Michał Suszczewicz
Powiat nowosolski posiada pewna grupę walorów, które na stałe mogą wpisać się w oferty dla turystów kulturowych.
Ich ranga nie gwarantuje wprawdzie sukcesu ewentualnej samodzielnej oferty dla wycieczek, jednak mogłyby
być ciekawymi atrakcjami tworzącymi przystanki podczas dłuższych wycieczek po regionie. Poniżej przedstawiono
formy turystyki kulturowej, którym te walory najlepiej odpowiadają.
Turystyka miejska
Miasta powiatu są wprawdzie niewielkie, jednak reprezentują różnorodne typy historycznej urbanizacji
i przez to mogą być ciekawe dla turysty. Kożuchów oraz Bytom Odrzański to ośrodki, których dzieje sięgają
średniowiecza. W początku XII wieku Bytom Odrzański jeszcze jako gród był jednym z najważniejszych miejsc
obrony państwa piastowskiego przez wojskami cesarza rzymsko-niemieckiego Henryka V. Z kolei Kożuchów
w XIV wieku stał się siedzibą książąt głogowsko-żagańskich, którzy rezydowali w miejscowym zamku. Oba
miasta mogą pochwalić się licznymi zabytkami z epoki gotyku, renesansu oraz baroku. W Kożuchowie zachowała
się znaczna część średniowiecznych murów miejskich. Bytom Odrzański był dawniej silnym ośrodkiem oświaty:
właściciel miasta w XVII wieku, Johann Schoeneich założył tu szkołę ,,Schönaichianum", w której pobierało
nauki wielu znakomitych osób, w tym Martin Opitz, wybitny poeta niemiecki. Poza tymi dwoma miastami w
powiecie warto odwiedzić również Nowe Miasteczko, którego starówka została w ubiegłych latach starannie
zrewitalizowana. Średniowieczny układ zabudowy zachował pomimo utraty praw miejskich, również Otyń. Nowa
Sól jest przykładem nowożytnego założenia miejskiego. Miejscowość, która uzyskała prawa miejskie dopiero
w XVIII wieku, jest przykładem miasta powstałego i rozwijającego się w ramach rewolucji przemysłowej,
głównie dzięki inwestycjom przemysłu hutniczego i lekkiego.
Turystyka tematyczna
Jej walory w powiecie nowosolskim to głównie historyczne rezydencje: obronne i rep[prezentacyjne. Są
wśród nich znajdują się siedziby książęce (Kożuchów, Otyń), lokalnego rycerstwa (Borów Polski), czy miejscowych
baronów (Siedlisko). Zamki w mikroregionie to budowle gotyckie, płace są w większości renesansowe, ale
można tu również zobaczyć obiekty z późniejszych epok. Wiele z nich obecnie jest w ruinie, głównie ze
względu zniszczenia okresu powojennego. Jednakże coraz więcej obiektów, jak zamek w Kożuchowie czy pałac
w Solnikach jest nadal użytkowanych, przez co można je zwiedzać i poznawać ich historię. Pomimo zniszczeń
niektóre budowle nadal funkcjonują w ofercie turystycznej, a to dzięki organizowanym wokół nich eventom
(na przykład Święto Bzów w Siedlisku). Listę potencjalnych atrakcji uzupełniają typowe dla historycznego
Śląska, liczne tutaj krzyże pokutne z okresu średniowiecza w wielu miejscowościach.
Turystyka industrialna
W powiecie znajduje się kilka obiektów, które wyróżniają się swoją unikatowością na skalę przynajmniej
regionalną. Są to w pierwszej linii dwa obiekty infrastruktury komunikacyjnej związane z rzeka Odrą:
most podnoszony na kanale portowym w Nowej Soli oraz most kolejowy w Stanach. Ten drugi obecnie nie jest
już używany w ruchu kolejowym, jednak dawniej spełniał bardzo ważną rolę w komunikacji regionalnej. Most
został zbudowany na początku XX wieku, posiada pomimo zniszczeń czytelne elementy obronne (blokhauzy),
zachowane po zachodniej stronie przeprawy. Do obiektów tej grupy należą też pozostałości po dawnych magazynach
soli, a także wiatraki-koźlaki w Lubięcinie
Turystyka sakralna
Na terenie powiatu nowosolskiego znajduje się jedno z regionalnych sanktuariów diecezjalnych biskupstwa
zielonogórsko-gorzowskiego. Zostało ono erygowane zaledwie kilka lat temu, jednak do Otynia przy6jewżdża
znaczna grupa pielgrzymów, którzy oprócz uczestnictwa w obrzędach zwiedzają tę zabytkową świątynię. Ponadto
w wielu miejscowościach powiatu można zwiedzić kościoły, których historia sięga nawet XIII wieku. Świątynie
w Studzieńcu, Mirocinie Górnym czy Borowie Wielkim mają charakter gotycki. Wzniesiono je z wykorzystaniem
naturalnych materiałów budowlanych tej ziemi, jakimi były kamienie polne, a na ich ścianach można zobaczyć
zabytkowe płyty epitafijne z okresu nowożytnego. Również miasta powiatu posiadają znaczną liczbę zabytków
sakralnych. Są to kościoły zarówno katolickie jak i (dawne) ewangelickie. W Nowej Soli do chwili obecnej
zachował się budynek po zborze braci czeskich, którzy mieli w mieście swoją kolonię. Kożuchów zaś może
się szczycić wieżą, która pozostała po dawnym Kościele Łaski wybudowanym poza murami ówczesnego miasta
na początku XVIII wieku dla ewangelików.
Turystyka militarna
Nowa Sól i okolice posiadają kilka interesujących obiektów dla miłośników militariów i obiektów obronnych.
Ciekawym obiektem jest schron maskowany jako stodoła. Znajduje się on w Różanówce koło Siedliska, jest
jednym z obiektów wybudowanych w latach 30. XX wieku przez Niemców w ramach obrony kanału Kopanica. Niestety
obecnie znajduje się on w dość złym stanie. Ostatnimi ważnymi dla osób interesujących się militariami
są pozostałości po fortyfikacjach niemieckiej Linii Odry (Oderstellung). Była to umocniona linia bunkrów
żelbetowych zlokalizowanych w dolinie rzeki Odry. W okresie po II wojnie światowej większość bunkrów
została wysadzona, jednak ich położenie i pozostałości są nadal czytelne w terenie. Także most w Stanach
może zaciekawić miłośników militariów, a to ze względu na swoje umocnienia.
|