|
Marcin Gorączko, Andrzej Gorączko
Spośród form turystyki kulturowej wyróżniono te które w analizowanym mikroregionie mają najlepsze warunki rozwojowe. Są to: turystyka kulturowo-przyrodnicza, turystyka industrialna i wiejska turystyka kulturowa. Należy jednak podkreślić, że na chwilę obecną w żadnym z wymienionych niżej przypadków miejscowe zasoby nie mają na tyle silnego potencjału aby generował on ruch turystyczny na skalę ponadregionalną. W niektórych przypadkach mogą one jednak taką rangę zyskać dzięki rozwinięciu i dopracowaniu istniejącej już oferty.
Turystyka kulturowo-przyrodnicza
Obecność na terenie powiatu sześciu obszarów sieci Natura 2000, siedmiu rezerwatów przyrody, trzech obszarów chronionego krajobrazu, fragmentu Krajeńskiego Parku Krajobrazowego wskazuje na korzystne warunki do uprawiania turystyki kulturowo-przyrodniczej. Szczególnie polecane są trasy rowerowe i wodne (gęsta sieć szlaków wodnych, z których znaczna część jest dostępna dla kajakarzy a niektóre są dostępne dla większych jednostek pływających), które z reguły prowadzą przez obszary o największych w skali regionu walorach krajobrazowych i przyrodniczych. Zwykle zostały one wytyczone w ten sposób aby łączyć ze sobą zabytki, miejsca pamięci i tym podobne atrakcje turystyczne. Stanowią one pewne urozmaicenie krajobrazu, estetyczne wzbogacenie pokonywanej trasy ale na tym w zasadzie ich znaczenie dla turystyki się kończy. Nie może być inaczej skoro są to najczęściej obiekty niedostępne i niezagospodarowane turystycznie, o czym była już mowa wcześniej. Nie mamy w ich przypadku możliwości poznania na miejscu ich historii ani warunków do głębszej refleksji na ich temat. Z konieczności jest to kontakt pobieżny, bo krótkotrwały. Zresztą teza o wyjątkowych walorach krajobrazowych i przyrodniczych mikroregionu wydaje się być deklaracją nie do końca popartą dowodami. Na czym polega ta tak często podkreślana wyjątkowość powiatu nakielskiego na tle województwa i kraju? Zagadnienia te, mimo iż bardzo dobrze rozpoznane, nie są wystarczająco popularyzowane np. w ramach placówki paramuzealnej, warsztatów terenowych, czy chociażby plenerowych ekspozycji i tablic informacyjnych na ten temat. Wyjątek stanowi tutaj Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Minikowie, który zorganizował i obsługuje ścieżkę dydaktyczną "Na krawędzi Doliny Noteci". Również krokiem we właściwym kierunku wydaje być również udostępnienie (po wcześniejszym umówieniu się) przez gospodarstwo rybackie w Ślesinie (gm. Nakło nad Notecią) wieży obserwacyjnej dla osób uprawiających birdwatching. Uzupełnieniem oferty przyrodniczo-kulturowej powinna być możliwość zwiedzania parków i ogrodów przy dawnych rezydencjach, w obrębie których zachowało się szereg pomnikowych okazów drzew i krzewów.
