|
Marcin Gorączko
Z przeprowadzonej analizy potencjału turystyczno-kulturowego wynika, ze powiat poddębicki może być interesującym obszarem recepcji turystów realizujących następujące formy turystyki kulturowej: dziedzictwa kulturowego, muzealnej, eventowej, religijnej, a ponadto wyjazdów konferencyjnych i zdrowotnych, których ofertę można powiązać ze zwiedzaniem atrakcji antropogenicznych.
1. Turystyka dziedzictwa kulturowego i muzealna
Najważniejszym zabytkiem powiatu poddębickiego jest zamek arcybiskupów gnieźnieńskich w Uniejowie. Wybudowany w II połowie XIV wieku, podlegał następnie kilkukrotnym rozbudowom, przez co dziś stanowi ciekawy przykład narastania stylów architektonicznych oraz pełnionych funkcji - od obronnej warowni do reprezentacyjnej rezydencji. Jest on jednym z najlepiej zachowanych zamków w województwie łódzkim, w dodatku niemal przez cały czas swojego istnienia był on zamieszkany. Bardzo cennym zabytkiem mikroregionu jest także Pałac Grudzińskich w Poddębicach, jedna z najpiękniejszych w Polsce renesansowych rezydencji szlacheckich. W przypadku tego obiektu jednak poważnym mankamentem jest jego bardzo ograniczona dostępność dla turystów, ponieważ można go podziwiać w zasadzie jedynie z zewnątrz. Pałac został w ostatnich latach poddany gruntownemu remontowi pod okiem konserwatora zabytków, przywracającemu mu dawną świetność. Rewitalizacja objęła także malowniczy przypałacowy park, który przekształcono Ogród Zmysłów, nawiązujący formą do parków utworzonych w miejscowościach o charakterze uzdrowiskowym, z licznymi obiektami małej architektury. Po zakończeniu prac pałac w części został zagospodarowany na Dom Pracy Twórczej Osób Niepełnosprawnych, w części zaś (najstarszej, z odnowionymi lub zrekonstruowanymi polichromiami) pozostaje w zasadzie niewykorzystany. Niestety w 2015 roku zostało rozwiązane Poddębickie Towarzystwo Regionalne a prowadzone przez nie Małe Muzeum Regionalne w Poddębicach zlikwidowano. Zgromadzone w nim eksponaty przeniesiono do Muzeum Okręgowego w Sieradzu. Na miejscu zapoznać się można dziś jedynie z ciekawą ale niewielką ekspozycją archeologiczną (eksponaty pozyskane w trakcie wykopalisk przy budowie A2) w dawnej kaplicy pałacowej. Dostępny dla zwiedzających natomiast (ze względu na pełnioną obecnie funkcję Urzędu Gminy Wartkowice) jest neoklasycystyczny pałac w Starym Gostkowie. Z jednostek muzealnych wymienić należy przede wszystkim Zagrodę Młynarską w Uniejowie, muzeum etnograficzne typu skansenowskiego oraz Muzeum Oświatowe im. Marii Konopnickiej w Bronowie (gm.Wartkowice) wraz z Izbą Marii Konopnickiej, znajdujące się w miejscu zamieszkania poetki w latach 1862-1972.
