Alan Wawrzyniak
Na podstawie analizy potencjału turystyczno-kulturowego powiatu wołowskiego ustalono następujące formy turystyki kulturowej, mogące potencjalnie wykorzystywać dostępne zasoby oraz walory turystyczne: turystyka religijna, turystyka tematyczna (zorientowana na historyczne rezydencje), turystyka industrialna oraz eventowa. Możliwości kreowania oraz rozwoju wymienionych form na podstawie aktualnego poziomu zasobów mikroregionu omówiono poniżej.
Turystyka religijna
Największy walor turystyki kulturowej, jakim pochwalić się może ziemia wołowska, należy do obiektów odwiedzanych w ramach uprawiania turystyki sakralnej. Jest to dawny klasztor cystersów w Lubiążu, jeden z największych tego typu obiektów w Europie oraz perła architektury baroku na Dolnym Śląsku. Sama jego fasada mierzy 223 metry, co czyni ją najdłuższą europejską fasadą barokową. Sercem zespołu klasztornego jest bazylika pw. Najświętszej Marii Panny z lat 1307–1340. W podziemiach bazyliki znajduje się mauzoleum Piastów śląskich. Na temat opactwa oraz tajemnic skrywanych wewnątrz niego powstało kilka publikacji popularnonaukowych. W związku ze swoją dużą atrakcyjnością turystyczną, klasztor w Lubiążu przyćmiewa pozostałe zabytki sakralne w mikroregionie, które również zasługują na odwiedzenie. Wśród nich znajdują się np. kościół parafialny p.w. Najświętszej Maryi Panny Szkaplerznej w Brzegu Dolnym, również wzniesiony w stylu barokowym w XVIII wieku czy kościół cmentarny p.w. Wszystkich Świętych w Brzegu Dolnym-Warzyniu z XVI wieku o formie gotycko-renesansowej. Ciekawy pod względem architektonicznym jest także barokowy, murowano-szachulcowo-drewniany kościół pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Pełczynie z XVII w. W powiecie znaleźć można także mniejsze zespoły klasztorne, jak na przykład klasztor karmelitów w Głębowicach z XVII wieku z kościołem pw. św. Eliasza Proroka. Istniejący potencjał dla rozwijania turystyki religijnej mógłby być wykorzystany m.in. za pomocą utworzenia trasy turystycznej prowadzonej przez najbardziej reprezentacyjne kościoły, której głównym punktem i podstawową atrakcją byłby zespół w Lubiążu.
Turystyka tematyczna (zamków i pałaców)
Ziemia wołowska, podobnie jak przyległe do niej regiony Dolnego Śląska, słynie z licznych zespołów pałacowych i pałacowo-parkowych. Wśród nich wyróżnia się dobrze zachowany pałac w Brzegu Dolnym, który wraz z przyległym parkiem stanowi najbardziej reprezentacyjną część miasta. Pierwotnie barokową rezydencję przebudowano w stylu klasycystycznym pod koniec XVIII wieku. Zespół pałacowy położony jest nad Odrą, co wpływa na atrakcyjność estetyczną, prezentując dobrzy przykład harmonijnego powiązania ambitnej architektury z naturalnym pięknem doliny rzecznej. Na terenie powiatu istnieje jeszcze wiele pałaców obecnie niedostępnych dla zwiedzających bądź niedostatecznie zagospodarowanych. Są to np. pałac w Brzózce wybudowany w drugiej połowie XVII wieku czy pałac w Starym Wołowie z wieku XVIII wraz z przyległym parkiem. Stanowią one aktualnie niewykorzystany potencjał dla rozwoju tematycznej turystyki kulturowej. Przy ewentualnym tworzeniu tematycznej trasy turystycznej na ziemi wołowskiej dodatkową atrakcją może być zamek piastowski w Wołowie. Powstał on na początku XIV wieku i został odbudowany cztery stulecia później. Ta obecna siedziba starostwa powiatowego zdecydowanie zasługuje na odwiedzenie jako jedyny zachowany zamek w mikroregionie.
Turystyka industrialna
Powiat wołowski posiada kilka zabytków techniki, które jako grupa walorów mogłyby stać się częścią szlaku turystycznego mikroregionu (łączącego turystykę przemysłową z innym typem turystyki) lub fragmentem większego szlaku tematyzowanego na dziedzictwo industrialne, kierującego swoją propozycję głównie do turystów zainteresowanych historycznym rozwojem przemysłu. Najważniejszym zabytkiem przemysłowym w omawianym mikroregionie są ruiny pierwszej na świecie cukrowni buraczanej w Konarach. Obecnie są one zachowane w dobrym stanie i zaopatrzone w tablicę informującą o działalności cukrowni, a także o osobie Franza Karola Acharda, który opracował metodę pozyskiwania cukru z buraków cukrowych i utworzył zakład. Wskazanym działaniem w ramach wykorzystania potencjału tego miejsca mogłoby być utworzenie tu niewielkiego (samoobsługowego) muzeum, w którym oprócz pamiątek i dokumentów dotyczących biografii Archarda oraz jego fabryki znalazłyby się makiety instalacji i opisy lub prezentacje samego procesu przetwórczego, umożliwiające odwiedzającym pozyskanie wiedzy w tym zakresie. Kolejnymi interesującymi zabytkami techniki w powiecie wołowskim są tarchalickie dymarki, znajdujące się w pozostałościach po starożytnej osadzie z II-III wieku na starorzeczu Odry. Są one unikatem w skali Europy. Na miejscu utworzono ekomuzeum, w którym grupa pasjonatów postanowiła odtworzyć technologię wytopu i pokazać życie codzienne hutników, zamieszkujących Dolinę Odry w okresie starożytnym. Ponadto wśród obiektów turystyki przemysłowej wyróżnić można wiatrak „paltrak” w Lubiążu, wybudowany w XVIII wieku i stanowiący unikatowy na tym terenie przykład historycznego budownictwa drewnianego służącego przemysłowi przetwórstwa rolniczego.
Turystyka eventowa
Na obszarze mikroregionu wołowskiego o stosunkowo niewielkiej liczbie ludności, funkcjonuje kilka cyklicznych eventów o różnorodnych formach, z czego dwa posiadają zasięg krajowy. Mowa o festiwalu Cantus Organi w Wołowie oraz Slot Art Festival w Lubiążu. Oba eventy skierowane są do różnych grup wiekowych: wołowska impreza kultury wysokiej przyciągnie widzów nieco starszych niż festiwal muzyki rozrywkowej w lubiąskim klasztorze. Oprócz wyżej wymienionych eventów na ziemi wołowskiej organizowane są imprezy kultury masowej o zasięgu regionalnym, takie jak Festyn Pszczelarski w Godzięcinie czy Piknik Archeologiczny w Tarchalicach. Każda z tych imprez może być walorem ogniskującym odpowiednią ofertę turystyki eventowej (przy stworzeniu np. pakietów okolicznościowych z elementami obsługi turystów) i wpisanie jej w regionalne kalendarze eventów, jak również elementem promowania powiatu wołowskiego jako regionu, w którym odbywają się wydarzenia godne uwagi i aktywnego udziału.
|