fortyfikacyjna dawnej pruskiej
twierdzy Kolberg. Do ciekawszych obiektów dawnego systemu fortyfikacyjnego należy Fort Ujście, na którym
stoi obecnie latarnia morska, Most Obronny (Batardeau) będący ciekawym przykładem systemu spiętrzającego
wodę rzeki w razie oblężeń czy Redutę Morast - kluczowy punkt obrony kołobrzeskiego portu.
Do zwolenników bardziej przeżyciowych form turystyki kulturowej skierowana jest oferta Centrum Atrakcji
Wojskowych "Bastion". Na dawnym poligonie, położonym przy drodze wylotowej z Kołobrzegu w kierunku Koszalina,
można nie tylko obejrzeć ,ale nawet przejechać się czołgiem lub pojazdem opancerzonym, ponadto odbyć
ćwiczenia wojskowe i obrony cywilnej z użyciem prawdziwego sprzętu pod okiem ekspertów oraz zaopatrzyć
się w militarne gadżety. Centrum jest także organizatorem eventu: Kołobrzeskiego Pikniku Wojskowego.
Istnieje jeszcze niematerialny potencjał militarny Kołobrzegu. Wydaje się, że dużą szansą dla rozwijania
turystyki militarnej w tym mieście mogłoby być stworzenie ośrodka projekcji filmów militarnych. Obok
istniejących polskich filmów fabularnych o tematyce wojennej, opisujących walki o Kołobrzeg (film "Jarzębina
czerwona") lub luźniej do nich nawiązujących (serial "Czterej Pancerni" odc. 7 i 8; Stawka większa niż
życie" odc. 15) do repertuaru takiego ośrodka powinien wejść (pozyskany i przetłumaczony) znany niemiecki
film "Kolberg" z roku 1945, tzw. "Durchhaltefilm" eksploatujący dla potrzeb nazistowskiej propagandy
"przetrwania" XIX-wieczne oblężenie i heroiczną obronę twierdzy przez Prusaków przed wojskami napoleońskimi.
Wyświetlenie tego filmu z odpowiednim komentarzem historycznym może stanowić dobre przygotowanie do zwiedzania
pozostałości twierdzy przez dostarczenie tła historycznego. Stworzenie ośrodka projekcyjnego (z repertuarem
ewentualnie wzbogaconym o inne jeszcze filmy o podobnej tematyce, w tym m.in. ukazujące słynne oblężenia
twierdz i bitwy morskie) może wykreować nowy w Polsce typ atrakcji turystyki kulturowo-militarnej, a
jednocześnie filmowej i może przyciągnąć nową grupę turystów, którzy ze względu na proponowany im program
zostaną w mieście nieco dłużej.
Turystyka muzealna
Placówki muzealne w powiecie kołobrzeskim skupione są w jego ośrodku administracyjnym. Znajdują się w
zasięgu komunikacji miejskiej, stąd ich zwiedzanie jest wygodne dla indywidualnych turystów kulturowych.
Najważniejszą placówką w mieście jest Muzeum Oręża Polskiego. W jego głównym budynku, przy ul. Emilii
Gierczak, zlokalizowane są stałe ekspozycje na temat dziejów oręża polskiego, uzupełnione dużą plenerową
wystawą ciężkiego sprzętu wojskowego. W ekspozycji prezentującej epizod "zaślubin z morzem", wykorzystano
nowe rozwiązania wystawiennicze. Muzeum posiada także oddziały w historycznych miejscach Kołobrzegu.
W pałacu Brunschweigów przy ul. Armii Krajowej funkcjonuje wystawa na temat dziejów miasta, ponadto można
tu obejrzeć dużą ilość eksponatów pomiarowych zgromadzonych na wystawie metrologicznej.
Z kolei plenerowy skansen morski przy ul. Bałtyckiej oferuje zwiedzającym unikatową w skali kraju ekspozycję
wyslipowanych (umieszczonych w całości na lądzie) jednostek wojennych: okrętu patrolowego nr 912 - ORP
"Fala" i kutra rakietowego nr 205 - ORP "Władysławowo". Dostępne są zarówno pokłady, jak i wnętrza okrętów
z pomieszczeniami maszynowymi, załogi, messą (jadalnią) i stanowiskiem dowodzenia. Wśród eksponatów zachowanych
z nieistniejącego już okrętu-muzeum, niszczyciela "Burza" (polskiego weterana II wojny światowej) znajdują
się tutaj: maszt, armata okrętowa, torpedy, miny oraz część urządzeń).