2. Turystyka eventowa
Drugą pod względem znaczenia formą turystyki kulturowej uprawianej w obrębie gminy Uniejów jest turystyka eventowa kultury popularnej, częściowo z elementami turystyki żywej historii. W tym zakresie występuje tutaj duży potencjał i perspektywy rozwoju. W kalendarzu imprez i wydarzeń organizowanych na terenie gminy w 2016 roku znalazły się 168 pozycje, co oznacza, że odbywają się one przeciętnie co dwa, trzy dni, dodatkowo znaczna część z nich to wydarzenia cykliczne, posiadające już pewną tradycję. Blisko 70% imprez miało charakter gminny lub lokalny. Zasięg ogólnopolski i międzynarodowy miało 28 imprez, natomiast regionalny i wojewódzki 23 z nich. Nawet jeśli przyjąć, że niektórym wydarzeniom nadano rangę nieco na wyrost, to sumaryczny wynik tego zestawienia jest i tak imponujący oraz zupełnie bez precedensu na tle całego powiatu. Wydarzenia kulturalne rangi gminnej, lokalnej, powiatowej i wojewódzkiej mogą stanowić urozmaicenie pobytu turystów ukierunkowanego przede wszystkim na korzystanie z basenów termalnych. Natomiast ogólnopolskie i międzynarodowe imprezy masowe w większości przypadków mogą już stanowić główny cel przyjazdu do Uniejowa. Do najważniejszych z nich należą: coroczne plenerowe imprezy muzyczne w Uniejowie transmitowane na żywo przez media o zasięgu ogólnopolskim (w 2016 roku były to "Muzyczne Hity Teleexpressu", "POW WOW - Festiwal Muzyki i Tańca Indian Ameryki Północnej" i "Święto Alei im. Sat-Okha" (z racji dużej aktywności i zaangażowania miejscowych propagatorów kultury indiańskiej), "Wielki Turniej Rycerski na Zamku Arcybiskupów Gnieźnieńskich" i "Jarmark Średniowieczny" (średniowieczna przeszłość Spycimierza i Uniejowa, obecność gotyckiego zamku), "Ogólnopolskie Dni Wody" i "Ogólnopolski Ekologiczny Bieg do Gorących Źródeł „Sanus per aquam - zdrowie przez wodę” (wynikające z położenia nad Wartą oraz wykorzystania wód geotermalnych w Uniejowie). Jak więc widać tematyka wokół której budowana jest oferta eventowa jest bardzo szeroka. Znajduje ona zresztą swoje odbicie w stosowanym przez samorząd na użytek promocyjny haśle "Uniejów - Miasto Wody, Indian i Rycerzy". Na osobny komentarz zasługują uroczyste obchody święta Bożego Ciała w Spycimierzu w trakcie których na trasie procesji układane są przez mieszkańców miejscowości dywany z kwiatów. Uroczystość ta (której tradycja sięga 200 lat) początkowo o charakterze lokalnym, obecnie jest już wydarzeniem o co najmniej ponadregionalnym zasięgu, wykraczającym poza ramy czasowe określone terminem samego święta kościelnego. "Spycimierskie Boże Ciało 2016" przyjęło już formę całego cyklu imprez, które zainaugurowane w kwietniu na "Międzynarodowym Kongresie Sztuki Ulotnej" (artystyczne układanie dywanów kwiatowych) odbyły się na przełomie kwietnia i maja (w okolicach święta Bożego Ciała) a następnie w połowie maja, na początku i pod koniec lipca oraz końcówce sierpnia. Dzięki temu to wyjątkowe w skali kraju dziedzictwo kulturowe mogła być przybliżone większemu gronu odbiorców (szczyt sezonu turystycznego w sezonie wakacyjnym), co z pewnością przyczyniło się do jeszcze większego rozpropagowania wiedzy o jego istnieniu. Z pozostałych imprez należy wymienić: "Uniejowski Festiwal Smaków", koncerty z cyklu „Muzyka w Murach Zamku”, "Ogólnopolski Bieg Przełajowy ExTERMYnator", "Zawody w Powożeniu Zaprzęgami Konnymi", "Festiwal Disco Polo", "Jarmark Bożonarodzeniowy" czy "Sylwester na Rynku w Uniejowie". Warte podkreślenia jest, że obecnie pod względem liczby i bogactwa tematyki odbywających się imprez i wydarzeń skierowanych do szerszego kręgu odbiorców, Uniejów wypada bardzo korzystnie w porównaniu ze znacznie większymi (liczącymi nawet kilkadziesiąt tysięcy mieszkańców) miastami w tej części kraju. W przypadku eventów z elementami żywej historii wskazane było by nawiązywanie do konkretnych wydarzeń z dziejów regionu (np. najazd Pomorzan, najazd Krzyżaków i oblężenie spycimierskiego grodu, wojny szwedzkie, walki o Uniejów we wrześniu 1939 roku).