Turystyka obiektów technicznych i przemysłowych
Lata pomyślności gospodarczej obszaru znajdującego się obecnie w granicach powiatu nakielskiego pozostawiły po sobie szereg interesujących obiektów technicznych i przemysłowych. Przede wszystkim jest to Kanał Bydgoski, który wraz z Kanałem Górnonoteckim, uregulowaną Notecią, kanałami i rowami melioracyjnymi, stawami oraz obsługującymi je urządzeniami wodnymi, stanowi jeden z najbardziej złożonych systemów gospodarki wodnej na terenie kraju. Co więcej jest on nadal użytkowany, co pozwala na obserwowanie poszczególnych urządzeń i obiektów hydrotechnicznych podczas ich normalnej eksploatacji. W pobliskiej Bydgoszczy dużą popularnością cieszy się utworzone tam Muzeum Kanału Bydgoskiego. Cóż stoi na przeszkodzie aby podobna placówka powstała w Nakle nad Notecią, na przykład na bazie zbiorów znajdujących w posiadaniu Technikum Żeglugi Śródlądowej? Długą historię ma wykorzystywanie w regionie energii wód płynących. Co prawda zwiedzanie zachowanych do dziś młynów wodnych możliwe jest jedynie po indywidualnym umówieniu się z obecnym ich właścicielem, to jednak w niektórych przypadkach warto podjąć ten trud. Są to obiekty, które masowo znikają z krajobrazu w całej Polsce. Region ma również wszelkie warunki do pielęgnowania i promowania dziedzictwa związanego z rozwojem transportu kolejowego. W szczególności dotyczy to Nakła nad Notecią gdzie infrastruktura kolejowa jest najbardziej rozbudowana, ale także rejonu Kcyni. W przypadku nieczynnych obecnie odcinków sieci kolejowej w pierwszym rzędzie należy chronić przed dewastacją tory, dworce, stacje itp. tak żeby w sprzyjających okolicznościach móc je jeszcze wykorzystać. Brak takich działań w przypadku gęstej w regionie sieci wąskotorowej spowodował, że w zasadzie nie ma już szans na jej reaktywację, mimo, iż z pewnością dziś stanowiłaby dużą atrakcję turystyczną. Potencjalnie wyjątkową co najmniej w skali województwa placówką, w dodatku prywatną, jest Muzeum Komunikacji, funkcjonujące od 2011 roku w Paterku koło Nakła. Jest to prywatna kolekcja 30 autobusów kursujących w latach 70-90. XX w., w tym największym w Polsce zbiorem zabytkowych autobusów marki Jelcz-Škoda (czyli popularnych "ogórków"). Muzeum pozyskuje eksponaty poprzez ich zakup z terenu całego kraju a następnie remont aż do uzyskania pełnej sprawności. Niektóre z pojazdów obsługują przewozy turystyczne (głównie na terenie Bydgoszczy). Ponadto są one wypożyczane na wycieczki, do ślubu i na inne imprezy okolicznościowe, a czasem nawet uczestniczą w produkcji filmowej (jak np. w filmie "Mała Moskwa" W.Krzystka). W przypadku niektórych z czynnych w powiecie zakładów przemysłowych (np. huta szkła w Turze, browar "Krajan") możliwe jest ich zwiedzanie (po wcześniejszym umówieniu się). Warto aby tego typu wizyty były możliwe także w największym zakładzie w Nakle nad Notecią, jakim jest cukrownia, której historia sięga lat 80. XIX wieku. Okolicznością, która wydaje się sprzyjać takiemu projektowi jest sezonowość produkcji w zakładzie. Kampania cukrownicza przypada na okres jesienny i zimowy a więc nie koliduje ona z sezonem wakacyjnym.
Turystyka kulturowa obszarów wiejskim z elementami turystyki kulinarnej
Kluczową dla rozwoju tej formy turystyki instytucją jest z pewnością Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie (gm. Nakło nad Notecią). Podstawowym jego zadaniem jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi. Działalność ośrodka ma więc również na celu ochronę i zachowanie dziedzictwa kulturowego wsi a także ochronę naturalnego środowiska i krajobrazu przyrodniczego. W sposób najbardziej zauważalny przenikanie się tradycji i nowoczesności w rolnictwie można obserwować podczas organizowanych przez ośrodek w Minikowie cyklicznych imprez masowych. Do najważniejszych z nich, cieszących się dużym zainteresowaniem przedsiębiorców i zwiedzających należą Międzynarodowe Targi Rolno-Przemysłowe „AGRO-TECH” (corocznie 450 wystawców i 35 tys. zwiedzających), Kujawsko-Pomorskie Targi Turystyczno-Ogrodnicze „Lato na Wsi - Święto Smaku i Tradycji” (300 wystawców i 20 tys. zwiedzających w 2016 roku) oraz Jesienna Wystawa Ogrodnicza i kulinarna promocja karpia. Imprezom targowym towarzyszą różnorodne eventy, takie jak wystawy rękodzieła i twórczości ludowej, prezentacja, degustacja i sprzedaż regionalnych produktów a także potraw lokalnych i tradycyjnych, występy zespołów folklorystycznych, kiermasze ogrodnicze (np. tradycyjne odmiany drzew owocowych), warsztaty kultury ludowej itp. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie prowadzi również regionalną bazę gospodarstw agroturystycznych, dysponując wiedzą z pierwszej ręki na temat oferowanych przez nie atrakcji i standardzie pobytu. Szczególnie wartą odwiedzenia miejscowością wiejską są Brzózki w gm. Szubin. Dzięki aktywności miejscowego "Stowarzyszenia Twórcze Brzózki" aspirują do miana wioski tematycznej. We wsi, zwykle we wrześniu organizowane są plenery rzeźbiarskie. W efekcie charakterystycznym elementem stały się rzeźby z drewna, eksponowane przed większością posesji.
|