W dawnej kamienicy kupieckiej, obok głównej siedziby Muzeum Oręża Polskiego, często organizowane są interesujące
wystawy czasowe.
W kołobrzeskiej latarni morskiej (wzniesionej na podstawie dawnego XVII-wiecznego fortu broniącego kołobrzeski
port) zlokalizowano wystawę niewielkiego Muzeum Minerałów.
Najmłodszych zwolenników muzeów powinna przyciągnąć wystawa "Maszoperii 6D" przy ul. Rodziewiczówny 15,
upamiętniająca życie i pracę nadbałtyckich rybaków. Ta multimedialna ekspozycja oddziałuje nie tylko
obrazem, ale także dźwiękiem, ruchem, a nawet zapachem.
Turystyka dziedzictwa kulturowego
Wśród obiektów zabytkowych znajdujących się na terenie powiatu kołobrzeskiego, za najciekawsze uznać
trzeba te sakralne. Najważniejszą świątynią regionu jest kołobrzeska Bazylika Konkatedralna Wniebowzięcia
NMP, historyczna fara i kolegiata miasta. Jej atrakcyjność wyznaczają nie tylko rozmiary i historyczna
substancja oraz zachowany gotycko-pomorski styl architektoniczny, ale również bogate i cenne wyposażenie.
Zaliczają się do niego miedzy innymi: monumentalny gotycki świecznik siedmioramienny z XIV wieku (jeden
z pięciu zaledwie gotyckich kandelabrów zachowanych na świecie) oraz imponująca Korona Schlieffenów -
wiszący, drewniany świecznik z pierwszej połowy XVI wieku.
W Budzistowie (czyli przedlokacyjnym tzw. starym Kołobrzegu" znajduje się najstarsza zachowana świątynia
gotycka Pomorza - kościół Św. Jana Chrzciciela z roku 1222.
Atrakcją Rusowa jest gotycki kościół parafialny Matki Boskiej Różańcowej z obszerną przysadzistą wieżą
nad wejściową kruchta - typowym elementem gotyckiej architektury sakralnej obszarów wokół Bałtyku. Te
i pozostałe świątynie gotyckie stanowiące większość zabytkowych obiektów sakralnych powiatu kołobrzeskiego
mogą być interesujące dla miłośników tego stylu architektonicznego. Niewielka odległość między nimi,
pozwala powiązać ich zwiedzanie w jednodniowym programie tematycznym, realizowanym w formie wycieczki
samochodowej lub (w ograniczonym zakresie) rowerowej.
Turystyka eventowa
Ośrodek administracyjny powiatu - Kołobrzeg - przez ponad 20 lat kojarzył się Polakom z dużą imprezą
artystyczną - Festiwalem Piosenki Żołnierskiej. Pomimo zakończenia jego organizacji w tym mieście (1991)
Kołobrzeg nadal pozostaje ważnym punktem na eventowej mapie Pomorza Zachodniego. Interesujące ich imprezy
znajdą tu miłośnicy koncertów, festiwali oraz inscenizacji historycznych. Aktualnie brak wydarzenia zorganizowanego
na masową skalę, jednak funkcjonuje kilka imprez o mniejszym zasięgu i uznanej klasie artystycznej. Wśród
eventów kultury wysokiej na uwagę zasługuje festiwal Muzyka w Katedrze odbywający się w czwartki
w sezonie letnim (lipiec i sierpień), który przyciąga także wykonawców spoza kraju oraz konkurs poetycki
Bursztynowe Pióro i festiwal piosenki poetyckiej Nadzieja, które mają już zdecydowanie
regionalny charakter. Do miłośników eventów kultury popularnej adresowany jest festiwal szantowy Na
fali (w pierwszy weekend lipca), sierpniowy festiwal folklorystyczny Interfolk oraz rekonstrukcja
historyczna: Targ Solny (w maju). W lipcu organizowany jest wspomniany Kołobrzeski Piknik Wojskowy,
przyciągający zwolenników militariów także spoza regionu zachodniopomorskiego - impreza zyskuje ostatnio
formułę dwudniową ,co zwiększa jej znaczenie jako magnesu turystycznego. Dla zwiększenia atrakcyjności
Kołobrzegu wśród miłośników turystyki eventowej konieczne byłoby stworzenie dobrze promowanego eventu
kulturowego na krajową lub międzynarodową skalę. Wśród dziesiątek tysięcy osób przyjeżdżających do powiatu
kołobrzeskiego w celach wypoczynkowych z pewnością znaczna grupa zaakceptuje tego typu atrakcję, stąd
organizatorzy nie powinni obawiać się niskiej frekwencji.
|