3. Turystyka religijna, w tym pielgrzymkowa
Ze względu na swoje centralne położenie w kraju obszar wchodzący w skład powiatu poddębickiego od dziesięcioleci znajduje się na szlaku pielgrzymek na Jasną Górę, wyruszających w jej kierunku z terenów Kujaw i Pomorza Nadwiślańskiego. Znaczny potencjał tkwi w obecnym w tej części kraju od setek lat kulcie bł. Bogumiła, którego relikwie I stopnia przechowywane są od 1668 roku w kolegiacie uniejowskiej. Jest on patronem archidiecezji gnieźnieńskiej, gdańskiej, poznańskiej, wrocławskiej oraz diecezji włocławskiej. W liturgii wspomnienie bł. Bogumiła Biskupa obchodzone jest 10 czerwca i w Kościele katolickim w Polsce ma ono charakter wspomnienia obowiązkowego. Z pewnością oficjalne ustanowienie sanktuarium ku czci bł. Bogumiła, przyczyniło by się do odrodzenia w regionie kultu tej ważnej w historii Kościoła postaci. Na terenie powiatu znajduje się szereg historycznych kościołów z zabytkowym wyposażeniem, z których najdawniejszą metrykę mają kolegiata w Uniejowie, kościół pw. św. Katarzyny Męczennicy w Poddębicach (I poł. XVII w.) oraz kościół w Siedlątkowie (II poł. XVII w.). W tym ostatnim przypadku ciekawostką jest, że świątynia znajduje się na terenie najmniejszej parafii katolickiej w Polsce. Stosunkowo liczne są kościoły z XVIII wieku, stanowiące przykłady dobrze utrzymanej drewnianej architektury sakralnej (Kałów, Budzynek, Tur, Brodnia). Nie należy zapominać także, że obchody święta Bożego Ciała w Spycimierzu, mimo pewnej komercjalizacji tego wydarzenia, są przede wszystkim uroczystością religijną. Z tego też względu są one celem pątników z całego kraju, w ramach wyjazdów organizowanych przez parafie i instytucje kościelne oraz przez wyspecjalizowanych w turystyce religijnej touroperatorów. Wreszcie sam Uniejów ale także Poddębice, mogą stanowić punkt wypadowy dla pielgrzymek do Sanktuarium Urodzin i Chrztu św. Faustyny Kowalskiej w pobliskich Świnicach Warckich (pow.łęczycki), ważne miejsce dla rozwijającego się współcześnie kultu Bożego Miłosierdzia.
4. Turystyka prozdrowotna i uzdrowiskowa
Najbardziej oczekiwana i rozwijana a więc w założeniach docelowo wiodąca forma pobytów jest związana z turystyką prozdrowotną i uzdrowiskową. Wobec pogłębiającego się procesu starzenia się społeczeństwa w Polsce, ale również zdecydowanie większej niż kiedyś dbałości o zdrowie i sprawność fizyczną ludności, kierunek ten wydaje się być zdecydowanie najbardziej perspektywiczny. Od samego początku wykorzystania wód geotermalnych, zarówno w Uniejowie, jak i w Poddębicach zakładano, że służyć one mają nie tylko rozrywce, ale będą również stosowane w lecznictwie i profilaktyce zdrowotnej. Miało to kluczowe znaczenie w przypadku Uniejowa w trakcie starania się tego miasta o uzyskanie statusu uzdrowiska. Obecnie kurort dysponuje świadectwem przydatności leczniczej ujmowanej solanki przy leczeniu chorób reumatoidalnych, ortopedyczno-urazowych i stanów po zabiegach operacyjnych narządu ruchu, skóry, schorzeń nosa, ucha, gardła i krtani, nerwobólach, dyskopatiach i nerwicach. Prowadzone są tu nawet badania nad opracowaniem własnej linii kosmetyków, których podstawowym składnikiem byłaby ujmowana w Uniejowie woda geotermalna. Obecnie niemal wszystkie większe obiekty hotelowe na terenie miasta oferują zabiegi rehabilitacyjne, kosmetyczne i inne, związane z szeroko rozumiana odnową kondycji fizycznej, psychicznej i emocjonalnej człowieka. Należy zauważyć, że wartością dodaną w przypadku pobytów prozdrowotnych i uzdrowiskowych, coraz częściej realizowanych w ramach turnusów, jest zapoznawanie się z miejscowymi atrakcjami kulturowymi, które zgodnie ze strategią tworzenia produktów zintegrowanych są intensywnie w Uniejowie promowane wśród kuracjuszy. I tak często są one łączone ze zwiedzaniem pobliskiego zamku i otaczającego go parku, spacerem po uniejowskim rynku, wizytą w skansenie etnograficznym oraz wycieczkami po dalszej okolicy. Z ofertą uzdrowiska korespondują usługi świadczone w Poddębickim Ośrodku Zdrowia Sp. z o.o., wykorzystującym wody geotermalne ujmowane na terenie Poddębic do celów balneologicznych na oddziałach szpitalnych. Ośrodek położony jest w pobliżu zespołu pałacowo-parkowego, który dzięki ostatnio przeprowadzonym pracom budowlano-adaptacyjnym został przystosowany do użytkowania przez osoby z niepełnosprawnością. W pobliżu Szpitala Powiatowego w Poddębicach, w zabytkowym kościele ewangelicko-augsburskim (msze raz w miesiącu) znajduje się także jedyna w regionie Pijalnia Wód Termalnych.
5 Pobyty konferencyjne i biznesowe
Pobyty związane z udziałem w konferencjach i szkoleniach branżowych, nie są w Uniejowie zjawiskiem zupełnie nowym. Już w latach 70. XX wieku znanym w regionie miejscem ich organizowania był dopiero co odbudowany zamek, przekształcony w ośrodek konferencyjno-szkoleniowy, hotel i restaurację i zarządzany przez Radę Naczelną Zrzeszenia Studentów Polskich. W przeszłości jedyny, dziś zamek uniejowski (przejęty i wyremontowany przez gminę) jest jednym z wielu obiektów zapewniających w sposób kompleksowy obsługę tego typu spotkań. Na chwile obecną podstawę bazy noclegowej-gastronomicznej stanowi pięć hoteli (posiadających w sumie ponad 350 miejsc noclegowych) oraz 8 restauracji (łącznie na 950 miejsc). Oznacza to, że na terenie Uniejowa organizowane mogą być nawet spotkania rangi ogólnopolskich kongresów i zjazdów. Niewątpliwie atutem miasta w przypadku pobytów konferencyjnych i biznesowych jest centralne położenie jego na terenie kraju, mające duże znaczenie przy organizowaniu spotkań w tracie których ich uczestnicy dojeżdżają z różnych województw. Istotnym aspektem pobytów związanych z pracą zawodową jest możliwość efektywnego i ciekawego spędzenia wolnego czasu, bo też najczęściej jednak zawierają w sobie pewien element wypoczynku. Jego urozmaicenie zapewniają 3 pływalnie (kompleks termalno-basenowy oraz dwie pływalnie hotelowe, kąpielisko strzeżone nad Wartą, 5 gabinetów odnowy biologicznej, 3 boiska sportowe, w tym jedno całoroczne podgrzewane woda termalną, 4 sauny, 3 wypożyczalnie sprzętu pływającego oraz 2 wypożyczalnie rowerów oraz liczne mniejsze zwykle dbające o stworzenie indywidualnego klimatu miejsca, obiekty gastronomiczne. Obecnie niemal standardem ofert adresowanych do organizatorów tego typu spotkań jest szeroki wachlarz tematycznych, najczęściej kulturowych mikroeventów, od pokazów walk rycerskich, przez kameralne wystąpienia muzyczne i kabaretowe, po degustacje produktów regionalnych. Z punktu widzenia osób przyjeżdżających służbowo do Uniejowa atutem może być pobyt w miejscowości uzdrowiskowej, a jednocześnie w jednym z najprężniej rozwijających się miasteczek w Polsce. Jak się wydaje dla wizerunku miasta najbardziej pożądane byłyby wydarzenia, których tematyka ściśle nawiązuje do ukształtowanej już specjalizacji Uniejowa, a więc szczególnie z zakresu medycyny, turystyki, odnawialnych źródeł energii, ekonomii, historii, geografii, ale na przykład także teologii. Warto zwrócić uwagę, że na stronach internetowych niemal wszystkich obiektów noclegowych i gastronomicznych promowane są pierwotne, wyjściowe walory gminy, takie jak zabytki, przyroda i kultura. Oznacza to, że wypracowaną przez Uniejów markę turystyczną, cechuje zdolność do integrowania różnorodnych przedsięwzięć biznesowych, czego niestety brakuje w przypadku powiatu poddębickiego jako całości.
|
